Μάρτυρες της ιστορίας αποδεικνύονται τα δέντρα, όπως σημειώνει μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science. Χρησιμοποιώντας τους λεγόμενους δακτύλιους των δέντρων που βρίσκονται σε αρχαιολογοικές τοποθεσίες, προκειμένου να κάνουν τη λεγόμενη δενδροχρονολόγηση, οι επιστήμονες εξέτασαν 9.000 κομμάτια ξύλου από σύγχρονα δάση, όπου καταγράφηκαν οι περίοδοι ακμής και παρακμής της Ρώμης!
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, οι κλιματικές μεταβολές πιθανότατα επηρέασαν την πορεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αφού τα ήπια και βροχερά καλοκαίρια βοήθησαν την άνοδο της Ρώμης, ενώ κύματα ψύχους φαίνεται να έπαιξαν ρόλο στην παρακμή της αυτοκρατορίας.
Οι κλιματικές μεταβολές, όπως οι αυξομειώσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας, επηρέασαν την ανάπτυξη των δέντρων και αποτυπώθηκαν στους δακτύλιους αύξησης που διακρίνει κανείς αν κόψει κάθετα έναν παλιό κορμό.
Σε πρώτη φάση, η ερευνητική ομάδα αντιστοίχισε τους δακτύλιους σύγχρονων δέντρων με μετεωρολογικές μετρήσεις για τα τελευταία 200 χρόνια. Αυτό τους επέτρεψε να δημιουργήσουν μια βάση αναφοράς ώστε να προχωρήσουν πίσω στο παρελθόν.
Όπως προέκυψε, σε περιόδους ευημερίας και κοινωνικής σταθερότητας, ο καιρός ήταν συνήθως καλός. Για παράδειγμα, η άνοδος της Ρώμης από το 300 π.Χ έως το 200 μ.Χ συνοδευόταν από ήπια και βροχερά καλοκαίρια, ιδανικά για τους γεωργούς. Το ίδιο συνέβη με την περίοδο ακμής της μεσαιωνικής Ευρώπης από το 1000 έως το 1200 μ.Χ.
Αντίστοιχα, τα κοινωνικά δεινά φαίνονται να συνδέονται με δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Οι παρατεταμένες ξηρασίες του 3ου αιώνα συνέπεσαν για παράδειγμα με πολιτικές αναταραχές και επιθέσεις βαρβάρων κατά της Ρώμης. Το ίδιο συνέβη το διάστημα από το 300 έως το 600 μ.Χ, όταν ξένες φυλές εισέρρευσαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από την ανατολή.
Η μελέτη αποκάλυψε κι άλλες ενδιαφέρουσες πτυχές στη σχέση ανάμεσα στα δέντρα και τον άνθρωπο. Σε καιρούς ευημερίας, τα δέντρα που κόβονταν για την ξυλεία τους αυξάνονταν, αφήνοντας πίσω τους περισσότερα δείγματα για μελέτη. Αντίθετα, σε περιόδους παρακμής, όπως η πτώση της Ρώμης, τα δείγματα μειώνονταν δραματικά ή ακόμα και εξαφανίζονταν.