Την ώρα που οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ έχουν πάρει φωτιά και ο πληθωρισμός καλπάζει σπάζοντας το φράγμα του 5% η κυβέρνηση αναζητά αναχώματα στο κύμα ακρίβειας που «χτυπάει» το καλάθι της νοικοκυράς και αδειάζει τις τσέπες των καταναλωτών. Με φόντο πληροφορίες πως υπάρχει κίνδυνος νέου κύκλου ανατιμήσεων έως και 20% σε βασικά προϊόντα ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης ανέδειξε το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ αποφεύγοντας να δώσει λεπτομέρειες, καθώς έκανε λόγο για μια «άσκηση» σε εξέλιξη.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο τραπέζι των συζητήσεων έχει τεθεί η προσωρινή και επιλεκτική μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για ορισμένα είδη διατροφής όπου καταγράφονται μεγάλες ανατιμήσεις οι οποίες πλήττουν και εξανεμίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μετά τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στο επίκεντρο μπαίνουν τώρα οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής με το ΦΠΑ να αποτελεί βασικό όπλο για την ανάσχεση της κούρσας της ακρίβειας. Ωστόσο σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι το μέτρο εφόσον εφαρμοστεί θα έχει ημερομηνία λήξης και θα διαρκέσει για όσο διάστημα διαρκεί ο κύκλος των ανατιμήσεων ενώ θα είναι στοχευμένο δηλαδή θα αφορά συγκεκριμένα είδη τροφίμων.
Δημοσιονομικό κόστος
Βέβαια, η μείωση του ΦΠΑ έχει υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Υπολογίζεται πως μόνο από την ενδεχόμενη μετάταξη του ψωμιού από τον μειωμένο συντελεστή 13% στον υπερμειωμένο 6% οι απώλειες ανέρχονται σε 160 εκατ. ευρώ ενώ αν προχωρούσε μια «άσκηση» μετάταξης 10-15 βασικών προϊόντων από το καλάθι της νοικοκυράς σε χαμηλότερο συντελεστή το ετήσιο κόστος θα ξεπερνούσε το 1 δισ. ευρώ.
Σήματα κινδύνου για παρατεταμένη πληθωριστική κρίση έρχονται από την Ευρώπη με το νέο πρόεδρο της Bundesbank Γιόαχιμ Νάγκελ να προειδοποιεί ότι ο πληθωρισμός μπορεί να παραμείνει υψηλός για περισσότερο από το αναμενόμενο προτρέποντας τους συναδέλφους του στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να είναι προσεκτικοί. «Είναι αλήθεια ότι οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν λιγότερο από ό,τι εκτιμάται στις προβλέψεις», είπε. «Ωστόσο, επί του παρόντος, βλέπω μεγαλύτερο κίνδυνο οι ρυθμοί πληθωρισμού να παραμείνουν υψηλοί για περισσότερο από το αναμενόμενο. Σε κάθε περίπτωση, η νομισματική πολιτική πρέπει να είναι σε ετοιμότητα» δήλωσε.
Στην εγχώρια αγορά καταγράφεται έξαρση των ανατιμήσεων σε είδη πρώτης ανάγκης καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εκπροσώπων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ εντός του 2022 θα υπάρξει επιτάχυνση των ρυθμών αύξησης στις τιμές στα ράφια στη περιοχή του 3% από 1,5% που ήταν κατά μέσο όρο το 2021.
Την ανησυχία επιτείνουν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για νέα άνοδο της καμπύλης του πληθωρισμού το Δεκέμβριο σπάζοντας το φράγμα του 5% έναντι 4,8% το Νοέμβριο και μείωσης 2,3% το Δεκέμβριο του 2020 με κινητήριες δυνάμεις την ενέργεια αλλά και την ακρίβεια σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι με ρυθμό πάνω απο 5% κινήθηκε ο πληθωρισμός το 2010 οπότε διαμορφώθηκε στο 5,2% και το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ ήταν το 1996 με 7,3%.
Πέραν των ανατιμήσεων στην ομάδα στέγαση και μεταφορές λόγω της διόγκωσης του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά μεγάλες αυξήσεις εντοπίζονται στη βασική ομάδα με τα είδη διατροφής και τα μη οινοπνευματώδη ποτά με το δείκτη να κάνει το Δεκέμβριο νέο ετήσιο άλμα ξεπερνώντας το 3,5% που ήταν το Νοέμβριο όταν το Δεκέμβριο του 2020 είχε διαμορφωθεί στο 0,8%.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ οι βασικές εστίες ανατιμήσεων στα τρόφιμα είναι το ψωμί, τα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, τα ζυμαρικά, το μοσχάρι, τα πουλερικά, το αρνί και το κατσίκι, τα παρασκευάσματα με βάση το κρέας, τα νωπά ψάρια, τα τυριά, το ελαιόλαδο και τα άλλα βρώσιμα έλαια, τα νωπά φρούτα και λαχανικά, οι πατάτες, οι σοκολάτες και τα προϊόντα σοκολάτας και ο καφές.
