Η Παναγία Κακαβιώτισσα στη Λήμνο είναι από τα πιο αξιομνημόνευτα και περίεργα ξωκλήσια, όχι μόνο στο νησί, αλλά σε όλη την Ελλάδα. Το άκρως ιδιαίτερο στοιχείο που το χαρακτηρίζει είναι το γεγονός ότι δεν έχει σκεπή, χρέη οποίας τελεί ο βράχος μέσα στον οποίο εντοπίζεται.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι, μάλιστα, που καταφθάνουν στο νησί για να θαυμάσουν από κοντά αυτό το σπάνιο θέαμα. Ένας από τους λόγους, μάλιστα, που το συγκεκριμένο εξωκλήσι έχει σημειώσει και το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ.
Η αξιοθαύμαστη αρχιτεκτονική του το καθιστά ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα του νησιού, καθώς αμέτρητοι επισκέπτες έρχονται κάθε χρόνο εδώ προκειμένου να θαυμάσουν από κοντά αυτό το μοναδικό, παγκόσμιο «φαινόμενο».
Παναγία Κακαβιώτισσα: Η ιστορία του ιδιαίτερου αυτού αξιοθέατου της Λήμνου
Η δημιουργία του χρονολογείται, περίπου, στο 1300 όταν ερημίτες μοναχοί επέλεξαν το συγκεκριμένο σημείο για να ασκητέψουν, ενώ από το 1305 αποτελεί περιουσία της μονής Μεγίστης Λαύρας.
Οι ασκητές έχτισαν τον μικρό αυτό ναό κάτω από το βραχώδες μπαλκόνι, προκειμένου να τελούν τη θεία λειτουργία, ενώ με το πέρασμα των χρόνων οι μοναχοί έφυγαν από την ζωή και ο τελευταίος εναπομείναντας εγκατέλειψε τη Λήμνο για να ασκητέψει στο Άγιο Όρος.
Σύμφωνα με την παράδοση, πριν φύγει για το Άγιο όρος, βρήκε ένα Λημνιό, που είχε τη μάντρα του εκεί κοντά και του εμπιστεύτηκε την εικόνα της Παναγίας, το «Ρόδον το αμάραντον». Ο μοναχός ζήτησε από το βοσκό να τοποθετεί την εικόνα στο ναό κάθε Τρίτη μετά τη Λαμπρή για να λειτουργείται. Σήμερα, εδώ πραγματοποιείται μόνο μια λειτουργία το χρόνο, κάθε Τρίτη μετά το Πάσχα.
Για να προσεγγίσει κανείς το ξωκλήσι παίρνει το μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή του βουνού Κάκαβου, μια διαδρομή περίπου 1.300 μέτρων, διάρκειας 15 λεπτών. Το υπέροχο τοπίο ολόγυρα και η ονειρική θέα στον κόλπο του Μούδρου στα όσα σίγουρα εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη, πέρα από την ιδιομορφία του ναού.