Τη μεταρρύθμιση του δημόσιου συστήματος επικουρικής ασφάλισης που σχεδιάζει η κυβέρνηση και τους βασικούς άξονές του παρουσίασε ο υφυπουργός Εργασίας αρμόδιος για την Κοινωνική Ασφάλιση, Πάνος Τσακλόγλου.
Απευθυνόμενος στα μέλη της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής της Βουλής για την Παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης επεσήμανε πως «αν το σύστημα δεν αλλάξει, τότε όχι απλώς πηγαίνουμε προς τον βράχο αλλά γκαζώνουμε προς αυτόν».
Παράλληλα ο υφυπουργός, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων παρουσίασε τα στοιχεία και τις προβλέψεις για την επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος, για να υπογραμμίσει ότι «η δημιουργία “ατομικού κουμπαρά” για κάθε νέο ασφαλισμένο μετά την 1η Ιανουαρίου του 2022 έχει ως βασικούς στόχους: Την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού στο ασφαλιστικό, τη δημιουργία πόρων για την επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, την εξασφάλιση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τη νέα γενιά και τη δημιουργία αντικινήτρων για συμμετοχή στην ανασφάλιστη “μαύρη” εργασία».
Βασικά χαρακτηριστικά μεταρρύθμισης επικουρικών συντάξεων
Όσον αφορά τα βασικά χαρακτηριστικά της προτεινόμενης μεταρρύθμισης των επικουρικών συντάξεων, ο κ. Τσακλόγλου σημείωσε ότι στηρίζεται στη διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου (βασική αρχή των ασφαλίσεων), μειώνοντας έτσι την υπερβολική έκθεση του συστήματος στον «δηµογραφικό κίνδυνο». Επίσης, έχει δημόσιο χαρακτήρα, προστατεύει τις υφιστάμενες συντάξεις -κύριες και επικουρικές- δημιουργεί αποταμιεύσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων θα διατεθεί για χρηματοδότηση επενδύσεων στην Ελλάδα, ενώ προωθεί τη διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων των ασφαλισμένων και αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στο σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ισχυρά αντικίνητρα για την ανασφάλιστη και υποδηλωμένη εργασία.
Οι κυριότεροι λόγοι της μεταρρύθμισης, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υφυπουργός Εργασίας, είναι:
- Η διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου.
- Η αύξηση των αποταμιεύσεων και επενδύσεων και οι υψηλότεροι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης.
- Οι υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις.
- Τα ισχυρά αντικίνητρα για συμμετοχή στη «μαύρη» ανασφάλιστη εργασία.
Για τη δημογραφική γήρανση, ο κ. Τσακλόγλου τόνισε ότι την περίοδο 1980-2020, δηλσδή τα τελευταία 40 έτη:
- O αριθμός των νέων κάτω των 25 ετών μειώθηκε κατά 35%.
- Οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 44%.
- Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) σχεδόν διπλασιάστηκαν (+93%).
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή, οι γεννήσεις στην Ελλάδα από 157.000 που ήταν το 1960 μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000 το 2000 και σε 84.000 το 2019. «Αν διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων», επισήμανε ο υφυπουργός Εργασίας.
Το δημογραφικό πρόβλημα θα επιδεινωθεί στο μέλλον και αυτό οδηγεί σε:
- Πλήρη αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας.
- Δραματική επιδείνωση του «Λόγου εξάρτησης» (εργαζόμενοι ανά συνταξιούχο).
- Διαρκώς αυξανόμενο βάρος μοιράζεται στους ώμους διαρκώς λιγότερων.
Η επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος θα έχει σημαντικά δημοσιονομικά αποτελέσματα, δηλαδή:
- Υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη.
- Υψηλές μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό.
- Περιορισμό δυνατοτήτων για άσκηση άλλων δημοσίων πολιτικών.
Τα κόμματα
Επικράτηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στο υπουργείο Εργασίας κατήγγειλε η τομεάρχης Εργασίας του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
«Οταν προεκλογικά το 2019 είχαμε αποκαλύψει ως ΣΥΡΙΖΑ τις προθέσεις της ΝΔ για ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, τότε η ΝΔ το είχε διαψεύσει, ενώ σήμερα το προωθεί. ‘Αλλο ένα μεγάλο ψέμα της ΝΔ προς των ελληνικό λαό, ο οποίος και θα κληθεί να πληρώσει το κόστος», ανέφερε η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου που κάλεσε την κυβέρνηση να απαντήσει γιατί σήμερα προβάλλεται το δημογραφικό πρόβλημα για τη μετατροπή του συστήματος της επικουρικής ασφάλισης σε σύστημα κεφαλαιοποιητικό, αν και ο Γιάννης Βρούτσης διαβεβαίωνε ότι είναι εξασφαλισμένη η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος έως το 2070. «Το μεγάλο κόστος της μετάβασης εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 55 δισ. ευρώ σε περίοδο αυξημένης ύφεσης, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, το οποίο θα πληρώσουν είτε οι φορολογούμενοι, είτε οι συνταξιούχοι με μείωση συντάξεων, προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων», προειδοποίησε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και σημείωσε ότι η εφαρμογή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος είχε αρνητικές συνέπειες στις περισσότερες χώρες που εφαρμόστηκε, οδήγησε σε μείωση συντάξεων και ασφαλιστική αβεβαιότητα, γι ‘αυτόν τον λόγο εξάλλου και 18 χώρες από τις 34 που εφαρμόστηκε το εγκατέλειψαν.
«Δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι οι πόροι αυτοί θα επενδυθούν στη χώρα μας, αλλά αντίθετα διαφαίνεται ο κίνδυνος να μεταφερθούν στο εξωτερικό από τις πολυεθνικές ασφαλιστικές εταιρίες και τα Funds που θα εμπλακούν», ανέφερε η τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης του ΣΥΡΙΖΑ.
“Καθημερινά επιβεβαιώνεται ότι η κυβέρνηση της ΝΔ, στο πνεύμα και της έκθεσης Πισσαρίδη, εφαρμόζει μια ακραία, παρωχημένη και αποτυχημένη νεοφιλελεύθερη πολιτική, σε παραφωνία με τη γενική τάση στην Ευρώπη, που έχει στραφεί σε μια κεϋνσιανή πολιτική εξαιτίας της κρίσης της πανδημίας”, είπε η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και πρόσθεσε ότι «η αλλαγή στην επικουρική ασφάλιση που απεργάζεται η κυβέρνηση, θα πλήξει το δημόσιο διανεμητικό σύστημα και την αρχή της αλληλεγγύης των γενεών, εις βάρος των συνταξιούχων, των εργαζομένων, των ασφαλισμένων και της κοινωνικής πλειοψηφίας. Ταυτόχρονα, ανοίγει την πόρτα για μελλοντική συνολική ασφαλιστική αναδιάρθρωση με την γενικευμένη εφαρμογή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος».
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κάλεσε την κυβέρνηση «να μην διανοηθεί να φέρει αυτό το αντικοινωνικό νομοσχέδιο, ιδιαίτερα εν μέσω πανδημίας και lockdown» και την προειδοποίησε ότι θα βρει απέναντί της το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και την κοινωνία.
«Αυτά που ακούμε σήμερα, τα ίδια ακριβώς άκουγα και επί υπουργίας Γαννίτση», σχολίασε ο βουλευτής της ΝΔ Γιάννης Λοβέρδος και υπογράμμισε ότι το πολιτικό σύστημα έχει αποτύχει παταγωδώς στον τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης γιατί δεν προχώρησε σε σοβαρές και γενναίες παρεμβάσεις ώστε να αποτραπεί η κατάρρευση. «Βλέπαμε ότι έρχεται η θύελλα και όλοι κλωτσούσαν την μπάλα παρακάτω, υπονομεύοντας τη λύση του προβλήματος», είπε ο Γιάννης Λοβέρδος.
«Το ασφαλιστικό και το δημογραφικό είναι μείζονα ζητήματα», είπε ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Γιώργος Μουλκιώτης που επισήμανε όμως ότι στο δημόσιο διάλογο υπάρχουν και άλλες απόψεις που είναι τεκμηριωμένες και πρέπει να ακουστούν και ότι απαιτείται σοβαρή δημογραφική πολιτική, απαιτείται πολιτική για πολλές και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Ιδίως, είπε, πρέπει να ακούσει η επιτροπή και τις ενστάσεις για τη συνταγματικότητα των παρεμβάσεων. Ο κ. Μουλκιώτης υπενθύμισε τις δηλώσεις του πρώην υπουργού Εργασίας ότι είναι διασφαλισμένη η βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έως το 2070. «Γιατί γίνεται λοιπόν η συζήτηση αυτή; Για να μας πείτε πόσο αναγκαία είναι η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης;», παρατήρησε ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής και αναρωτήθηκε πότε έλεγε η κυβέρνηση την αλήθεια και αν άλλαξαν τόσο δραματικά τα δεδομένα από τον Φεβρουάριο του 2020, όταν δηλαδή η κυβέρνηση, με βάση τη μελέτη της εθνικής αναλογιστικής αρχής, μιλούσε για ένα σύστημα βιώσιμο, με επάρκεια για τις συντάξεις, έως το 2070.
«Το ασφαλιστικό σύστημα, κατά την άποψή μας, είναι ένα όλον, και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Όλον και ενιαίο. Αν αυτό δεν το λάβουμε υπόψη, δεν θα γίνει τίποτα», είπε ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής και επισήμανε ότι η επικουρική ασφάλιση λειτουργεί, από το 2014, ως σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης και τα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης λειτουργούν με κεφαλαιοποίηση.
Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων, ζήτησε η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν ασκείται σοβαρή πολιτική για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, την αντιμετώπιση της μαύρης εργασίας, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.
