Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένης της συνεπούς εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών, η εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και η ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, στο επίκεντρο της συνάντησης που είχαν το μεσημέρι στα Σκόπια οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκος Δένδιας και Μπουγιάρ Οσμάνι.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας τόνισε την ανάγκη πιστούς εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών. «Η πλήρης, συνεπής και με καλή πίστη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι το απαραίτητο θεμέλιο, η απαραίτητη προϋπόθεση για να ενισχυθούν περισσότερο ακόμη οι σχέσεις μας και να υλοποιηθεί το κοινό μας όραμα για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια», σημείωσε.
Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την υποστήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων και στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βόρεια Μακεδονία, μετέδωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
«Η Ελλάδα και θέλει και μπορεί να είναι ο στενότερος σύμμαχος της Βόρειας Μακεδονίας και ο καλύτερος φίλος της. Η Ελλάδα, ως άμεσος γείτονας, έχει κάθε λόγο και συμφέρον να εξασφαλισθεί η σταθερότητα, η ασφάλεια και η ευημερία της χώρας σας και του λαού σας. Και πάντα λέμε στους Ευρωπαίους εταίρους μας, ότι τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρέπει να επιτραπεί να γίνουν ποτέ ξανά η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων» σημείωσε ο κ.Δένδιας, απευθυνόμενος στον κ.Οσμάνι.
Αναφέρθηκε δε στη δέσμευση της Βόρειας Μακεδονίας να ακολουθήσει το δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και να αφήσει πίσω τους αναχρονισμούς του παρελθόντος.
«Θεωρούμε ότι έχετε επιλέξει ως κυβέρνηση να εγκαταλείψετε οριστικά την Βαλκανιοποίηση του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και να προσχωρήσετε στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα του 21ου αιώνα. Ότι έχετε απορρίψει αποφασιστικά αναχρονιστικά οράματα, αντιλήψεις που ανατρέχουν σε άλλους καιρούς, σε παλιές εποχές. Άλλοι, στην ευρύτερη περιοχή μας, προπαγανδίζουν αδιέξοδη επιστροφή σε αυτοκρατορίες του χθες, σε ζώνες νεο-οθωμανικής επιρροής, παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, κατέχουν παράνομα εδάφη άλλων χωρών, προσπαθούν να απομακρύνουν τα Δυτικά Βαλκάνια από την Ευρωπαϊκή οδό», σημείωσε ο κ.Δένδιας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας είπε ακόμη ότι η πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Τουρκίας δημιούργησε κάποια ερωτηματικά στην Ελλάδα, όμως, όπως προσέθεσε έλαβε τις απαραίτητες διευκρινίσεις από τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας.
Ακόμη, ο κ.Δένδιας ευχαρίστησε τη Βόρεια Μακεδονία για την απόφασή της να στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περίοδο 2025-26 και για τη δήλωση της με την οποία καταδικάζει τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στα Βαρώσια.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, κατά τη συνάντησή τους συζήτησαν και για τα κοινά ενεργειακά σχέδια, όπως την πρόσφατη συμφωνία για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών και την πρόθεση της Βόρειας Μακεδονίας να συμμετάσχει σε ενεργειακά σχέδια στην Αλεξανδρούπολη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας αναφέρθηκε και στις ελληνικές επενδύσεις στη Βόρεια Μακεδονία, λέγοντας ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες έχουν επενδύσει πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ στη Βόρεια Μακεδονία και έχουν συνεισφέρει στη δημιουργία πάνω από 20.000 θέσεων εργασίας στη χώρα, ενώ το διμερές εμπόριο πέρυσι και παρά την πανδημία ανήλθε σχεδόν στα 800 εκατομμύρια ευρώ.
Ακόμη, ο κ. Δένδιας εξήρε τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στον στρατιωτικό τομέα, που περιλαμβάνει και την επιτήρηση του εναερίου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας, που εκτελεί η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, αλλά και στον πολιτιστικό τομέα, φέροντας ως παράδειγμα την πρόσφατη συμφωνία για τη διατήρηση και την προστασία βυζαντινών και μετα-βυζαντινών μνημείων στη Βόρεια Μακεδονία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας εξέφρασε την ικανοποίση του για τις τελευταίες συμβολικές κινήσεις της Βόρειας Μακεδονίας, όπως είναι η πρόσφατη αλλαγή της ονομασίας του Αρχαιολογικού Μουσείου των Σκοπίων, το οποίο από «Αρχαιολογικό Μουσείο Μακεδονίας» μετονομάστηκε σε «Αρχαιολογικό Μουσείο Βόρειας Μακεδονίας» και η αφαίρεση της πινακίδας στην οδό όπου στεγάζεται το υπουργείο Εξωτερικών, η οποία έφερε το όνομα του Φιλίππου Β΄.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη στήριξη και προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας του, καθώς και για το γεγονός ότι η Ελλάδα απέστειλε 120.000 εμβόλια κατά του κορονοϊού, ενέργεια, που όπως είπε συμβάλει αποφασιστικά στην ανοσοποίηση του πληθυσμού της χώρας του.
Ο κ. Οσμάνι εκτίμησε ότι η επίσκεψη του κ. Δένδια συμβάλει στην ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, η οποία με τη σειρά της, όπως είπε έχει θετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεών τους. Στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι οι εμπορικές ανταλλαγές μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας το πρώτο τρίμηνο του έτους αυξήθηκαν κατά 20% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.
Ο κ. Δένδιας στη διάρκεια της επίσκεψής του στα Σκόπια συναντήθηκε ακόμη με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, αρμόδιο για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Νίκολα Ντιμιτρόφ, τον πρόεδρο της Βουλής, Ταλάτ Τζαφέρι, και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Στέβο Πεντάροφσκι.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας γνωστοποίησε ότι ο Στέβο Πεντάροφσκι θα επισκεφθεί στις αρχές Οκτωβρίου την Αθήνα. Η επίσκεψη αυτή θα είναι η πρώτη Προέδρου της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας στην Ελλάδα.
«Αυτές οι επαφές είναι δείγμα της πρόθεσης της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, της ελληνικής κυβέρνησης, για την εμβάθυνση των διμερών μας σχέσεων. Και βεβαίως, είναι ένδειξη της πλήρους υποστήριξης της χώρας σας στην ευρωπαϊκή της προοπτική», σημείωσε ο κ. Δένδιας κατά την έναρξη των κοινών δηλώσεων με τον κ. Οσμάνι.
Αναλυτικά όσα είπε ο υπουργός Εξωτερικών:
«Η σημερινή ήταν η τέταρτη συνάντησή μας μετά την ανάληψη των καθηκόντων σου και είναι η δεύτερη φορά που βρίσκομαι στα Σκόπια, στα δύο χρόνια που είμαι Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας.
Με ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα, μετά από εσένα θα δω διαδοχικά τον Πρωθυπουργό, τον κ. Zaev, τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό, τον κ. Dimitrov, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον κ. Xhaferi, και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον κ. Pendarovski, ο οποίος θα μας επισκεφθεί σε ένα μήνα στην Αθήνα.
Αυτές οι επαφές είναι δείγμα της πρόθεσης της κυβέρνησης Μητσοτάκη, της ελληνικής κυβέρνησης, για την εμβάθυνση των διμερών μας σχέσεων. Και βεβαίως, είναι ένδειξη της πλήρους υποστήριξης της χώρας σας στην ευρωπαϊκή της προοπτική, και σε ευχαριστώ θερμά που είχες την καλοσύνη να το αναγνωρίσεις.
Η Ελλάδα, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί εκπρόσωποι του Τύπου, και θέλει και μπορεί να είναι ο στενότερος σύμμαχος της Βόρειας Μακεδονίας και ο καλύτερος φίλος της. Η Ελλάδα, ως άμεσος γείτονας, έχει κάθε λόγο και συμφέρον να εξασφαλισθεί η σταθερότητα, η ασφάλεια και η ευημερία της χώρας σας, η ευημερία του λαού σας. Και πάντα λέμε στους Ευρωπαίους εταίρους μας, ότι τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρέπει να επιτραπεί να γίνουν ποτέ ξανά η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων.
Από την τελευταία μου επίσκεψη στα Σκόπια έχουμε πετύχει πολλά δουλεύοντας μαζί. Είχατε την καλοσύνη, κ. Υπουργέ, αγαπητέ μου φίλε, να αναφερθείτε, να αναφερθείς, στο διμερές εμπόριο και στις κοινές μας επενδύσεις.
Οι Έλληνες επιχειρηματίες έχουν επενδύσει, κυρίες και κύριοι, πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ στην Βόρεια Μακεδονία. Έχουν συνεισφέρει στην δημιουργία πάνω από 20.000 θέσεων εργασίας. Και παρά την πανδημία πέρυσι, το διμερές εμπόριο ανήλθε σχεδόν στα 800 εκατομμύρια ευρώ.
Η υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου, που αποτελεί σημαντικό βήμα για την ενεργειακή ασφάλεια και την διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, και η παρουσία σήμερα εδώ μαζί μου του συνεργάτη μου, του Υφυπουργού για την Οικονομική Διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη, σηματοδοτεί ακριβώς αυτό, την βούληση μας να εξετάσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας.
Συνεργαζόμαστε στον στρατιωτικό τομέα. Πέραν από την αποστολή επιτήρησης του εναερίου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας, που εκτελεί η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, υπεγράφησαν δύο συμφωνίες φέτος. Η προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών και ένα πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας, που ήδη υλοποιείται.
Στον τομέα του πολιτισμού, η πρόσφατη συμφωνία για την διατήρηση και την προστασία Βυζαντινών και μετα-Βυζαντινών μνημείων θα ενισχύσει την συνεργασία διαχείρισης της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς.
Σας ευχαριστώ που αναγνωρίσατε την βοήθειά μας στο να αντιμετωπίσετε την πανδημία με την παροχή 120.000 εμβολίων, σας είπα κατ’ιδίαν, σας επαναλαμβάνω και δημοσίως, είμαστε στη διάθεσή σας να βοηθήσουμε με όποιο τρόπο μπορούμε.
Επίσης, θέλω να αναγνωρίσω τη συνεργασία μας στους Διεθνείς Οργανισμούς. Και θέλω να καλωσορίσω την απόφαση που είχατε την καλοσύνη να μου ανακοινώσετε με τη νότα που μου επιδώσατε, να στηρίξετε την ελληνική υποψηφιότητα για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περίοδο 2025-26. Αυτό για την Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό και σας ευχαριστώ θερμά. Αποτελεί η απόφασή σας απόδειξη της εμπιστοσύνης που έχετε αποκτήσει απέναντι στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα, που εδώ και δύο δεκαετίες, προωθεί την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση σαν θέμα αρχής. Και για αυτό στηρίζει πλήρως την ενταξιακή σας πορεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη βάση της αιρεσιμότητας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε όσο πιο σκληρά μπορούμε προκειμένου η πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη να λάβει χώρα το συντομότερο δυνατό. Θα συντονίσουμε τις προσπάθειές μας με την Σλοβενική Προεδρία της ΕΕ. Και θα συνεχίσουμε να σας παρέχουμε κάθε τεχνική βοήθεια που επιθυμείτε.
Επίσης, θέλω να αναγνωρίσω ότι στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένη με την εναρμόνιση σας με τις ανακοινώνεις και δηλώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο δείκτης εναρμόνισής σας, τον οποίο παρατηρούμε πάντοτε, είναι εξαιρετικά ψηλά. Και θα ήθελα να κάνω ειδική αναφορά στην πρόσφατη δήλωση για τα Βαρώσια που καταδίκασε τις παράνομες τουρκικές ενέργειες.
Είναι βέβαια γεγονός ότι μας δημιούργησε ερωτήματα η υπογραφή της συμφωνίας διμερούς αμυντικής συνεργασίας με την Τουρκία. Σας ευχαριστώ για τις απαντήσεις που διατυπώσατε.
Αγαπητέ φίλε, αγαπητέ συνάδελφε,
Εμείς στην Ελλάδα έχουμε ένα μότο, λέμε ότι οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
Η πλήρης, συνεπής και με καλή πίστη εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών είναι το απαραίτητο θεμέλιο, η απαραίτητη προϋπόθεση για να ενισχυθούν περισσότερο ακόμη οι σχέσεις μας και να υλοποιηθεί το κοινό μας όραμα για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.
Σημαντικά βήματα έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση και θα ήθελα να αναγνωρίσω και να εκφράσω την ικανοποίηση μου για αυτές τις συμβολικές σας κινήσεις. Αρχής γενομένης από την αφαίρεση της πινακίδας με την ονομασία του δρόμου ακριβώς έξω από το κτίριο που βρισκόμαστε. Μια πινακίδα που είχε τοποθετηθεί σε άλλους καιρούς και επιχειρούσε να οικειοποιηθεί τον Βασιλέα Φίλιππο τον Δεύτερο, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έχουμε σαφώς συμφωνήσει μεταξύ μας ότι οι πρόγονοί σας δεν βρίσκονταν στην Βαλκανική χερσόνησο εκείνη την εποχή και δεν είχαν την μεγάλη ιστορική ευκαιρία να εκστρατεύσουν, υπό την ηγεσία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στα βάθη της Ασίας.
Θέλω επίσης να επιδοκιμάσω και να αναγνωρίσω την αλλαγή του ονόματος του αρχαιολογικού μουσείου, που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης. Καθώς επίσης και των οδικών σημάτων στα συνοριακά περάσματα.
Και θέλω να υπογραμμίσω ότι η εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών δεν είναι μια γραφειοκρατική διαδικασία με κουτάκια. Πρέπει να εφαρμόζονται σωστά και το πνεύμα και το γράμμα. Και δυόμιση χρόνια μετά, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για την ορθή υλοποίηση της.
Επίσης, κατά την συνάντηση μας ανέπτυξα όλα τα ζητήματα που απασχολούν την Ελληνική Δημοκρατία και τα οποία προτίθεμαι να επαναλάβω στους υπολοίπους σημερινούς συνομιλητές μου.
Εδώ θέλω να αναφερθώ σε δύο κύρια σημεία.
Πρώτον, πρέπει να επενδύσουμε στη νέα γενιά. Δίνοντας της την κατάλληλη εκπαίδευση και τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε να βλέπουν το κοινό μας μέλλον, το Ευρωπαϊκό μας μέλλον, να μην κοιτούν προς το παρελθόν.
Και επίσης, να εμποδίσουμε ερμηνείες της συμφωνίας που δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις ή είναι οι ίδιες οι ερμηνείες λανθασμένες. Διότι αυτές οι ερμηνείες δημιουργούν ένταση και δοκιμάζουν το θυμικό της κοινής γνώμης.
Κύριες και κύριοι,
Βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρόκλησης, η οποία είναι ευκαιρία. Οι προοπτικές είναι οι καλύτερες, χωρίς βέβαια να υποτιμούμε τις δυσκολίες που υπάρχουν. Είναι φανερό νομίζω σε όλους το κοινό μας συμφέρον, η κοινή μας πορεία και η κοινή μας προοπτική. Θεωρούμε ότι έχετε κάνει, αγαπητέ μου φίλε, την επιλογή να είστε δίπλα μας, δίπλα στην Ελλάδα, στην πορεία για το μεγάλο ιστορικό εγχείρημα, την μεγάλη Ευρωπαϊκή Οικογένεια, στην οποία η Ελλάδα επιδιώκει με συνέπεια και συνέχεια από το 2003 να ενταχθούν τα Δυτικά Βαλκάνια.
Θεωρούμε ότι έχετε επιλέξει ως κυβέρνηση να εγκαταλείψετε οριστικά την Βαλκανιοποίηση του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και να προσχωρήσετε στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα του 21ου αιώνα. Ότι έχετε απορρίψει αποφασιστικά αναχρονιστικά οράματα, αντιλήψεις που ανατρέχουν σε άλλους καιρούς, σε παλιές εποχές.
Άλλοι, στην ευρύτερη περιοχή μας, προπαγανδίζουν αδιέξοδη επιστροφή σε αυτοκρατορίες του χθες, σε ζώνες νεο-οθωμανικής επιρροής, παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, κατέχουν παράνομα εδάφη άλλων χωρών, προσπαθούν να απομακρύνουν τα Δυτικά Βαλκάνια από την Ευρωπαϊκή οδό.
Εσείς επιλέξατε την Ευρωπαϊκή οδό. Αποφασίσατε να συμμετάσχετε στο πιο φιλόδοξο εγχείρημα Ένωσης κρατών στην ιστορία του ανθρώπου, στη ζώνη της Δημοκρατίας, της Ευημερίας, της Δικαιοσύνης, της Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Ανεξιθρησκίας, του σεβασμού της ιδιαιτερότητας των πολιτών. Επιλέξατε να συμμετάσχετε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτή σας την επιλογή σας προτρέπω να συνεχίσετε να την υλοποιείτε. Γιατί, θα μου επιτρέψετε την άποψη, ότι αυτό είναι προς το απόλυτο συμφέρον του λαού σας. Και ευελπιστούμε εμείς ότι θα συμμετάσχετε πλήρως σύντομα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα όταν εκπληρωθούν τα σχετικά κριτήρια και θα βοηθήσουμε όσο μπορούμε προς αυτή την κατεύθυνση και εσάς προσωπικά και την κυβέρνηση σας.
Αγαπητέ μου Bujar,
Ελπίζω ότι θα έχουμε την ευκαιρία να συναντιόμαστε συχνά και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σύμφωνα με την εντολή που μου έχει δώσει, θα συνεχίσει να εργάζεται στενά με την κυβέρνηση σας για την επίτευξη των συμφωνημένων κοινών μας στόχων.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πολύ θερμή φιλοξενία».
Συνάντηση Δένδια με μέλη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας
Συνάντηση με μέλη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας στη Βόρεια Μακεδονία, πραγματοποίησε αργότερα σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, στο πλαίσιο της επίσκεψης στα Σκόπια. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην πρεσβεία της Ελλάδας στην πρωτεύουσα της χώρας.
Σημειώνεται πως ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας συνοδεύεται από τον υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για την Οικονομική Διπλωματία, Κώστα Φραγκογιάννη.
