Ένας ονειρεμένος τόπος σε μια από τις κατάφυτες πλαγιές του Πάρνωνα περιμένει τους φυσιολάτρες, και όχι μόνο, να τον ανακαλύψουν. Ο λόγος για το μικρό ορεινό χωριό με τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους, Βαμβακού, βορειοανατολικά της Σπάρτης, το οποίο σιγά σιγά παίρνει και πάλι ζωή.
Το χωριό είναι αμφιθεατρικά χτισμένο σε υψόμετρο 903 μέτρων, δημιουργήθηκε κατά τον 15ο αιώνα, ενώ οφείλει την ονομασία του στη λέξη για το βαμβάκι -«βάμβαξ». Κατά την περίοδο της ακμής στη Βαμβακού υπήρχαν περίπου 200 οικογένειες, ενώ γενικότερα το χωριό ήταν γνωστό για τις πολυμελείς οικογένειές του.
Σημαντική ήταν η παρουσία των κατοίκων του χωριού και σε διάφορους Αγώνες τόσο πριν, όσο και μετά το 1821, με τη μεγάλη δράση τους να σημειώνεται τόσο στους Βαλκανικούς και τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, όσο και στον πόλεμο του ’40.
Η μεγαλύτερη, ωστόσο, πληγή για το χωριό ήταν η μετανάστευση, με το μεγαλύτερο κύμα να σημειώνεται στα τέλη του 19ου αιώνα και τους κατοίκους της Βαμβακούς να την αφήνουν πίσω τους επιλέγοντας προορισμούς όπως Αμερική, Αυστραλία, Αίγυπτο ακόμη και Ρωσία.
Όμως, τα τελευταία χρόνια σημειώνονται σημαντικές προσπάθειες αναβίωσης του χωριού με την διοργάνωση διάφορων δραστηριοτήτων.
Σημείο αναφοράς για τη Βαμβακού η μονή της Αγίας Κυριακής
Σημείο αναφοράς για το χωριό αποτελεί το σπηλαιο-μονάστηρο της Αγίας Κυριακής, ένα κτίσμα «σφηνωμένο» λες στα βράχια του βουνού, που δημιουργεί δέος σε όποιον το αντικρίσει και προσεγγίσει τον χώρο του.
Το μοναστήρι είναι χτισμένο νότια του Κρύβη, χωρίς να υπάρχουν ασφαλή στοιχεία για τον ακριβή χρόνο κατασκευής της. Σύμφωνα με την παράδοση, οι βοσκοί που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή έβλεπαν τα βράδια κοντά στο μοναστήρι να ανάβει ένα φως, το οποίο το πρωί εξαφανιζόταν.
Ένα βράδυ αφού προσέγγισαν το φως προκειμένου να λύσουν το μυστήριο, είδαν την εικόνα της Αγίας Κυριακής μέσα σε μια τρύπα. Έτσι, έχτισαν το μοναστήρι στο συγκεκριμένο σημείο προς τιμήν της.
Για να φτάσει κανείς στη Μονή, που έχει ανακηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, παίρνει τον χωματόδρομο που ξεκινάει λίγα χιλιόμετρα πριν το χωριό και μέσα από μια διαδρομή μέσα στην καταπράσινη και πανέμορφη φύση του Πάρνωνα προσεγγίζει το μοναδικό αυτό αξιοθέατο.
