Όπου ανοίγει ένα σχολείο, έχουν πει, ανοίγει μια φυλακή. Και επειδή, κατά τον Ουγκώ, εάν μορφώσουμε το κεφάλι του λαού, δεν θα βρεθούμε στην ανάγκη να το κόψουμε, μόνο η παιδεία, η σφαιρική και ανθρωπιστική, που δεν μορφώνει μόνο τον νου, αλλά κυρίως διαπλάθει και διαμορφώνει την ψυχή, μπορεί να λειτουργήσει ως αποτρεπτικό ανάχωμα στην πλημμυρίδα της διαρκώς ογκούμενης νεανικής παραβατικότητας και της τονικής βίας.

Είναι γνωστές οι κοινωνιολογικές αναλύσεις που θέλουν ως γενεσιουργό αιτία της παραβατικής συμπεριφοράς και της ποικιλώνυμης βίας τις εισοδηματικές ανισότητες, τις ταξικές διαφορές και την οικονομική εξαθλίωση και πείνα, που κρατούν την μη προνομιούχο μερίδα της κοινωνίας στη σκοτεινή πλώρη της σελήνης και πολύ μακριά από το φως του ήλιου της αισιοδοξίας και της ελπίδας. Έτσι, πολλά από τα παιδιά της δυσκλέουσας δυτικής Εδέμ εκδικούνται τα καλοζωισμένα βουτυρόπαιδα της ευδαιμονιστικής ανατολικής και με την επιθετική και βίαιη συμπεριφορά τους πιστεύουν πως αντιμάχονται την κοινωνική αδικία, που τους κατατρέχει και τους αφορά.

Η οικονομική δυσλειτουργία και ανασφάλεια σε συνδυασμό με την ενδοοικογενειακή βία και τη γενικότερη τοξική κακοδαιμονία κάνει το κάθε πιεζόμενο οικογενειακό μέλος να πιέζει και το κάθε στερημένο να θέλει να στερεί και, επειδή η βία γεννά τη βία, όχι μόνο στη φυσική δυναμική αλλά και στην κοινωνική ζωή, όλοι οι ανασφαλείς νέοι που πιέζονται εσωτερικά προσπαθούν με τη βίαιη εκτόνωσή τους να τονωθούν ψυχολογικά, και επειδή ένας άνθρωπος που τον εμπιστευόμαστε κάποτε υπήρξε ένα παιδί που μας εμπιστεύθηκε, εάν σπείρουμε με ασυλλόγιστα μέσα στην παιδική ψυχή τους ανέμους της ανασφάλειας και της αστοργίας, θα θερίσουμε αργότερα τις θύελλες της κοινωνικής παραβατικότητας και της ποικιλώνυμης βίας.

Μία ακόμα αιτία της αντικοινωνικής συμπεριφοράς των νέων είναι ο μειωμένος και συχνά μηδενισμένος αυτοσεβασμός τους, και επειδή ο κακώς διανοηθείς περί των οικείων δεν μπορεί να αποφασίσει σωστά περί των αλλοτρίων, όπως γράφει ο Δημοσθένης, ο ανύπαρκτος αξιακός κώδικας και το ασθενικό υπερεγώ ενός αδύναμου εγώ δεν μπορεί να δράσει ανασταλτικά στις ποικιλώνυμες επιδόσεις του κακού και να τροφοδοτήσει την εφηβική ψυχική ενδοχώρα με τα υγιή νάματα της έμπειρης σοφίας και της δοκιμασμένης αρετής. Η απομυθοποίηση των παραδοσιακών φορέων της αυθεντίας προσθέτει τη δική της μαύρη πινελιά στον πίνακα της νεανικής αμφισβήτησης και δυσπιστίας.

Πριν από χρόνια ο Άγγελος Τερζάκης έγραφε σχετικά: «Από εδώ και μπρος όλο και πιο πολύ ο πολιτικός θα ελέγχεται, ο διδάσκων θα κρίνεται και ο γονιός καθημερινά θα αποδεικνύεται αντάξιος της αποστολής του. Όταν λοιπόν αυτά τα διαχρονικά ηθικά πρότυπα δέχονται τα πυρά της αμφισβήτησης και συχνά εκτοπίζονται από τα διάφορα θνησιγενή τηλεοπτικά κακέκτυπα, μόνο η φωτεινή οικογενειακή μέριμνα και θαλπωρή και μια ελληνοκεντρική ανθρωπιστική παιδεία μπορούν να αποτρέψουν τους νέους μας από τα μιντιακά υποπροϊόντα και την καλπάζουσα τηλεοπτική αχυροφαγία.

Αυτή λοιπόν την παιδεία χρειαζόμαστε, που πέρα από τη γνώση θα οδηγήσει στην αυτεπίγνωση και στην άδολη πίστη σε έναν σύγχρονο αξιακό κώδικα -που να διαθέτει τη στερεότητα και τη διαχρονικότητα του παλαιού, αλλά και την ελκυστικότητα και την προσαρμοστική ικανότητα του καινούριου-, για να μπορούν οι νέοι μας έχοντάς τον ως σημείο ηθικού προσανατολισμού και αξιακής αναφοράς να χαράσσουν την ατομική τους πορεία και την ηθική τους συμπεριφορά.

Και επειδή ειπώθηκε πως δεν υπάρχουν μαγικά κλειδιά για να κλειστούν οι πόρτες της ποικιλώνυμης παραβατικότητας, ας μην ξεχνούμε πως η ελληνοπρεπής και Χριστοκεντρική προσέγγιση θα μας δώσουν τα σοφά κλειδιά για να κλείσουμε τις κερκόπορτες της κλιμακούμενης παρανομίας και να δώσουμε στη νέα γενιά όραμα και προοπτική για να πορευτούν με ασφάλεια μέσα στις πολλά υποσχόμενες αλλά και απαιτητικές λεωφόρους της τρίτης χιλιετίας.

Ζεστασιά, τροφή και αγάπη χρειάζεται η παιδική ψυχή για να αναπτυχθεί σωστά και προικοδοτημένη με αντισώματα και αντοχή θα μπορέσει να αντιμετωπίσει αλώβητη την κοινωνική συμπληγάδα και τις κακοτοπιές της ζωής.

Η λελογισμένη αυστηρότητα και η αγαπησιάρικη πειθαρχία δεν καλλιεργούν την εχθροπάθεια και δεν ερωτοτροπούν με τη στείρα άρνηση κατά της ανομίας. Αντίθετα, με τους κανόνες που θέτουν, οριοθετούν και μετρούν την ακριβή αρετή που υπηρετεί την αριστοκρατική μεσότητα, σμιλεύει τον χαρακτήρα και ισχυροποιεί την αυτοσυγκρότηση, την υπευθυνότητα και την αυτοπειθαρχία.

Η σκληρή ποινή, η εξοντωτική, που κάποιοι ελαφρά τη καρδία και ελαφρότερα τη διανοία τη θεωρούν το πιο βασικό όπλο του κοινωνικού οπλοστασίου και απόλυτα αποτελεσματική, διατηρώντας μόνο τον τιμωρητικό και όχι τον σωφρονιστικό χαρακτήρα, δεν εξανθρωπίζει αλλά απανθρωποποιεί.

Και αφού κατά τον Πλάτωνα η αντιπαιδαγωγική ποινή δεν συνάδει «τοις ανθρώποις αλλά μόνον θηρίοις τοις αμαθεστάτοις», ο φόβος που εμπεριέχει δεν δημιουργεί καλύτερους πολίτες, αλλά φοβισμένους ανθρώπους.

Και με τον φόβο αχώριστο σύντροφο και κακό σύμβουλο, οι έμφοβοι άνθρωποι γίνονται για τους συνανθρώπους τους επίφοβα επικίνδυνοι και επικίνδυνα τοξικοί και μέσω της κοινωνικής παραβατικότητας προσπαθούν να τονίσουν και να τονώσουν την αξιακά υποτονική τους ταυτότητα και να οδηγήσουν στα φλας της αρνητικής έστω δημοσιότητας τη σκοτεινή τους ψυχή και τη μελανή τους προσωπικότητα.

  • O Γεώργιος Καλλιακμάνης είναι πρόεδρος στην Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Νοτιοανατολικής Αττικής