Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα νέα αποχαρακτηρισμένα ρωσικά αρχεία που αφορούν τον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο της περιόδου 1946 – 1949 και την εμπλοκή σε αυτό των Σοβιετικών. Σε ένα απ’ αυτά, που φέρει ημερομηνία 7 Ιουλίου 1948, ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης και ο επικεφαλής της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης που είχε δημιουργήσει το Πολιτικό Γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος (γνωστής και ως «Κυβέρνησης του Βουνού») Μάρκος Βαφειάδης, παραθέτουν στη Σοβιετική Ένωση τους επιχειρησιακούς σχεδιασμούς του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που όπως αναφέρουν, κατατείνουν στην απόσπαση ελληνικού εδάφους.
Όπως τονίζουν χαρακτηριστικά στην επιστολή τους: «Όπως σας είναι γνωστό, το δικό μας σχέδιο συνοψιζόταν σε τούτο δω: Να φθείρουμε σε σημαντικό βαθμό το μοναρχοφασισμό (σ.σ. τον Εθνικό Στρατό που συγκροτήθηκε με τη συνδρομή των Βρετανών και αργότερα των Αμερικανών) κατά την επίθεσή του που ήταν υποχρεωμένος να κάνει ενάντια στο ΔΣΕ στη βόρεια Πίνδο για να περάσουμε στην κατάλληλη στιγμή σε αντεπίθεση με τις εφεδρείες μας, που για το σκοπό αυτό κρατάμε έτοιμες με τη μίνιμουμ επιδίωξη να του αποσπάσουμε ένα σοβαρό κομμάτι από τη βόρειο Ελλάδα».
Επί της ουσίας το δισέλιδο έγγραφο έρχεται και αυτό να επιβεβαιώσει την υιοθέτηση από την Γ’ Ολομέλεια του ΚΚΕ τον Σεπτέμβριο του 1947, του γιουγκοσλαβικής εμπνεύσεως «Σχεδίου Λίμνες», που απέβλεπε στον εδαφικό διαχωρισμό της βόρειας Ελλάδας από τον εθνικό κορμό. Βάσει του ιστορικά γνωστού Σχεδίου, που εγκρίθηκε κοντά στης λίμνες Πρέσπες και γι’ αυτό ονομάστηκε έτσι, στόχευε κατά τους εμπνευστές του στη δημιουργία απελευθερωμένης περιοχής σε Μακεδονία και Θράκη με κέντρο τη Θεσσαλονίκη, και η μετατροπή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος σε τακτικό στρατό. Αυτό, υπολόγιζαν οι εμπνευστές του, ότι θα τριπλασίαζε τη στρατιωτική δύναμή του Δημοκρατικού Στρατού.
Το εν λόγω έγγραφο έρχεται στη δημοσιότητα από τον καθηγητή Ιστορίας του ιδιωτικού ερευνητικού πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης των ΗΠΑ John Hopkins, κ. Σεργκέι Ράντσενκο που συγγράφει αυτό τον καιρό βιβλίο για τον Ψυχρό Πόλεμο και δημοσίευσε τις συγκεκριμένες σελίδες στο λογαριασμό που διατηρεί στο Twitter.
Όσα αναφέρει το κείμενο της επιστολής Ζαχαριάδη και Βαφειάδη
Το πλήρες κείμενο της επιστολής των Ζαχαριάδη και Βαφειάδη με ημερομηνία 7 Ιουλίου 1948, έχει ως εξής:
«Αγαπητοί σύντροφοι,
Στις 5 Ιούλη το βράδυ οι υπεύθυνοι Αλβανοί συντροφιά ανακοίνωσαν στο σύντροφο Ζαχαριάδη ότι σε συμφωνία και μαζί σας αποφάσισαν να σταματήσουν για δύο μήνες οποιαδήποτε ενίσχυσή τους σε μας, καθώς και κάθε μεταφορά υλικού η ανθρώπων μέσα από το έδαφός τους για μας.
Σήμερα έφτασε στην έδρα μας ο σύντροφος Ζαχαριάδης και μας ανακοίνωσε τόσο την απόφαση των Αλβανών συντρόφων όσο και την παράκλησή του που διαβίβασε σε σας διαμέσου του συντρόφου Σοκολώφ για να στολή και αναθεώρηση του μέτρου που πήραν σε βάρος μας οι Αλβανοί σύντροφοι. Αφού εξετάσαμε ξανά την κατάσταση που δημιουργείται με το πιο πάνω μετρό αποφασίσαμε να αποτανθούμε σε Σας και να ζητήσουμε την συμβουλή και την συμβολή σας για να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά την δύσκολη για μας κατάσταση.
Το ταξίδι του σύντροφο Ζαχαριάδη σε σας συνέπεσε με την έναρξη της μεγάλης επίθεσης του μοναρχοφασισμού ενάντια στον Δ.Σ.Ε. (Σ.Σ. Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας) στην περιοχή της βόρειας Πίνδου. Την επίθεση αυτή την προβλέπαμε και είχαμε ετοιμαστεί για να την αντιμετωπίσουμε. Όπως σας είναι γνωστό το δικό μας σχέδιο συνοψιζόταν σε τούτο δω: Να φθείρουμε σε σημαντικό βαθμό το μοναρχοφασισμό κατά την επίθεσή του που ήταν υποχρεωμένος να κάνει ενάντια στο ΔΣΕ στη βόρεια Πίνδο για να περάσουμε στην κατάλληλη στιγμή σε αντεπίθεση με τις εφεδρείες μας, που για το σκοπό αυτό κρατάμε έτοιμες με τη μίνιμουμ επιδίωξη να του αποσπάσουμε ένα σοβαρό κομμάτι από τη βόρειο Ελλάδα • όπου να συγκεντρώσουμε και να οργανώσουμε πιο αποδοτικά τις δυνάμεις της λέφτερης Ελλάδας για την παραπέρα εξασθενήσει και ξεγύμνωμα του μοναρχοφασισμού.
Το ταξίδι του συντρόφου Ζαχαριάδης εσάς με την κατανόηση και την βοήθεια που δείξατε προς την υπόθεσή μας στερέωσε ακόμα πιο πολύ την πίστη μας και την απόφασή μας να χτυπήσουμε εξοντωτικά το μοναρχοφασισμό και να δυσκολέψουμε πιο πολύ τις επιδιώξεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη χώρα μας. Στα πιο πάνω πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός ότι η πρότασή μας ότι είμαστε έτοιμοι να κλείσουμε μία έντιμη δημοκρατική ειρήνη με τους αντιπάλους μας, πρόταση που ανταποκρινότανε σε μία γενική επιθυμία του λαού, απομόνωσε πιο πολύ το μοναρχοφασισμό και ξεσκέπασε πιο χτυπητά τα πραγματικά σχέδια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα. Ο μοναρχοφασισμός και οι Αμερικανοί προστάτες του άρχισαν την μεγάλη επίθεση ενάντια στο ΔΣΕ από 22 μέρες. Είχαν διακήρυξη ότι θα μας εξοντώσουν μέσα σε λίγες μέρες. Τα γεγονότα αποδείχνουν το αντίθετο. Στις 4 του Ιούλη στείλαμε μέσον του συντρόφου Σοκολώφ για το σύντροφο Μπουλγκάνιν και για σας, μια έκθεση του συντρόφου Μάρκου, που δίνει μία εικόνα για την εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων μέχρι την μέρα αυτή. Από τότε μέχρι σήμερα ο μοναρχοφασισμός δεν πέτυχε τίποτα καλύτερο, ενώ η αιμορραγία του συνεχίζεται έτσι όπως την επιδιώκαμε εμείς. Είναι αναμφισβήτητο ότι η εξέλιξη της πολεμικοστρατιωτικής κατάστασης στην πορεία της μοναρχικοφασιστικής επίθεσης διαμορφωνότανε σύμφωνα με τα σχέδιά μας. Αυτό είχε τον αντίχτυπό του και στον πολιτικό τομέα. Ο Τσαλδάρης είναι σήμερα υποχρεωμένος να βάλλει το σχέδιό του για ειρήνευση της Ελλάδος στο συμβούλιο Εθνικής Αμύνης.
Έτσι είχαν τα πράγματα όταν η απόφαση των Αλβανών συντρόφων ήρθε να μας κόψει τα χέρια. Απέναντι στις 70.000 των μοναρχοφασιστικών δυνάμεων στη βόρεια Πίνδο που της διοικούν Αμερικάνοι αξιωματικοί και που οι Αμερικάνοι τΙς εφοδίασαν με υλικά όσο καλύτερα μπορούσαν, εμείς αντιπαραθέτουμε 12.000 μαχητές του ΔΣΕ, που όπως δείχνουν τα πράγματα βγάζει αρκετά καλά πέρα με τους αντιπάλους. Η απόφαση των Αλβανών συντρόφων ανατρέπει όλα τα σχέδιά μας. Γιατί η απόφαση αυτή κόβει τον ανεφοδιασμό των δυνάμεών μας στην βόρεια Πίνδο και έτσι τις κάνει ανίκανες για να τσακίσουν τις μοναρχοφασιστικές δυνάμεις, που ύστερα από 22 μερών επίθεση δίνουν σήμερα έκδηλα σημεία κάμψης. Ούτε τη βοήθειά σας σε γλυκά και τρόφιμα μπορούμε να πάρουμε ένα μας είναι απαραίτητα. Πείνα θα υπάρξει όχι μόνο για το στρατό μας μα και για τις χιλιάδες των πολιτών που τώρα με τη μοναρχοφασιστική επίθεση φύγαν από τα χωριά τους και μαζεύτηκαν στις λεύτερες περιοχές. Εν όψει της βοήθειάς σας σε αλεύρι εμείς τώρα στο διάστημα της μοναρχοφασιστικής επιθέσης είχαμε αύξηση και την μερίδα ψωμιού των στρατιωτών και έτσι τώρα ύστερα από την απόφαση των Αλβανών συντρόφων βρισκόμαστε χωρίς αποθέματα ψωμιού, ενώ η συγκομιδή στις δικές μας ορεινές περιοχές θαργήσει ακόμα 6 βδομάδες.
Επίσης τώρα σε συνδυασμό και με την κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Γιουγκοσλαβία, δεν μπορούμε νάχουμε ούτε την βοήθεια που πέρναμε απ’ τις άλλες λαϊκές δημοκρατίες (Ουγγαρία, Ρουμανία, Πολωνία, κλπ.). Η βοήθεια που παίρνουμε από την Γιουγκοσλαβία δεν έχει για μας σήμερα άμεση πραχτική σημασία, γιατί χωρίς την μεταφορά της μέσα από την Αλβανία δεν μπορεί να φτάσει στην βόρεια Πίνδο. Όπως βλέπετε, σύντροφοι, τα πράγματα για μας είναι αρκετά δύσκολα. Το σοβαρότερο είναι ότι κάτω απ’ τις συνθήκες αυτές δεν μπορούμε να κρατήσουμε την βόρεια Πίνδο το βασικό όγκο των δυνάμεών μας και με τη μορφή ταχτικού στρατού με άμεσες γενικότερες πολιτικές επιδιώξεις. Θα σκορπίζουμε σε ξεχωριστά κομμάτια, που θα τραβήξουν σε διάφορες περιοχές και θα δρουν κυρίως παρτιζάνικα. Το γεγονός ότι το μετρό τους αυτό οι Αλβανοί σύντροφοί μας το ανακοινώσουν ξαφνικά δυσκόλεψε ακόμα πιο πολύ τα πράγματα. Μας δώσαν μόνο δύο μέρες προθεσμία να σηκώσουμε το υλικό που υπήρχε στις αποθήκες και φυσικά δεν προλάβαμε. Το άλλο δε μας το δίνουν. Την συμφωνία των δύο μερών δεν την εφάρμοσαν για τα τμήματά μας που είναι στην Ήπειρο και έτσι αυτά έμειναν κυριολεχτικά με αδειανά χέρια. Επίσης τη συμφωνία αυτή δεν την εφάρμοσαν για τους τραυματίες μας, χωρίς και να μας ειδοποιήσουν γι’ αυτό. Αποτέλεσμα ήταν νάχουμε νεκρούς από τους βαρειά τραυματίες μας που οι Αλβανοί σύντροφοι αρνήθηκαν να δεχτούν και έτσι ταλαιπωριόντουσαν άδικα μέρες ολόκληρες. Επίσης οι Αλβανοί σύντροφοι πέταξαν απ’ τα νοσοκομεία τους 400 άλλους τραυματίες μας, που τους παράτησαν έκθετους στα αλβανογιουγκοσλαβικά σύνορα με το τελεσίγραφο ή θα στη Γιουγκοσλαβία ή θα τους στείλουν στην Ελλάδα.
Σύντροφοι,
Μπροστά στην κατάσταση αυτή επικαλούμαστε την αρωγή σας στα παρακάτω σημεία:
- Οι Αλβανοί σύντροφοι να μας δώσουν προθεσμία 15 μέρες.
- Στο διάστημα αυτό να παραλάβουν όλα τα υλικά που σας, απ’ τις άλλες λαϊκές δημοκρατίες και όσα έχουμε αποθηκευμένα στην Αλβανία και Γιουγκοσλαβία.
- Στο μετρό να μην συμπεριληφτούν οι τραυματίες που μπορούν να καταφεύγουν στην Αλβανία και σαν πολιτικοί φυγάδες. Επίσης να μας δοθεί η δυνατότητα προφυλάξεις καθοδηγητικών στελεχών μας αν βρεθούν σε ανάγκη.
- Να εξεταστεί η δυνατότητα της διατήρησης ενός καναλιού για την βόρεια Πίνδο αφού παρθούν όλα τα μέτρα προφύλαξής του. Αυτές τις προτάσεις κάνουμε, σύντροφοι και παρακαλούμε να μας βοηθήσετε. Επειδή η κατάσταση είναι σοβαρή θα θέλαμε σύντομα απαντήσει προφορικά.
Απ’ το γράμμα αυτό κρατήσαμε εμείς μόνο περίληψη. Το πρωτότυπο, το ένα δαχτυλογραφημένο αντίγραφό του και τη γαλλική μετάφραση τα παίρνετε όλα εσείς.
Με συντροφικού χαιρετισμούς
Μάρκος Βαφειάδης, Ν. Ζαχαριάδης».
