Το όνομα Κριτσά στους περισσότερους μπορεί να μην θυμίζει κάτι. Και δικαίως, αφού πρόκειται για ένα από τα σχετικά άγνωστα χωριά της Κρήτης. Κάτι που ίσως βοήθησε στο να διατηρηθεί ανέπαφη η αυθεντικότητα και ο παραδοσιακός χαρακτήρας του τόπου.
Πρόκειται, μάλιστα, για ένα χωριό που ενέπνευσε παραγωγούς και σκηνοθέτες κινηματογραφικών επιτυχιών, τόσο διεθνών όσο και εγχώριων, που το επέλεξαν ως το φυσικό σκηνικό των ταινιών τους.
Η Κριτσά, ένα από τα αρχαιότερα χωριά της Κρήτης, λοιπόν, συναντάται στο νομό Λασιθίου και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 330- 365 μέτρων, στους πρόποδες του βουνού Κάστελλος.
Το γραφικό και αυθεντικό κρητικό χωριό συναντάται σε κοντινή απόσταση από τον Άγιο Νικόλαο (9 χλμ.) και ξεχωρίζει για το έντονο παραδοσιακό στοιχείο του, καθώς διατηρεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτη την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του.
Σε όλη την διάρκεια του Μεσαίωνα η Κριτσά αποτέλεσε το μεγαλύτερο χωριό της Κρήτης, ενώ αδιάκοπη είναι η παρουσία κατοίκων στην περιοχή ήδη από τα υστερομινωικά χρόνια και έπειτα. Τη σημαντικότερη ακμή της θεωρείται ότι την βίωσε κατά τα Βυζαντινά χρόνια.
Σήμερα, ο επισκέπτης του χωριού χάνεται στα όμορφα λιθόστρωτα σοκάκια, με τα παραδοσιακά κτίρια και τις μοσχομυριστές αυλές, τις ανθισμένες βουκαμβίλιες, τις χαρακτηριστικές καμάρες, τα καταστήματα με τοπικά είδη και έργα λαϊκής τέχνης και τα παραδοσιακά καφενεία. Στα όσα αξίζει κανείς να δει στην ευρύτερη περιοχή του χωριού το φαράγγι της Κριτσάς, η Παναγία Κερά με τις περίτεχνες τοιχογραφίες, καθώς και το μικρό χωριό Τάπες.
Κριτσά: Πρωταγωνίστρια σε επιτυχημένες κινηματογραφικές παραγωγές
Με το κάλλος και την ανόθευτη γοητεία που την χαρακτηρίζει, δεν ήταν δύσκολη η επιλογή της Κριτσάς ως το φυσικό σκηνικό για διάφορες ταινίες.
Το χωριό ενέπνευσε, λοιπόν, και διάφορους σκηνοθέτες πρωταγωνιστώντας στην περίφημη ταινία «Φουρτουνάκηδες και Βροντάκηδες» με πρωταγωνιστές την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, όσο και στο ανεπανάληπτο «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Ζιλ Ντασέν.
