Ένας εφευρέτης έβαλε σκοπό να απλοποιήσει τη ζωή στην κουζίνα κάνοντας το προϊόν του συνώνυμο της αποτελεσματικότητας στην αποθήκευση τροφίμων, αναγκάζοντας έτσι όλη την οικουμένη να το αποκαλεί με το όνομά του!
Ο λόγος για τα πλαστικά μπολ που πήραν το όνομά τους από τον Τάπερ, τον αμερικανό εφευρέτη και βιομήχανο κατόπιν που ίδρυσε την εταιρία Tupperware και έφερε μια διακριτική επανάσταση στην εργονομία του νοικοκυριού.
Ο Τάπερ έθεσε τις δημιουργικές του δυνάμεις στην υπηρεσία της νοικοκυράς και του βασιλείου της, χαρίζοντάς της τα κλεισμένα αεροστεγώς πλαστικά δοχεία αποθήκευσης τροφίμων, που πλέον τα συναντάμε σε κάθε σπίτι και σε μεγάλους αριθμούς.
Από μικρός ο Τάπερ έθεσε στόχο ζωής να γίνει διάσημος εφευρέτης και εκατομμυριούχος. Τα κατάφερε αμφότερα!
Πρώτα χρόνια
Ο Ερλ Σίλας Τάπερ γεννιέται στις 28 Ιουλίου 1907 μέσα σε αγροτική οικογένεια του Νιου Χάμσαϊρ, παλεύοντας από νωρίς για τον επιούσιο στα νοικιασμένα χωράφια της φαμίλιας. Η φτώχεια και η ανέχεια τον έκαναν να επιστρατεύσει τον δημιουργικό του νου από μικρός, σκαρώνοντας εφευρέσεις για να βοηθά τους γονείς του στον καθημερινό μόχθο.
Ο πατέρας του εξάλλου καταπιανόταν με τα μαστορέματα και τις πατέντες (είχε κατοχυρώσει μηχανισμό για το ευκολότερο καθάρισμα των κοτετσιών!), απ’ όπου κόλλησε ο γιος το μικρόβιο της τεχνικής και τεχνολογικής επινοητικότητας. Επιχειρηματίας λες από τα γεννοφάσκια του, σε ηλικία 10 ετών ανακάλυψε ότι μπορούσε να αυξήσει τις πωλήσεις της μικρής φάρμας πουλώντας τα αγροτικά προϊόντα από πόρτα σε πόρτα, φέρνοντας έτσι τον καταναλωτή σε απευθείας επαφή με το προϊόν. Έτσι και έκανε και ξαφνικά τόσο οι πωλήσεις όσο και η ζωή της φαμίλιας βελτιώθηκαν δραστικά!
Επόμενη ιδέα, η δημιουργία φυτωρίου με καλλωπιστικά φυτά, κάτι που θα βοηθούσε για άλλη μια φορά τα οικονομικά της οικογένειας, με τον μικρό να αποδεικνύεται πολύτιμος σύμμαχος των μεγάλων…
Πολυμήχανος και αεικίνητος
Ολοκληρώνοντας έπειτα από περιπέτειες και σκασιαρχεία τις σχολικές του υποχρεώσεις το 1925, καθώς πού μυαλό για γράμματα έτσι ταγμένος καθώς ήταν στις εφευρέσεις και το εμπόριο, ο νεαρός Τάπερ συνέχισε να εργάζεται στο οικογενειακό θερμοκήπιο για άλλα δύο χρόνια, συλλαμβάνοντας συνεχώς νέες ιδέες παραγωγής και διακίνησης των αγροτικών προϊόντων.
Ιδιαιτέρως φιλόδοξος και πραγματικά ασίγαστος, ήταν αποφασισμένος να βγάλει το πρώτο του εκατομμύριο μέχρι να κλείσει το 30ό έτος ζωής! Κι έτσι στη δεκαετία μέχρι να φτάσει στα τριάντα πήρε ένα σωρό διαφορετικά επαγγελματικά μονοπάτια, ψάχνοντας πάντα να πιάσει την καλή. Εργάστηκε στα ταχυδρομεία, τους σιδηροδρόμους, μαθήτευσε δίπλα σε κηπουρούς, έκανε επαγγελματικά και μαρκετίστικα σεμινάρια, ασχολήθηκε με τον καλλωπισμό εξωτερικών χώρων και την αρχιτεκτονική τοπίου και πολλά-πολλά ακόμα. Απλά δεν μπορούσε να κάθεται!
Συνεχίζοντας πάντα να βοηθά την πατρική επιχείρηση, παρά τις δικές του ασχολίες, έκανε ένα διάλειμμα το 1931 για να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του, με την οποία θα αποκτούσαν αργότερα 5 παιδιά. Μέχρι τις αρχές της τέταρτης δεκαετίας της ζωής του, η δουλειά με την αρχιτεκτονική τοπίου και το φυτώριο μετρούσε πια αξιοσημείωτες επιδόσεις, αν και δεν τον είχε κάνει εκατομμυριούχο, όπως υπολόγιζε.
Παρά τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930 και το χρηματιστηριακό κραχ, οι αγροτικές του ασχολίες πήγαιναν πολύ καλά, επιτρέποντας στον νεαρό Τάπερ να κυνηγήσει κάποιες από τις εφευρέσεις που σκάρωνε διαρκώς στο σημειωματάριό του. Οι σελίδες των μπλοκ του και οι πατέντες που κατοχύρωσε αποδεικνύουν εξάλλου την πληθώρα των ενδιαφερόντων του, με τον ίδιο να βάζει πια σκοπό να κάνει πράξη τις ιδέες που είχε συλλάβει.
Από τον στόχο αυτό δεν αποθαρρύνθηκε ούτε όταν πτώχευσε η εταιρία του με τον καλλωπισμό εξωτερικών χώρων και την κηπουρική (Tupper Tree Doctors) το 1936, θύμα της γενικευμένης κρίσης. Όχι μόνο παρέμεινε αισιόδοξος ο Τάπερ, αλλά η επαγγελματική αυτή αποτυχία τον πείσμωσε ακόμα περισσότερο! Όσο για τις εφευρέσεις που θέλησε να κυνηγήσει, ο Τάπερ επινόησε τη σύγχρονη καλτσοδέτα, τη χτένα που μπορούσε να προσαρμοστεί στη ζώνη του κατόχου της, τη βάρκα σε σχήμα ψαριού(!), το παντελόνι που δεν τσαλακωνόταν ποτέ, ακόμα και πτυσσόμενη θέση για κάμπριο αυτοκίνητα…
Η γέννηση της Tupperware
Την ίδια χρονιά με την πτώχευσή του, το 1936, ο Τάπερ γνώρισε τον Bernard Doyle, τον διευθυντή του τμήματος πλαστικών της DuPont, που ήταν εγκατεστημένο σε γειτονική πόλη. Κι έτσι έπιασε δουλειά στην DuPont το 1937, έμεινε όμως στη θέση του μόλις έναν χρόνο, καθώς το υπαλληλίκι δεν του ταίριαζε ξεκάθαρα!
Ήταν όμως στον χρόνο που πέρασε στην DuPont που, όπως θα πει αργότερα ο ίδιος, ξεκίνησε η πραγματική εκπαίδευσή του. Με νέες και πολύτιμες γνώσεις για την κατασκευή πλαστικών στη φαρέτρα του, αποφάσισε να τραβήξει μόνος του τον δρόμο των κουζινικών.
Κι έτσι το 1938 ιδρύει την ομώνυμη Earl S. Tupper Company με σκοπό να ασχοληθεί με τα πλαστικά σκεύη κουζίνας. Το κοφτερό του μυαλό σύντομα απέδωσε καρπούς, σκαρώνοντας άθραυστα πλαστικά δοχεία, κύπελλα και πιάτα (χρησιμοποιώντας άκαμπτα κομμάτια πολυαιθυλενίου), αλλά και αντιασφυξιογόνες μάσκες, οι οποίες έμελλε να χρησιμοποιηθούν ευρέως λίγα μόλις χρόνια αργότερα, στα χαρακώματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου! Τις πλαστικές του δημιουργίες τις παρασκεύαζε μάλιστα η παλιά του εταιρία, το εργοστάσιο χημικών της DuPont, και οι δουλειές άρχισαν από την πρώτη κιόλας στιγμή να πετάνε!
Τη δυναμική της μικρής βιομηχανίας Tupper Plastics (έκοψε κάποια στιγμή το συμβόλαιο με την DuPont και ίδρυσε δική του παραγωγική μονάδα) δεν μπόρεσε να ανακόψει ούτε ο πόλεμος. Μπορεί πλέον να ήταν δύσκολη η προμήθεια των απαραίτητων υλικών από την εγχώρια αγορά, ο ίδιος ωστόσο εξασφάλισε ουκ ολίγα συμβόλαια με τον αμερικανικό στρατό, κατασκευάζοντας πλέον τόσο τις αντιασφυξιογόνες μάσκες του όσο και πλαστικά εξαρτήματα για στρατιωτικούς εξοπλισμούς.
Η γέννηση του τάπερ
Οι μεγάλες επιτυχίες όμως έμελλε να έρθουν μετά τον πόλεμο. Ο Τάπερ έστρεψε πλέον την επιχειρηματική και εφευρετική του προσοχή στα πλαστικά σκεύη και τη συνεχώς αυξανόμενη καταναλωτική αγορά. Σύντομα η φίρμα του έδινε ζωή στα σχέδια και τις πατέντες του, που περιλάμβαναν από πλαστικές οδοντογλυφίδες για σάντουιτς και ταμπακιέρες μέχρι και άθραυστα πλαστικά ποτηράκια για την οδοντόβουρτσα.
Σύντομα σύναψε συμφωνίες με άλλες εταιρίες, που χάριζαν πια τα προϊόντα του ως δώρο σε κάθε αγορά των δικών τους προϊόντων, μια στρατηγική που θα αποδεικνυόταν καθοριστικά επικερδής για τον ίδιο! Οδοντόβουρτσες, ας πούμε, έδιναν δώρο το άθραυστο ποτηράκι του με την οικογενειακή συσκευασία, μάρκες τσιγάρων χάριζαν στους πιστούς τους πελάτες τις πλαστικές ταμπακιέρες του Τάπερ με το λογότυπό τους επάνω κ.ο.κ.
Το πλαστικό ήταν εξάλλου στη βρεφική του ηλικία στη δεκαετία του 1940 και οι χρήσεις του αποδείχτηκαν ανεξάντλητες. Το μόνο που περιόριζε την πώληση των λειτουργικότατων πλαστικών σκευών ήταν η κακή τους φήμη: η αγορά και το καταναλωτικό κοινό τα χαρακτήριζε εύθραυστα, λιπαρά, δύσοσμα και γενικά αναξιόπιστα. Κι εδώ θα συγκεντρωνόταν πια το ερευνητικό στόχαστρο του Τάπερ, βάζοντας σκοπό να αλλάξει τη σύσταση του πλαστικού και να το αποτινάξει από τη ρετσινιά του κατώτερου υλικού!
Πρώτα λοιπόν ανέπτυξε μια μέθοδο για τον καθαρισμό του μαύρου πολυαιθυλενίου, του φτηνού υποπροϊόντος της διύλισης του πετρελαίου δηλαδή, και τη μετατροπή του σε ένα εύκαμπτο, στιβαρό και μη πορώδες υλικό. Αφού τα κατάφερε, χρειαζόταν ένα είδος αεροστεγούς σφραγίσματος για τα μπολ του, την ίδια ώρα που έπρεπε απαραιτήτως να γίνουν αδιάβροχα. Το στεγανό καπάκι που χρειαζόταν το πήρε από τα τσίγκινα κουτιά μπογιάς. Από κοινού αυτές οι συνεισφορές έστρωσαν το έδαφος για τη μελλοντική επιτυχία της Tupperware!
Παρά το γεγονός ότι το 1946 παρουσίασε με πάσα επισημότητα το αδιάβροχο και αεροστεγές πλαστικό δοχείο φαγητού, που πλεονεκτούσε συγκριτικά έναντι όλων των άλλων μπολ φαγητού, καθώς ήταν ελαφρύτερο, δεν έσπαγε όπως τα γυάλινα ή τα κεραμικά και συνοδευόταν από ένα υδατοστεγές και αεροστεγές κάλυμμα, κρατώντας το φαγητό πάντα φρέσκο, οι πωλήσεις ήταν σχετικά φειδωλές. Το προϊόν έδειχνε τα πλεονεκτήματά του, ο κόσμος όμως δεν το υποδέχτηκε όπως του έπρεπε.
Παρά το γεγονός ότι ο Τάπερ πειραματίστηκε με μια σειρά προωθητικών τεχνικών, το τάπερ πάτωνε σε πωλήσεις στο λιανεμπόριο! Όπως ισχυρίστηκε και το περιοδικό «Businessweek» το 1954, «στα καταστήματα λιανικής το τάπερ έφαγε τα μούτρα του»! Ο βιομήχανος κατάλαβε τότε ότι το κοινό ήθελε επεξήγηση για τη λειτουργία και τα πλεονεκτήματά του, γιατί όχι και επίδειξη; Ήταν η στρατηγική που θα απογείωνε το σκεύος και θα έκανε τον εφευρέτη του πάμπλουτο!
Ο Τάπερ παρατήρησε ότι οι αντιπρόσωποί του στη Μασαχουσέτη πουλούσαν πολύ περισσότερο απ’ όλους τους άλλους στην Αμερική και είδε ότι αυτό οφειλόταν στις πωλήσεις κατ’ οίκον, μια τεχνική που γνώριζε εξάλλου από τα γεννοφάσκια του, καθώς αυτό έκανε και ο ίδιος ως παιδί με το γάλα της οικογενειακής φάρμας. Σύντομα η προώθηση των τάπερ στο σπίτι έγινε η αποκλειστική μέθοδος πώλησης των πλαστικών μπολ (κάτι που ισχύει μέχρι και στις μέρες μας) και ο Thomas Damigella (στη Μασαχουσέτη) και η Brownie Wise (στη Φλόριντα), που από κοινού κατέληξαν στη συγκεκριμένη προωθητική στρατηγική, ανήλθαν αυτόματα τα σκαλιά της ιεραρχίας.
Η Wise έφτασε μέχρι και στη θέση του αντιπροέδρου της Tupperware (που μετονομάστηκε σε Tupperware Home Parties το 1951), καθώς ήταν αυτή που εξαφάνισε τα τάπερ από τα ράφια των καταστημάτων για να μπορούν να τα βρουν αποκλειστικά οι νοικοκυρές στον χώρο τους!
Κατοπινά χρόνια
Παρά την εφεύρεση του Ερλ Τάπερ και τη μαρκετίστικη δεινότητά του, η κυριαρχία του πλαστικού μπολ στην αγορά πιστώνεται εξίσου στον ίδιο όσο και στη δαιμόνια Brownie Wise, που το έβαλε κυριολεκτικά σε κάθε σπίτι. Η Wise ήταν πια αστέρι του επιχειρηματικού κόσμου και ο Τάπερ την άφηνε επίτηδες να εκτίθεται, λειτουργώντας ως το καλύτερο διαφημιστικό για τη χειραφέτηση των γυναικών, στις οποίες στόχευαν εξάλλου τα προϊόντα του.
Η αρμονική τους συνεργασία διακόπηκε ωστόσο απρόοπτα το 1958, όταν τα τάπερ σημείωσαν πτώση στις πωλήσεις. Εξοργισμένος, ο πάντα παρορμητικός επιχειρηματίας την απέλυσε και μέσα σε λίγους μήνες πούλησε την εταιρία του σε μια φαρμακευτική (Rexall) έναντι 16 εκατ. δολαρίων! Η περιπέτειά του με τα τάπερ είχε έτσι τελειώσει…
Όχι όμως και οι περιπέτειες στη ζωή του, καθώς τα τελευταία αυτά χρόνια ο βαθύπλουτος πια Ερλ, που είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει το παιδικό όνειρο του πλουτισμού, «ξέφυγε» λιγάκι: χώρισε τη γυναίκα του, αποποιήθηκε -για φορολογικούς λόγους- την αμερικανική υπηκοότητα και μετακόμισε σε ένα νησάκι της Κόστα Ρίκα, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του.
Δεν ξέχασε βέβαια ποτέ το πάθος του με τις εφευρέσεις και άρχισε και πάλι να σκαρώνει καταιγιστικά ιδέες και να αποκτά πατέντες με μανία, αν και καμία δεν έμελλε να γίνει επιτυχημένη εμπορικά. Στα δημιουργήματα της όψιμης αυτής περιόδου περιλαμβάνονται το μικροσκοπικό φορητό πλυντήριο για περιοδεύοντες πωλητές, ο στρογγυλός φούρνος και πολλές ακόμα ακραίες ιδέες, τις οποίες ανακάλυψαν μάλιστα οι γιοι του μετά τον θάνατο του πατέρα τους…
Σε ηλικία 71 ετών έγραψε την αυτοβιογραφία του και στις 5 Οκτωβρίου 1983 άφησε την τελευταία του πνοή στο νησάκι που είχε αποτραβηχτεί εδώ και χρόνια από τη δημοσιότητα, χτυπημένος από ανακοπή καρδιάς. Όσο για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που χάρισε στον Ερλ Τάπερ χρήμα και δόξα, έληξε έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, αν και το τάπερ είχε έρθει για να μείνει.
Σήμερα η αξία της Tupperware ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ και το δίκτυο διανομής της εξακολουθεί να βασίζεται στην ίδια μέθοδο της απευθείας πώλησης στο σπίτι, σήμα-κατατεθέν της φίρμας εδώ και δεκαετίες. Υπολογίζεται μάλιστα ότι κάθε δύο δευτερόλεπτα σε κάποιο μέρος του κόσμου γίνεται επίδειξη των προϊόντων του πολυμήχανου εφευρέτη Ερλ Τάπερ…
Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr
