Τους όρους και τον τρόπο λειτουργίας όλων των μορφών του υπαίθριου εμπορίου στην ελληνική επικράτεια, ρυθμίζει το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής, σήμερα, Δευτέρα (25/10). Όπως έγινε στη συζήτηση που προηγήθηκε στην αρμόδια κοινοβουλευτική, έτσι και σήμερα, μεγάλο μέρος του κοινοβουλευτικού διαλόγου αναμένεται να απασχολήσουν οι εξελίξεις στο λιανεμπόριο και οι αυξήσεις των τιμών.
Με το νομοσχέδιο αλλάζει το σύστημα μοριοδότησης με το οποίο χορηγούνται οι άδειες στους παραγωγούς πωλητές στις λαϊκές αγορές. Προβλέπεται αυξημένη μοριοδότηση των νεότερων υποψηφίων πωλητών υπαίθριου εμπορίου. Στα νέα κριτήρια εντάσσεται και ο τίτλος σπουδών. Προβλέπεται επίσης ότι κάθε πωλητής θα εισάγει το πρωί στην πλατφόρμα e-Καταναλωτής την τιμή εκκίνησης των προϊόντων που διαθέτει στη λαϊκή αγορά.
Υπαίθριο εμπόριο: Οι βελτιώσεις
Μετά την ακρόαση των φορέων από την επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ενημέρωσε τους βουλευτές ότι θα προχωρήσει σε βελτιωτικές τροποποιήσεις με στόχο να γίνει περισσότερο λειτουργικό το νέο πλαίσιο. Όπως ειδικότερα ανέφερε:
- Ο νόμος για το υπαίθριο εμπόριο θα έχει έναρξη εφαρμογής από 1.2.2022, ώστε να υπάρχει χρόνος και όλοι οι ενδιάμεσοι εμπλεκόμενοι φορείς να προετοιμαστούν κατάλληλα και να λειτουργήσει το νομοσχέδιο σωστά.
- Εντάσσεται στο νομοσχέδιο αποσαφήνιση σχετική με τη διάρκεια των αδειών παραγωγών – πωλητών, σε 5 έτη, σύμφωνα με την οποία γίνεται μνεία στην εποχικότητα των διατιθέμενων ειδών. «Θα είναι 5 έτη για να μην υπάρχει ανησυχία, ότι τους βάζουμε κάθε χρόνο να κάνουν τη διαδικασία. Θα αναφέρεται ρητώς στο νομοσχέδιο», είπε ο κ. Γεωργιάδης.
- Η υποχρεωτική γνωστοποίηση των κενών θέσεων στις λαϊκές αγορές θα γίνεται δύο φορές τον χρόνο αντί για μια φορά.
- Το ποσοστό 50% της ποσότητας της παραγωγής του που πρέπει να διαθέσει ένας παραγωγός στις λαϊκές αγορές, θα υπολογίζεται βάσει δήλωσής του στο ΟΣΔΕ, για το ποια ποσότητα σκοπεύει να πουλήσει. «Στο ΟΣΔΕ θα υπολογίζουμε το 50% επί της δηλώσεως του παραγωγού, πόσο θα πουλήσει στις λαϊκές αγορές. Ο ίδιος θα δηλώσει πόσο σκοπεύει να πουλήσει στις λαϊκές αγορές και το 50% θα υπολογίζεται βάσει της δηλώσεώς του», είπε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων και πρόσθεσε ότι «με τον τρόπο αυτό, η όποια ανησυχία ότι το νομοσχέδιο μπορεί να αποκλείσει κάποιον παραγωγό εκ λάθους, θα εκλείψει παντελώς. Αυτός ο τρόπος υπολογισμού είναι αίτημα της Ομοσπονδίας των Παραγωγών».
- Προσωρινή ανάκληση αδείας θα επιβάλλεται αν μετά από 3 φορές μέσα σε ένα χρόνο, δηλαδή μετά 3 διαφορετικούς ελέγχους, διαπιστώνεται ότι δεν δίνονται αποδείξεις. Προβλεπόταν προσωρινή αναστολή μετά από 2 φορές που τυχόν θα διαπιστώνεται ότι δεν δίνονται αποδείξεις. “Όπως καταλαβαίνετε, αν στο ίδιο έτος, τρεις φορές, ο έλεγχος πιάσει κάποιον σε μια λαϊκή να μην έχει κόψει αποδείξεις, προφανώς το κάνει εκ συστήματος. Μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Πρέπει με κάθε τρόπο να υπάρχει μια φορολογική συνείδηση”, σχολίασε ο υπουργός.
- Οι πασχαλινές αγορές θα έχουν διάρκεια 30 ημέρων, αντί των 15 ημερών που είχε προβλεφθεί αρχικά.
- Στις βραχυχρόνιες αγορές, θα μπορούν να δραστηριοποιούνται ως πωλητές φυσικά και νομικά πρόσωπα για βιομηχανικά είδη έως και 6 ημέρες την εβδομάδα, από 4 ημέρες που είχε προβλεφθεί.
Στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκε η Νέα Δημοκρατία. Κατά του νομοσχεδίου δήλωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη για την τελική τους στάση στην Ολομέλεια δήλωσαν Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση.
«Το υπουργείο δεν θέλει να πλήξει κανέναν. Θέλει κανόνες διαφάνειας στις λαϊκές αγορές», ανέφερε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων που καθησύχασε παραγωγούς και εμπόρους ότι το νέο πλαίσιο θα λειτουργήσει για την πρόοδο και των ιδίων και των καταναλωτών. «Θέλουμε να λειτουργούν οι λαϊκές αγορές με όρους διαφάνειας, με όρους ισότιμου ανταγωνισμού, με όρους φορολογικής συνείδησης», είπε ο κ. Γεωργιάδης σύμφωνα με το ΑΠε-ΜΠΕ και υπογράμμισε ότι «το νομοσχέδιο δεν παραδίδει τις λαϊκές αγορές στα οργανωμένα μεγάλα συμφέροντα. Διατηρεί αναλλοίωτο το λαϊκό χαρακτήρα των λαϊκών αγορών. Είπε εξάλλου ότι προκηρύξεις των θέσεων δεν γίνονται για να αποκλειστούν κάποιοι από τις λαϊκές αγορές αλλά γίνονται για να σταματήσει το “νταραβέρι, για το ποιος θα πάει πού και πώς».
Η στάση των κομμάτων
«Η κυβέρνηση νομοθετεί, έχοντας κυρίως στο νου της τους καταναλωτές», ανέφερε ο εισηγητής της ΝΔ Στράτος Σιμόπουλος σημειώνοντας ότι θα υπάρξει χρόνος προσαρμογής για την ανάρτηση των τιμών στο e-καταναλωτής. Είπε ακόμα ότι καθιερώνεται ένα σύστημα διαφανές, για τις θέσεις κυρίως των παραγωγών στις λαϊκές αγορές, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος που θα είναι υποχρεωμένες να σεβαστούν οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας και οι δήμοι. Σε σχέση με την παραγωγή που θα πρέπει να διαθέσει στη λαϊκή αγορά ο παραγωγός, για να μην του αφαιρεθεί η άδεια, ο εισηγητής της ΝΔ είπε ότι η ποσότητα που θα πρέπει να διατεθεί, θα υπολογίζεται με βάση τη στρεμματική απόδοση, η οποία και θα ανανεώνεται κάθε χρόνο, με βάση τις καιρικές συνθήκες και συνεπώς οι παραγωγοί δεν πρέπει να φοβούνται πως μια πολύ κακή χρονιά μπορεί να οδηγήσει στην αφαίρεση των αδειών τους. Είπε ακόμα ότι «οι λαϊκές αγορές δεν ιδιωτικοποιούνται. Στις λαϊκές αγορές δεν εισέρχονται εταιρείες. Δεν επηρεάζονται οι υπάρχουσες άδειες των επαγγελματιών. Δεν επηρεάζονται οι θέσεις των παραγωγών που έχουν θέση. Όσοι έχουν άδειες παραγωγής χωρίς θέση θα τις αποκτήσουν πριν την προκήρυξη των νέων θέσεων».
«Η κυβέρνηση ξηλώνει έναν θεσμό με ιστορία 93 χρόνων», είπε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Αραχωβίτης που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προχωρά στην ψήφιση του νομοσχεδίου, παρά τις αντιδράσεις της πλειονότητας των φορέων που κλήθηκαν να διατυπώσουν τις θέσεις τους στο στάδιο της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην κοινοβουλευτική επιτροπή. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι το νομοσχέδιο θίγει τους παραγωγούς, κυρίως τους μικρούς παραγωγούς, που βρίσκουν καταφύγιο στη λαϊκή αγορά διότι δεν μπορούν να μπουν στις μεγάλες αλυσίδες τροφίμων και να ανταπεξέλθουν με επιταγές μεταχρονολογημένες και κυλιόμενες. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε ότι η δυνατότητα μετατροπής των αδειών των παραγωγών σε επαγγελματικές άδειες, θα οδηγήσει την λαϊκή αγορά σε διάλυση υπέρ της ελεύθερης αγοράς. «Ο κ. Υπουργός ονειρεύεται αγορές υποκαταστήματα μεγάλων εταιρειών, ονειρεύεται λαϊκές αγορές χωρίς παραγωγούς. Λέει ότι θέλει να χτυπηθεί η αδιαφάνεια και τελικά φέρνει το χάος και την αναρχία σε ένα χώρο πολύτιμο και ευαίσθητο. Ούτε καν την πρόταση των παραγωγών για τη σύσταση νομικού προσώπου που θα εποπτεύει και θα ρυθμίζει τα θέματα των λαϊκών αγορών σε επίπεδο περιφέρειας, δεν έκανε δεκτή και ας του εξηγήσαμε ότι μόνο έτσι θα μπορούν να διοικηθούν», είπαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
«Οι θέσεις των φορέων δεν εισακούσθηκαν από την κυβέρνηση η οποία φέρνει ένα νομοσχέδιο που θα αποδειχθεί ανεφάρμοστο και θα προκαλέσει σοκ στο υπαίθριο εμπόριο», είπε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής Απόστολος Πάνας. Ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής είπε ότι αντί να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, η κυβέρνηση επιλέγει να επιβάλλει δρακόντεια πρόστιμα που θίγουν την αρχή της αναλογικότητας και πρόσθεσε ότι το κόμμα του δεν γίνεται να συναινέσει στο νομοσχέδιο αυτό που μετατρέπει τις Λαϊκές Αγορές καθαρά Εμπορικές, με σκοπό τη συρρίκνωση και τη διάλυση τους, δεν γίνεται να συναινέσει ώστε να αλλάξει η προτεραιότητα και να μπουν σε δεύτερη μοίρα οι παραγωγοί έναντι των επαγγελματιών πωλητών.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης είπε ότι οι τροποποιήσεις που έκανε η κυβέρνηση, σε σχέση με το αρχικό σχέδιο, δεν συνιστούν παρά έναν ελιγμό, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις έντονες διαμαρτυρίες επαγγελματιών και παραγωγών και να προετοιμάσει το έδαφος για την ιδιωτικοποίηση των λαϊκών αγορών, σε επόμενη φάση και την παράδοση στους μεγαλέμπορους. Ο βουλευτής του ΚΚΕ κατήγγειλε ότι με το νομοσχέδιο που καλείται να ψηφίσει σήμερα η Βουλή, μπαίνουν μεγαλύτερα εμπόδια για την απόκτηση και την ανανέωση άδειας στις λαϊκές αγορές, προβλέπονται εξοντωτικές ποινές, ενισχύονται τα ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια στη λειτουργία των λαϊκών αγορών και χιλιάδες επαγγελματίες και παραγωγοί ωθούνται να εγκαταλείψουν το επάγγελμα.
«Δεν θα λυθούν προβλήματα. Χάνεται η φιλοσοφία πάνω στην οποία βασίστηκε η δημιουργία των λαϊκών αγορών», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Μπούμπας. Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης προειδοποίησε ότι οι Δήμοι, στη συντριπτική πλειονότητα, δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην οργάνωση των χώρων για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών και χαρακτήρισε μη ρεαλιστικό το μέτρο με την ανάρτηση των τιμών των προϊόντων στο e-καταναλωτής.
«Ο Άδωνις Γεωργιάδης ξαναφέρνει προς ψήφιση το νομοσχέδιο για τις λαϊκές που είχαν απορρίψει εντελώς όλοι οι φορείς του κλάδου. Ένα νομοσχέδιο που το μόνο που κάνει είναι να δυσκολεύει τη ζωή παραγωγών και εμπόρων, οδηγώντας τους στο κλείσιμο προς όφελος των μεσαζόντων και των σούπερ-μάρκετ», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Κρίτων Αρσένης που κατήγγειλε ότι το νομοσχέδιο δίνει υπερεξουσίες στον υπουργό διότι η ρύθμιση κρίσιμων ζητημάτων παραπέμπεται σε σωρεία υπουργικών αποφάσεων.
