Το θέμα της οργανωμένης απομάκρυνσης των κατοίκων στο Μάτι βρέθηκε στο επίκεντρο του πρώτου σκέλους της εισήγησης του εισαγγελέα Παναγιώτη Μανιάτη για την υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας
Για τον εισαγγελικό λειτουργό η εισήγηση που δεν δόθηκε από τον τότε επικεφαλής της διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών Νικόλαο Παναγιωτόπουλο, επέδρασε καταλυτικά στο αποτέλεσμα των δεκάδων νεκρών και τραυματιών και για το λόγο αυτό ζήτησε την ενοχή του.
Σύμφωνα με τον εισαγγελικό λειτουργό ο κ. Παναγιωτόπουλος, «ορθώς μετέβη στο υψηλότερο σημείο της περιοχής για να αποκτήσει εικόνα της πυρκαγιάς». Ο εισαγγελέας έκανε λόγο για «ενδεδειγμένη ενέργεια». Ωστόσο, στη συνέχεια ο κατηγορούμενος, σύμφωνα με τον εισαγγελέα, δεν κινήθηκε ως όφειλε.
«Στις 17:30 ήταν σαφές ότι η φωτιά είχε τέτοια ένταση που δύσκολα θα μπορούσε να αναχαιτιστεί. Εκείνη την ώρα ήταν πεπεισμένοι πως θα έφτανε στη θάλασσα. Θα απειλούσε Νέο Βουτσά και Μάτι» σημείωσε ο κ. Μανιάτης και συνέχισε υπογραμμίζοντας πως ο επικεφαλής στις 17: 20 «είχε πανοραμική εικόνα της φωτιάς».
Όπως τόνισε ο εισαγγελικός λειτουργός ο εκάστοτε επικεφαλής των Πυροσβεστικών δυνάμεων είναι αρμόδιος να εισηγηθεί εκκένωση.
«Το έργο του και η αποστολή του σταματά στο να διαπιστώσει πως η φωτιά κινείται προς οικισμούς και εισηγείται την εκκένωση. Είναι η εισήγηση δεσμευτική για τα όργανα; Προφανώς, όχι. Τα πρόσωπα τα οποία απευθύνεται η εισήγηση είναι αυτά που ορίζει ο νόμος, προς τούτο εντεταλμένα» τόνισε και στη συνέχεια αναφέρθηκε στους κατοίκους του Ματιού που «έβλεπαν τους καπνούς αλλά πίστευαν ότι κάποιος θα έμπαινε στο κόπο να τους ειδοποιήσει».
«Όπως αποδείχθηκε όμως ουδείς τους ενημέρωσε. Αντιλήφθηκαν τη φωτιά όταν η φωτιά τους κυνηγούσε με αποτέλεσμα να καούν. Το ότι δεν υπήρξε έγκαιρη ενημέρωση επέδρασε καταλυτικά στους τόσους θανάτους και τους εγκαυματίες» ανέφερε χαρακτηριστικά και συνέχισε λέγοντας: «Η εικόνα αυτή δεν τιμά ούτε το Πυροσβεστικό Σώμα ούτε την Πολιτική Προστασία ούτε τους άλλους εμπλεκόμενους».
Ο Μανιάτης εξέφρασε την άποψη πως «αν λαμβάνονταν απόφαση έγκαιρης απομάκρυνσης οι πολίτες θα ενημερώνονταν έγκαιρα και από τα ΜΜΕ… Αν είχε δοθεί εισήγηση αναπόδραστα οι κάτοικοι θα ενημερώνονταν και οπωσδήποτε θα κινητοποιούνταν».
Σύμφωνα με τον εισαγγελέα η ενημέρωση θα γινόταν «Πόρτα- πόρτα με ηχητικά σήματα, με διερχόμενα οχήματα και με κάθε άλλο πρόσφορο η δόκιμο τρόπο». Ο εισαγγελικός λειτουργός εμφανίστηκε πεπεισμένος πως «η εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση θα βοηθούσε τους πολίτες για τον επερχόμενο κίνδυνο».
«Μας είπαν ότι δεν υπήρχε χρόνος και ότι η απομάκρυνση χρειάζεται χρόνο να υλοποιηθεί. Αυτό δεν είναι έργο της πυροσβεστικής να το κρίνει. Δεν ήταν υποχρεωτική η σύγκληση του ΣΟΠ μπορεί να γίνει μόνο εφόσον υπάρχει χρόνος, διαφορετικά ο αντιδήμαρχος ή ο δήμαρχος μπορεί να τα παρακάμει. Η απομάκρυνση εκ της φύσεως της δεν έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, συνεπάγεται όμως την προηγούμενη ενημέρωση των κατοίκων» είπε και συνέχισε «Οπότε κάθε κάτοικος αν ενημερώνονταν θα είχε τη δική του ευθύνη της απόφασης».
Μάλιστα, ο εισαγγελικός λειτουργός υπογράμμισε πως κάτι παρόμοιο έγινε την ίδια ημέρα στη Κινέττα όπου οι συνθήκες ήταν πιο περίπλοκες.
«Και όμως το μέτρο σχεδιάστηκε έγκαιρα και πέτυχε» ανέφερε σημειώνοντας: «Η χώρα μας από τότε δεν έχει πάψει να ζει την εμπειρία των μεγάλων πυρκαγιών, χωρίς ωστόσο να κινδυνεύουν κάτοικοι γιατί λήφθηκε έγκαιρα η πρόνοια να απομακρυνθούν. Μάλιστα ασκήθηκε και κριτική για κατάχρηση του μέτρου. Νομίζω όμως ότι αποτελεί κατάκτηση το γεγονός ότι η προτεραιότητα δίνεται στη διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής».
Ο κ. Μανιατης υπογράμμισε πως τη μοιραία ημέρα «υπήρχαν και συνέτρεξαν όλες οι προϋποθέσεις για να υπάρξει εισήγηση για οργανωμένη απομάκρυνση των κατοίκων. Υπήρχε χρόνος για ανάληψη δράσης πολιτικής προστασίας των κατοίκων».
«Έπρεπε να έχει δοθεί εισήγηση από τον 7ο κατηγορούμενο, τον κ. Παναγιωτόπουλο. Η παράλειψη αυτής της εισήγησης συνιστά σφάλμα που συνέβαλε στο τραγικό αποτέλεσμα. Μόνος αρμόδιος είναι ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, να τη δώσει και αυτός είναι ο 7ος κατηγορούμενος. Ούτε το ΕΣΚΕ είχε τέτοια αρμοδιότητα ούτε η ηγεσία της Πυροσβεστικής, η ευθύνη είναι προσωποποιημένη. Δεν έχουν όμως ευθύνη οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες που κατηγορούνται για αυτό. Για τους λόγους αυτούς αποδείχθηκε το κατηγορητήριο σε βάρος του 7ου κατηγορούμενου και θα πρέπει να κηρυχτεί ένοχος» τόνισε.
Ο εισαγγελικός λειτουργός κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της αγόρευσης του, η οποία θα συνεχιστεί στις 20 Φεβρουαρίου, εκτός από την ενοχή του τότε επικεφαλής διοίκησης πυροσβεστικών υπηρεσιών Αθηνών εισηγήθηκε να καταδικαστούν για ορισμένες από τις πράξεις που τους αποδίδονται ο πρώην αρχηγός και ο πρώην υπαρχηγός της Πυροσβεστικής Σωτήρης Τερζούδης και Βασίλης Ματθαιόπουλος και ο τότε διοικητής του ΕΣΚΕ Ιω.Φωστιέρης.
Αντίθετα, ο εισαγγελέας ζήτησε την απαλλαγή για τους Χρήστο Γκολφίνο, Δαμιανό Παπαδόπουλο και Φίλιππο Παντελεάκο για τους οποίους ,όπως είπε , δεν αποδείχθηκε η κατηγορία.