Ο Βλαντιμίρ Πούτιν με στρατιωτικά ρούχα η ημίγυμνος και όπλο στο χέρι. Πόσες φορές έχουμε δει αυτές τις εικόνες να κυκλοφορούν στο ίντερνετ. Μοιάζουν με κοινές εικόνες όπου ο Ρώσος πρόεδρος επιδίδεται σε ένα από τα αγαπημένα του χόμπι. Είναι Κάτι παραπάνω από αυτό. Κρυμμένες στα metadata (σσ τα γραπτά δεδομένα που βρίσκει κανείς στο αρχείο PNG ή JPEG των φωτογραφιών που κυκλοφορούν online ή προέρχονται από τις μηχανές και τα κινητά μας) είναι οδηγίες στη ρωσική γλώσσα για το πώς να αποφύγει κάποιος τη λογοκρισία και να αποκτήσει πρόσβαση σε ακριβείς ειδήσεις σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει το Fast Company, η φωτογραφία του Πούτιν χωρίς μπλούζα και με γυαλιά ηλίου, αποτελεί μέρος ενός προγράμματος με την ονομασία .PNG Protests, το οποίο εξηγεί επίσης πώς ο καθένας μπορεί εύκολα να επεξεργαστεί μια φωτογραφία για να μοιραστεί κρίσιμες πληροφορίες σε μια εποχή που πολλοί άνθρωποι στη Ρωσία εξακολουθούν να μην γνωρίζουν την αλήθεια για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία και ένας πρόσφατα ψηφισμένος νόμος απειλεί με 15 χρόνια φυλάκισης όποιον μοιράζεται fake news για τον στρατό.
O δημιουργικός digital ακτιβισμός
Ένα creative agency με έδρα το Λος Άντζελες εμπνεύστηκε την απόκρυψη πληροφοριών σε φωτογραφίες αφού διάβασε μια σύντομη αναφορά από Ουκρανούς δημιουργούς που ζητούσαν βοήθεια από τον υπόλοιπο κόσμο.
«Ένα από τα σημεία εκείνης της ενημέρωσης που μας τράβηξε την προσοχή ήταν η εξεύρεση τρόπων για την υπονόμευση της ρωσικής λογοκρισίας», λέει ο Brian Farkas, συνιδρυτής του πρακτορείου B&T Creative. «Αρχίσαμε να συζητάμε για διάφορες ιδέες και πραγματικά μου ήρθε αστραπιαία -έχω εμπειρία στη διεύθυνση τέχνης και στη φωτογραφία- ότι θα μπορούσαμε ίσως να κρύψουμε μηνύματα στα metadata».
Άλλοι προσπαθούν να μοιραστούν τα νέα με τους Ρώσους με πολλούς άλλους τρόπους, από αναδυόμενα μηνύματα και τεχνολογία διαφημίσεων μέχρι τη χρήση αριθμών λαχειοφόρων αγορών ως κωδικών στα social media.
Πώς γίνεται η επεξεργασία των metadata
Η επεξεργασία των metadata είναι απλή για οποιονδήποτε διαθέτει Photoshop- αρκεί να ανοίξετε τις πληροφορίες του αρχείου και να προσθέσετε κείμενο στην περιγραφή. Στο άλλο άκρο, ο παραλήπτης πρέπει απλώς να ενημερωθεί να κάνει δεξί κλικ στην εικόνα και να ανοίξει το «get info» ή το «properties» για να διαβάσει τις λεπτομέρειες που βρίσκονται μέσα. Το κείμενο μπορεί να παρακάμψει την παρακολούθηση από λογοκριτές που παρακολουθούν τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα τηλέφωνα.
Ο Farkas και ο συνιδρυτής Tylynne McCauley ξεκίνησαν μοιράζοντας έναν οδηγό από το Meduza, έναν ιστότοπο ειδήσεων στη ρωσική και αγγλική γλώσσα με έδρα τη Λετονία, σχετικά με το πώς να έχετε πρόσβαση σε ειδήσεις στη Ρωσία μέσω VPN, εφαρμογών για κινητά, του προγράμματος περιήγησης Tor και άλλων εργαλείων που μπορούν να παρακάμψουν τους αποκλεισμούς.
Ελπίζουν όμως ότι όποιος επικοινωνεί με συναδέλφους και φίλους στη Ρωσία θα αρχίσει να χρησιμοποιεί την ίδια προσέγγιση. «Αυτό μπορεί πραγματικά να χρησιμοποιηθεί για τη διακριτική αποστολή οποιασδήποτε πληροφορίας, από ειδήσεις μέχρι πληροφορίες οργάνωσης και οτιδήποτε υπονομεύει το καθεστώς», λέει ο Farkas.
