Το Μονοδένδρι είναι από τα χωριά του Ζαγορίου που μπορούν να χαρακτηριστούν και ως πέτρινα διαμαντάκια. Ένας φανταστικός τόπος, παραδομένος στην πλούσια φύση του ορεινού όγκου του Ζαγορίου, που μόνο αξέχαστες εμπειρίες προσφέρει στους επισκέπτες του. Μην ξεχνάτε, άλλωστε, ότι πρόκειται για τον τουριστικό «πυρήνα» της περιοχής.

Το πέτρινο χωριό συναντάται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1.000 μέτρων, στη βόρεια πλευρά του Ζαγορίου, σε απόσταση περίπου 40 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων. Στην ουσία πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα χωριά ολόκληρης της Ηπείρου, το οποίο κλέβει τις εντυπώσεις των επισκεπτών του με τις γραφικές γωνιές και τις απαράμιλλου, φυσικού κάλλους εικόνες που αντικρίζει κανείς εδώ.

Με στρατηγική τοποθεσία μεταξύ του φαραγγιού του Βίκου, τους πύργους της Οξιάς και τις καταπράσινες πλαγιές της Αστράκας και της Τύμφης, θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για το πέτρινο κόσμημα της Ζαγορίου. Σύμφωνα με διάφορες θεωρίες, η ονομασία του λέγεται ότι προέρχεται από το ένα και μοναδικό τεράστιο έλατο που δέσποζε επιβλητικό στο χωριό μέχρι και το 1840.

Ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της περιοχής, το Μονοδένδρι γνώρισε σπουδαία οικονομική και εμπορική ανάπτυξη κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Μια πραγματικότητα που αντανακλάται μέχρι σήμερα και στα υπέροχα πέτρινα αρχοντικά, σχολεία και εκκλησίες που δημιουργήθηκαν από τους ευεργέτες του χωριού. Ανάμεσά τους και οι αδερφοί Ριζάρη, που ίδρυσαν και την Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, σημείο αναφοράς για το χωριό. 

Η τοπική αρχιτεκτονική κερδίζει τις εντυπώσεις

Από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του χωριού η αρχιτεκτονική των κτιρίων του, η οποία μαζί με εκείνη της γειτονικής Βίτσας, αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της τεχνοτροπίας των μαστόρων της Ηπείρου. Μια βόλτα στα πέτρινα σοκάκια του χωριού με τα πετρόχτιστα αρχοντικά είναι αρκετή για να ταξιδέψει κανείς στο χρόνο. Όλα εδώ ακολουθούν την παραδοσιακή τεχνοτροπία της περιοχής, με βασικό χαρακτηριστικό τους το γκρίζο χρώμα από τις πέτρες της περιοχής.

Στα όσα αξίζει κανείς να παρατήσει από κοντά στο Μονοδένδρι οι πέτρινοι πύργοι στην Οξιά, η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία του χωριού και η μονή της Αγίας Παρασκευής, σκαρφαλωμένη σε κάθετους επιβλητικούς βράχους λίγο έξω από το χωριό.