Ο «κύριος Nutella» Μικέλε Φερέρο

Όταν ο πατέρας Πιέτρο Φερέρο κληροδότησε στον γιο του τη γλυκιά μυστική συνταγή που είχε σκαρώσει στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου, δεν θα μπορούσε στα σίγουρα να πιστέψει την κατακλυσμιαία συνέχεια.

Ο ιταλός σοκολατοποιός είχε ξεκινήσει σεμνά και ταπεινά τη δική του περιπέτεια με το υποκατάστατο του κακάο και τα φουντούκια μετά τον πόλεμο που έκανε συντρίμμια την Ευρώπη, θέλοντας προφανώς να γλυκάνει τους συμπατριώτες του από τις τόσες πίκρες και απώλειες που είχαν ζήσει.

Κι έτσι ο Πιέτρο κατέληξε στη λιωμένη «σούπερ κρέμα» με το κακάο και τα φουντούκια ήδη από τη δεκαετία του 1940, παρά την πρωτοφανή έλλειψη κακάο. Τοπικού βεληνεκούς ιταλικό προϊόν, η κρεμώδης σοκολάτα πέρασε κάποια στιγμή στον γιο Μικέλε, ο οποίος το 1964 την «πείραξε», τη μετονόμασε σε Nutella και γέννησε έτσι μια παγκόσμια τρέλα που τελειωμό δεν θα είχε!

Η Nutella του μεγάλωσε γενιές και γενιές ευρωπαίων πολιτών, καθόρισε την ιταλική ζαχαροπλαστική και μετέτρεψε τελικά τον ιδιοκτήτη της στον πλουσιότερο ζαχαροπλάστη της οικουμένης, στον πλουσιότερο ιταλό όλων των εποχών, αλλά και έναν από τους κορυφαίους μεγιστάνες του πλανήτη!

Και βέβαια την ίδια στιγμή ο μετασχηματισμός και η διεθνής επέκταση της Nutella στον μισό και πλέον αυτό αιώνα παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα success stories του επιχειρηματικού κόσμου. Το πώς δηλαδή ο Φερέρο πήρε την πατρική επιχείρηση με καμιά ντουζίνα υπαλλήλους και την έκανε διεθνή κολοσσό με 21.000 εργαζομένους, 18 μονάδες παραγωγής σε όλο τον κόσμο και παρουσία σε περισσότερες από 160 χώρες.

Σήμερα, με ετήσιο κύκλο πωλήσεων στα 9 δισ. δολάρια, ο όμιλος του Φερέρο είναι η τέταρτη μεγαλύτερη φίρμα ζαχαροπλαστικής του κόσμου (όταν την πέταξε στην τρίτη θέση το 2010 η Kraft Foods αποκτώντας την Cadbury). Όσο για τον Μικέλε Φερέρο, τον λιγομίλητο άνθρωπο που απέφευγε τη δημοσιότητα όπως ο διάολος το λιβάνι, με προσωπική περιουσία στα 23,4 δισ. δολάρια, ήταν ο πλουσιότερος Ιταλός, ο 30ός πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου το 2014 σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, την ίδια ώρα που ο δείκτης του Bloomberg τον κατέταξε ως τον 31ο πιο πλούσιο δισεκατομμυριούχο για το 2015.

Με τη φήμη του ισχυρού και του αλύγιστου που τον συνόδευε, αν και διατηρούσε γενναιόδωρες συνθήκες εργασίας για τους υπαλλήλους του και επέστρεφε τμήμα των εσόδων του στην κοινότητα, ο Φερέρο πήγαινε με το ελικόπτερό του από το σπίτι του στο Μόντε Κάρλο στο στρατηγείο του ομίλου του στα βορειοδυτικά της Ιταλίας κάθε μέρα, για να γευτεί την παραγωγή και να βοηθήσει στη δημιουργία νέων προϊόντων.

Δεν άφησε ποτέ ξένα χέρια να πάρουν μερίδιο στον κολοσσό του (όπως τα φλερτ από τους κολοσσούς Nestle SA και Mars Inc), που ήταν άλλοτε πατρική κληρονομιά. «Ο πλουσιότερος γλυκατζής του κόσμου», όπως τον χαρακτήριζε το Forbes, άφησε την τελευταία του πνοή το Σάββατο, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου, σε ηλικία 89 ετών, έπειτα από την αρρώστια που τον ταλαιπώρησε αρκετούς μήνες πριν από τον θάνατό του. Είναι σίγουρο όμως ότι τόσο η Nutella όσο και τα σοκολατάκια Ferrero Rocher, οι καραμελίτσες Tic Tac αλλά και η σειρά προϊόντων της Kinder θα συνεχίσουν να μακροημερεύουν.

Και βέβαια, πέρα από δαιμόνιος επιχειρηματίας, ο Μικέλε ήταν ταυτοχρόνως ο «εγκέφαλος» πίσω από τα πλέον επιτυχημένα προϊόντα του ομίλου του. Ξεκινώντας από το 1964, όταν παρουσίασε τη Nutella του σε όλη την Ευρώπη, έφτιαξε το 1969 τις κλασικές σήμερα καραμελίτσες με το χαρακτηριστικό πλαστικό κουτάκι Tic Tac, το 1974 χτύπησε και πάλι, αυτή τη φορά με τα ανάρπαστα σοκολατένια αυγά Kinder με την έκπληξη στο εσωτερικό τους, πριν μαγέψει για άλλη μια φορά την οικουμένη το 1982 με τα σοκολατάκια Ferrero Rocher…

Πρώτα χρόνια

Ο Μικέλε Φερέρο γεννιέται στις 26 Απριλίου 1925 στο Ντολιάνι της Ιταλίας ως γιος του Πιέτρο και της Πιέρα. Οι γονείς του είχαν πάρει ένα παλιό καφέ-μπαρ στο Άλμπα της κομητείας Πιεντμόντ και το μετέτρεψαν σε ζαχαροπλαστείο το 1946. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε κάνει όμως τις εισαγωγές κακάο πολύ δύσκολες, καθώς η παραγωγή είχε μαστιστεί από τις φονικές εχθροπραξίες, κάτι που είχε μετατρέψει τη σοκολάτα σε είδος πολυτελείας. Είδος πολυτελείας όμως σε μια χώρα που είχε σαρωθεί από τον πόλεμο και παραδερνόταν πια από τη φτώχεια και την ανέχεια.

Κι έτσι ο πατέρας έπρεπε να πειραματιστεί με φτηνά υποκατάστατα της σοκολάτας, την ίδια ώρα που οι ξηροί καρποί ήταν άφθονοι στις καλλιέργειες της Ιταλίας. Κι έτσι όταν λάνσαρε στο κοινό του τη μυστική σοκολατένια συνταγή το 1946, αυτή αποτελούνταν από εκχύλισμα φουντουκιού και ένα φτηνό υποκατάστατο από κορεσμένο φυτικό λίπος. Η λιωμένη σοκολατένια πάστα ονομάστηκε Giandujot και πωλούταν πια στο 1/4 της τιμής της σοκολάτας! Αν και το μείγμα έχανε σε επίπεδο υφής, καθαρότητας αλλά και γεύσης.

Ο Πιέτρο πέθανε αιφνιδίως από έμφραγμα το 1949 και άφησε το μικρό ζαχαροπλαστείο στον γιο του Μικέλε. Όταν αυτός ανέλαβε τα ηνία της επιχείρησης, ακολούθησε την ίδια στρατηγική των φτηνών πρώτων υλών, αν και δεν θα του έπαιρνε πολύ να χαράξει τα νέα πατήματα. Σύμφωνα με τον Francesco Rivella, χημικό που εργαζόταν στην οικογενειακή φίρμα από το 1952-1991, ο Μικέλε αγόρασε το 1954 καινοτόμες υδραυλικές πρέσες που του επέτρεπαν ακόμα καλύτερη εξαγωγή του βουτύρου-κακάο.

Κι έτσι πουλούσε το πανάκριβο προϊόν ως πρώτη ύλη και ό,τι περίσσευε το έβαζε στη σοκολατένια συνταγή του πατέρα του, το Giandujot. Μέσα σε δύο χρόνια, ο Μικέλε μετατράπηκε στον μεγαλύτερο ιταλό εξαγωγέα βουτύρου-κακάο!

Η γέννηση της Nutella

Η Pasta Gianduja δεν τον άφηνε ωστόσο εντυπωσιασμένο κι έτσι βάλθηκε κάποια στιγμή να την τελειοποιήσει. Καθώς η παραγωγή ζάχαρης στη χώρα επανήλθε σε επιθυμητά επίπεδα στη δεκαετία του 1950, με την τιμή της να μην είναι πια απαγορευτική, ο Μικέλε επαναλανσάρει το Giandujot ως αναβαθμισμένη Supercrema. Η λιωμένη πάστα σοκολάτας γίνεται ανάρπαστη το 1951 και φιγουράρει πάνω στις φέτες ψωμιού με τις οποίες κυνηγούσαν οι μανάδες τα λιπόσαρκα παιδιά τους σε όλη την ιταλική επικράτεια!

Ταυτοχρόνως, ο Φερέρο λανσάρει το 1961 τα σοκολατάκια Mon Cheri και ένα νέο σοκολατένιο άλειμμα με την ονομασία La Tartinoise, το γαλλικό αντίστοιχο της Supercrema. Τελειομανής όπως και ο πατέρας του, δεν ήταν όμως εντυπωσιασμένος από το προϊόν του.

Το υποκατάστατο της σοκολάτας πουλούσε μεν σαν τρελό καθ’ όλη τη δεκαετία του 1950, κάτι όμως του έλειπε. Κι έτσι μπήκε και πάλι στο σοκολατοεργαστήριο και έπειτα από πολλές δοκιμές και λάθη κατέληξαν σε νέα μυστική συνταγή, που φιγούραρε πια μέσα σε γυάλινο βαζάκι.

Με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας που είχε αποκτήσει και με κληρονομιά την τεχνογνωσία του πατέρα του, ο Μικέλε κάνει ακόμα καλύτερη την πατρική συνταγή και τη χρονιά που γεννιόταν ο πρώτος του γιος, το 1964, ρίχνει στην κυκλοφορία τη Νutella, έχοντας απορρίψει όλα τα πιθανά και απίθανα ονόματα που είχαν πέσει στο τραπέζι: Nutsy, Nutina, Nussina, Nusscrem…

Τώρα η επιτυχία δεν ήταν μόνο ιταλική, αλλά παγκόσμια! Ο αρχιμηχανικός του Francesco Rivella πειραματιζόταν εδώ και δέκα χρόνια με φυτικά λίπη και φτηνά υποκατάστατα, με σκοπό να βελτιωθεί η υφή της σοκολατένιας πάστας και να αυξηθεί η σταθερότητά της στις καιρικές συνθήκες.

Τα υπόλοιπα είναι φυσικά Ιστορία: πέρυσι, το 2014, στην επέτειο των 50 ετών της, η Nutella πούλησε κάπου 365 εκατομμύρια κιλά σε 160 χώρες του πλανήτη! Μισό αιώνα πριν στη μικρή ιταλική πόλη Άλμπα, κάτι τέτοιο θα ήταν απλά αδιανόητο…

Ο Μικέλε ίδρυσε εργοστάσια παραγωγής σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (πρώτος σταθμός η Γαλλία) ήδη από τη δεκαετία του 1950, ενώ μετά το 1970 επεκτάθηκε πια σε όλη την οικουμένη…

Άλλες σοκολατένιες περιπέτειες

Η επιτυχία του Φερέρο έμελλε να μετρήσει μερικούς ακόμα σταθμούς: το 1969 ρίχνει στην αγορά τις χαρακτηριστικές καραμελίτσες στο πλαστικό κουτάκι Tic Tac, το 1974 ντεμπουτάρουν τα σοκολατένια αυγά για τα παιδιά Kinder με την έκπληξη στο εσωτερικό τους, ενώ το 1982 ακολουθούν τα σοκολατάκια Ferrero Rocher!

Ο Φερέρο είναι πια ο τέταρτος μεγαλύτερος σοκολατοβιομήχανος του πλανήτη, κατέχοντας μερίδιο αγοράς που ανέρχεται στο 8% (το Νο 3, η Nestle, έχει μερίδιο 12%). Παρά την ασύλληπτη επιτυχία του, ο Μικέλε παραμένει ένας ήσυχος άνθρωπος και καλός οικογενειάρχης, αποτραβηγμένος πάντα στο περιθώριο του επιχειρηματικού κόσμου της Ιταλίας. Δίνει σπάνια συνεντεύξεις και δεν συμμετέχει ούτε στις εκδηλώσεις του ομίλου του!

Ταυτοχρόνως, επιμένει να παραμείνει ο κολοσσός Ferrero SpA οικογενειακή υπόθεση και λέει ηχηρά «όχι» σε ιδιαίτερα επικερδείς προτάσεις εξαγοράς.

Έχοντας κρατήσει τα ηνία της επιχείρησης από το 1949 ως και τη δεκαετία του 1990, άρχισε να παραχωρεί προοδευτικά από το 1997 ολοένα και μεγαλύτερες αρμοδιότητες στους δύο του γιους, Τζιοβάνι και Πιέτρο, αν και θα τον χτυπούσε η οικογενειακή τραγωδία: ο 47χρονος Πιέτρο πεθαίνει από ανακοπή καρδιάς πάνω στο ποδήλατό του σε ανθρωπιστική αποστολή στη Νότια Αφρική τον Απρίλιο του 2011, την ώρα που ο αδερφός του γινόταν ο νέος ισχυρός άντρας της σοκολατοβιομηχανίας.

Με σλόγκαν ζωής «δούλεψε, δημιούργησε, δώρισε», ο Μικέλε ίδρυσε το 1983 ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για τους υπαλλήλους του, που χορηγεί πλέον υποτροφίες και ερευνητικά κονδύλια.

Ο «κύριος Nutella» Μικέλε Φερέρο άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Φεβρουαρίου 2015 στο σπίτι του στο Μόντε Κάρλο. Όσο για το πνευματικό του παιδί, είναι σήμερα ο Νο 1 αγοραστής φουντουκιών του πλανήτη, με περισσότερο από το 25% της παγκόσμιας παραγωγής φουντουκιών να πηγαίνουν στις μονάδες παραγωγής της Ferrero!

Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr