Ο δύο φορές χρυσός Ολυμπιονίκης και τετράκις παγκόσμιος πρωταθλητής στα 10.000 μέτρα είναι ένα ζωντανό σύμβολο του αθλητισμού.
Ο Χαϊλέ θεωρείται παγκοσμίως ως ο μεγαλύτερος ίσως δρομέας μεγάλων αποστάσεων που πάτησε πότε πόδι στη γη και υπάρχει γενικευμένη συναίνεση σε αυτό.
Σε μια αθλητική καριέρα που τον έβλεπε να σπάει το ένα ρεκόρ πίσω από το άλλο (27, για να είμαστε ακριβείς!), ο αιθίοπας δρομέας έχτισε προοδευτικά μια μοναδική φήμη ως ο κορυφαίος αθλητής του δρόμου μεγάλων αποστάσεων, οι επιδόσεις του οποίου έθεσαν νέα στάνταρντ στο σπορ.
Και μπορεί να είναι γνωστός για το παλμαρέ των χρυσών μεταλλίων στα 10.000 μέτρα, ο Χαϊλέ έχει όμως κερδίσει κορυφαίους τίτλους σε όλες τις μεγάλες αποστάσεις, από τα 1.500 μέτρα μέχρι και τον Μαραθώνιο!
Και παρά το γεγονός ότι αποσύρθηκε από τον επαγγελματικό αθλητισμό και την ανταγωνιστική δράση, συνεχίζει να αποτελεί τρομερό δρομέα ακόμα και σήμερα…
Πρώτα χρόνια
Ο Χαϊλέ, γιος του Γκεμπρεσελασιέ, γεννιέται στην επαρχία Αρσί της κεντρικής Αιθιοπίας στις 18 Απριλίου 1973, σε μια περιοχή μάλιστα που έδωσε στην ανθρωπότητα κορυφαίους δρομείς μεγάλων αποστάσεων, όπως τους Derartu Tulu, Fatuma Roba και τον Χαϊλέ φυσικά. Από μικρός μαγεύεται από τα αθλητικά κατορθώματα των συμπατριωτών του, του θρυλικού μαραθωνοδρόμου Abebe Bikila και του χρυσού Ολυμπιονίκη στα 5 και 10 χιλιόμετρα Miruts Yifter, και αποφασίζει ήδη από τρυφερή ηλικία να μιμηθεί τους άθλους τους.
Η διάκριση στον αθλητισμό ήταν εξάλλου ένας από τους ιδανικούς τρόπους για να ξεφύγει από τη φτώχεια και την ανέχεια που μάστιζε την Αιθιοπία γενικά και την οικογένειά του ειδικά. Εξάλλου, κάθε μέρα ήταν αναγκασμένος, αυτός και τα 9 αδέρφια του, να καλύπτουν απόσταση 10 χιλιομέτρων με τα πόδια για να φτάσουν στο σχολείο τους, οι μεγάλες αποστάσεις δεν τον τρόμαξαν λοιπόν ποτέ! Το βάρος των βιβλίων βέβαια θα άφηνε το στίγμα του στο παράστημά του, απ’ όπου έλκει και την καταγωγή του το χαρακτηριστικό κυρτό στιλ τρεξίματός του (σαν να κρατά βιβλία στο ένα του χέρι, που είναι πάντα λυγισμένο!).
Ο Χαϊλέ σύντομα θα κάλυπτε την απόσταση τρέχοντας, ιδιαίτερα όταν η δουλειά στη φάρμα τον έκανε να αργοπορεί στα μαθήματά του, κι έτσι σε ηλικία 16 ετών και χωρίς προετοιμασία διαγωνίζεται στον Μαραθώνιο της Αντίς Αμπέμπα και διακρίνεται! Ήταν η πρώτη πράξη μιας ασύλληπτης καριέρας…
Αθλητής παγκοσμίου φήμης
Ο Χαϊλέ έδειξε τα τρομακτικά αθλητικά του δόντια το 1992, όταν κέρδισε τόσο τα 5.000 όσο και τα 10.000 μέτρα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων της Σεούλ!
Την επόμενη χρονιά, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Στουτγκάρδης, κέρδισε και πάλι το χρυσό στα 10.000 μέτρα (το πρώτο στην κατηγορία των αντρών), ερχόμενος ταυτοχρόνως δεύτερος στα 5.000 μέτρα. Ήταν πλέον όνομα που κανείς δεν μπορούσε να αγνοήσει…
Ο δρομέας έθεσε το πρώτο του παγκόσμιο ρεκόρ στα 5.000 μέτρα (με επίδοση 12:56.96) στην Ολλανδία το 1994, καταρρίπτοντας την κορυφαία εδώ και 6 χρόνια επίδοση του Said Aouita…
Η χρονιά ορόσημο στην καριέρα του – 1995
Το 1995 είναι η στιγμή που θα ενθρονίσει τον Γκεμπρεσελασιέ στο βάθρο του απόλυτου ηγεμόνα του σπορ! Παρά το κακό ξεκίνημα της χρονιάς, εξαιτίας τόσο της κακοδιαχείρισης της αθλητικής επιτροπής της Αιθιοπίας όσο και των προβλημάτων στα δρομολόγια των εθνικών αποστολών στην Αγγλία, όπου παρόλα αυτά ο Χαϊλέ τερματίζει τέταρτος, τον Μάιο όλα θα πάνε καλά.
Ο αιθίοπας δρομέας καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ του Moses Kiptanui στα 2 μίλια με 8:07.46! Μία εβδομάδα μετά, σπάει άλλο ένα παγκόσμιο ρεκόρ, αυτό των 10.000 μέτρων, σε κούρσα στο Hengelo της Ολλανδίας με 26:43.53!
Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της ίδιας χρονιάς, ο Χαϊλέ κερδίζει και πάλι τα 10.000 μέτρα, ενώ λίγο αργότερα θέτει νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 5.000 μέτρα (12:44.39) στη Ζυρίχη της Ελβετίας!
Με το νέο παγκόσμιο ρεκόρ του Αυγούστου, ο Χαϊλέ μετρά 4 πλέον καταρρίψεις κορυφαίων επιδόσεων. Νούμερο που θα εκτοξευτεί στα 6 μέχρι τα τέλη της χρονιάς, όταν ο δρομέας θα σπάσει άλλες 2 επιδόσεις-ρεκόρ: στα 5.000 μέτρα με 13:10.98 και στα 3.000 μέτρα με 7:30.72…
Ο κόσμος του στίβου υποκλίνεται στις ασύλληπτες ικανότητές του…
Οι Ολυμπιακοί της Ατλάντα – 1996
Το 1996 ο Χαϊλε αφιερώθηκε στην προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, καθώς ήθελε να επαναλάβει τη διπλή ολυμπιακή νίκη (στα 5.000 και 10.000 μέτρα) του παιδικού του ειδώλου, Miruts Yifter.
Στα 10 χιλιόμετρα, όχι μόνο κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, αλλά έσπασε για μια ακόμα το ρεκόρ, θέτοντας νέο ολυμπιακό χρόνο στα 10.000 μέτρα με τα 27:07.34!
Το σκληρό τερέν ωστόσο του γηπέδου τραυμάτισε το πόδι του δρομέα και δεν του επέτρεψε να διαγωνιστεί στα 5.000 μέτρα και να φέρει άλλο ένα χρυσό στην πατρίδα του. Παρόλα αυτά, το χρυσό στους Ολυμπιακούς τον κάνει ήρωα στην Αιθιοπία και τον εκτοξεύει στη φήμη που απολάμβαναν οι συμπατριώτες του Abebe Bikila και Mamo Wolde.
Ο Γκεμπρεσελασιέ θα κερδίσει κι άλλα μετάλλια το 1996 και θα σπάσει μερικά ακόμα ρεκόρ, βελτιώνοντας τις δικές του κορυφαίες επιδόσεις(!). Τον Φεβρουάριο του 1997, και πάλι στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας, ο δρομέας θα θέσει άλλο ένα παγκόσμιο ρεκόρ, αυτή τη φορά στα 1.500 μέτρα, κλειδώνοντας το χρονόμετρο στα 3:32.39.
Με τη νίκη και το παγκόσμιο ρεκόρ στα 1.500 μέτρα, ο Χαϊλέ έδειξε την τρομακτική ευελιξία του ως αθλητής, καθώς κέρδισε ένα αγώνισμα που δεν διαγωνιζόταν συνήθως! Και βέβαια λίγες μέρες αργότερα, στις 20 Φεβρουαρίου, ο κορυφαίος δρομέας θα κατέρριπτε ένα ακόμα παγκόσμιο ρεκόρ στα 5.000 μέτρα, αυτή τη φορά στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Ήταν το 7ο παγκόσμιο ρεκόρ του…
Η κούρσα του 1 εκατ. δολαρίων – 1997
Στο Hengelo της Ολλανδίας και πάλι, στις 31 Μαΐου, ο Χαϊλέ και ο Noureddine Morceli έτρεχαν για ένα εκατομμύριο δολάρια! Το ποσό θα πήγαινε στον νικητή, με την προϋπόθεση όμως ότι θα κάλυπτε τα 2 μίλια σε λιγότερο από 8:00 λεπτά. Ο Morceli εγκατέλειψε την κούρσα στη μέση και ο Χαϊλέ σημείωσε άλλη μια επίδοση-παγκόσμιο ρεκόρ, αν και το 8:01.08 του στέρησε το παχυλό χρηματικό έπαθλο.
Στις 4 Ιουλίου 1997, στο Όσλο της Νορβηγίας, ο Χαϊλέ θα έκανε ό,τι ήθελε στα 10.000 μέτρα: αφού οδήγησε την κούρσα ολομόναχος, ρίχνοντας γύρο στους άλλους παγκοσμίου φήμης δρομείς(!), έθεσε και πάλι νέο παγκόσμιο ρεκόρ με 26:31.32. Κανείς δεν είχε ξαναδεί τέτοιον δρομέα μεγάλων αποστάσεων…
Τον επόμενο μήνα, ο Χαϊλέ κέρδισε άλλο ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στα 10.000 μέτρα, το οποίο ακολουθήθηκε από ακόμα ένα χρυσό μετάλλιο στη Ζυρίχη (13 Αυγούστου 1997), όπου έθεσε άλλη μια επίδοση-ρεκόρ στα 5.000 μέτρα με 12:41.86, βελτιώνοντας το δικό του ρεκόρ κατά 3 δευτερόλεπτα…
Το δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο – 2000
Αφού κατέκτησε τον τέταρτο τίτλο του στα 10.000 μέτρα στο Παγκόσμιο της Σεβίλλης το 1999 (’93, ’95, ’97 και ’99), ο Χαϊλέ ξεκίνησε τη νέα χιλιετία (ή τελείωσε την προηγούμενη) με μια αξέχαστη και αξιοσημείωτη εμφάνιση στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ: χρυσό μετάλλιο στα 10.000 μέτρα!
Με τη νίκη του αυτή, γινόταν μόλις ο τρίτος αθλητής (μετά τους Emil Zatopek και Lasse Viren) που κατάφερνε να υπερασπιστεί χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο! Για τον ίδιο τον Χαϊλέ, αυτή του η νίκη αλλά και το παγκόσμιο ρεκόρ στα 5.000 μέτρα στη Ζυρίχη το 1995 (όπου κατέρριψε την προηγούμενη επίδοση κατά 11 ολόκληρα δευτερόλεπτα!) ήταν οι κορυφαίες στιγμές στην καριέρα του: «Θα μπορούσα να πω ότι πετούσα εκείνες τις βραδιές», θα σημείωνε με νόημα ο κατά τα άλλα πολύ μετριόφρων Γκεμπρεσελασιέ…
Κατοπινά χρόνια
Το 2001, ο Χαϊλέ, έχοντας κερδίσει τα πάντα μέχρι τα 10.000 μέτρα, έκανε στροφή στην αθλητική του καριέρα και άρχισε να αυξάνει τα χιλιόμετρα. Το πρώτο του χρυσό μετάλλιο ήρθε στον Ημιμαραθώνιο της IAAF, ενώ στον πρώτο του Μαραθώνιο το 2002 στο Λονδίνο κατατάχθηκε τρίτος.
Στους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004 αποφάσισε και πάλι να τρέξει στα 10.000 μέτρα, σοβαρός τραυματισμός του όμως πριν από τους αγώνες του στέρησε τη δυνατότητα της προετοιμασίας κι έτσι κατατάχθηκε πέμπτος. Μετά τη χαμένη ολυμπιάδα, στράφηκε αποκλειστικά στον Μαραθώνιο.
Το 2007 κέρδισε τον Μαραθώνιο του Βερολίνου και έθεσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ (2:04:26), το οποίο μάλιστα θα κατέρριπτε με νέα κορυφαία επίδοση την επόμενη χρονιά, και πάλι στο Βερολίνο, όταν έκοψε πρώτος τη γραμμή του τερματισμού σημειώνοντας νέα παγκόσμια επίδοση με 2:03:59!
Το 2008, στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου, αποφάσισε να μην τρέξει στον Μαραθώνιο εξαιτίας της παγκόσμιας ανησυχίας για την ποιότητα του αέρα. Έτρεξε αντιθέτως στα 10.000 μέτρα, όπου βγήκε έκτος, μετανιώνοντας που δεν πήρε μέρος στον Μαραθώνιο, καθώς τελικά η μόλυνση ήταν λιγότερη απ’ όσο είχε αρχικά θεωρηθεί.
Σήμερα, στα 41 του, είναι ακόμα μάχιμος και δεν έχει χάσει την ικανότητά του να κερδίζει κούρσες! Τον Απρίλιο του 2013, λίγες μέρες πριν από τα 40ά του γενέθλια, ο Χαϊλέ κέρδισε τον Ημιμαραθώνιο της Βιέννης!
Ρωτώντας τον πώς καταφέρνει να διατηρεί τη φόρμα και τον ενθουσιασμό του στα 40 του χρόνια, ο ίδιος απαντά: «Ξέρετε, δεν υπάρχει μυστικό. Είμαι πάντα πολύ προσεκτικός όταν προπονούμαι. Κάθε αθλητής χρειάζεται τρία πράγματα: αφοσίωση, πειθαρχία και σκληρή δουλειά. Χωρίς αυτά, δεν είναι δυνατόν να συνεχίσεις να τρέχεις για μεγάλο διάστημα».
Σήμερα ο Γκεμπρεσελασιέ συζητάει σοβαρά το ενδεχόμενο να κατεβεί στον πολιτικό στίβο της χώρας του, θέλοντας να κάνει τη μεγάλη διαφορά και στην καθημερινότητα της Αιθιοπίας. Στον λογαριασμό του στο Τwitter δήλωσε πρόσφατα: «Πολλές ειδήσεις αναφέρουν για μένα ότι σκέφτομαι να κατέβω στην πολιτική. Ναι, θέλω να είμαι στη Βουλή το 2015 για να βοηθήσω τη χώρα μου να προχωρήσει μπροστά»…
Λαϊκός ήρωας
Ο Γκεμπρεσελασιέ είναι παντρεμένος από το 2000 με τη σύζυγό του Alem και έχει τρία παιδιά. Στην Αιθιοπία απολαμβάνει καθεστώς ήρωα και είναι συνεχώς το επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Πάντοτε χαμηλών τόνων, ακολουθείται από παιδιά και πλήθος κόσμου σε κάθε του μετακίνηση από το σπίτι στο γραφείο του, την οποία κάνει μάλιστα με την καλοδιατηρημένη Mercedes που είχε κερδίσει με τον πρώτο του παγκόσμιο τίτλο το 1993 στη Στουτγκάρδη!
Όσο για το πού κατατάσσει τον εαυτό του στους δρομείς μεγάλων αποστάσεων όλων των εποχών; «Ίσως και να είμαι στο νούμερο 10!», λέει σεμνότατα, παρά τη 19χρονη ηγεμονία του στο άθλημα! Δεν παραλείπει βέβαια να προσθέσει: «Αφήστε με να ολοκληρώσω πρώτα την καριέρα μου και μετά αποφασίζουν άλλοι για την κατάταξή μου»…
Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr
