Η άτυπη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στήριξε μεν τυπικά την Ελλάδα στην υπόθεση του Oruc Reis, ήταν όμως χαρακτηριστική η απροθυμία να λάβει ενεργή θέση απέναντι στην Τουρκία, σε αντίθεση με την αποφασιστική στάση της στο ζήτημα της Λευκορωσίας και την ξεκάθαρη κριτική της στον Αλεξάντερ Λουκασένκο, όπως σχολιάζουν και διεθνή ΜΜΕ χαρακτηρίζοντας (Guardian) νταή και απειλή την Άγκυρα.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Το γεγονός ότι η Γερμανία πριν καν ξεκινήσει το συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων διαμήνυε ότι κυρίως θέμα ήταν η Λευκορωσία και όχι η τουρκική προκλητικότητα ήταν ενδεικτικό. Όπως και ότι ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας Στέφεν Ζάιμπερτ καλούσε Ελλάδα και Τουρκία σε απευθείας διάλογο.
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, η Γερμανία, αλλά και η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Μάλτα, έθεσαν βέτο στο ελληνικό σχέδιο δήλωσης που θα ενείχε και αναφορά στήριξης στη συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου για την ΑΟΖ, με αποτέλεσμα οι ΥΠΕΞ της ΕΕ να μην καταλήξουν σε κοινή δήλωση. Και παρότι ούτως ή άλλως η συνεδρίαση της Παρασκευής τυπικώς δεν είχε τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων για κυρώσεις κατά της Τουρκίας, δεν φάνηκε να υπάρχει και τέτοια διάθεση…
Όπως μάλιστα αποκάλυψε στη συνέχεια το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ενημερώσει πριν την τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ της ΕΕ, πως δέχτηκε πρόταση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ να ξεκινήσει απευθείας διάλογος με την Ελλάδα μετά την ολοκλήρωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Oruc Reis, δηλαδή μετά τις 24 Αυγούστου.
Τη διάθεση του Βερολίνου πάντως είχε δείξει ήδη από την Παρασκευή, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, ο οποίος δήλωσε: «Εργαζόμαστε ώστε οι εμπλεκόμενοι να μπουν σε διάλογο, ο οποίος θα συμβάλει να βρούμε λύση για αυτό το θέμα», αν και τόνισε ότι οι προκλήσεις δεν μπορούν να συνεχιστούν, ούτε οι τουρκικές γεωτρήσεις.
Ο κύριος λόγος της ευρωπαϊκής και κυρίως γερμανικής απροθυμίας να επιδείξει πιο σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία και να προχωρήσει σε συγκεκριμένα μέτρα και κυρώσεις, δεν είναι άλλος από το προσφυγικό. Η Γερμανία όμως έχει και εμπορικές συναλλαγές ύψους 40 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς και αμυντικές συμφωνίες με την Τουρκία.
Όμως έτσι η Τουρκία αφήνεται ανενόχλητη να συνεχίσει τα παιχνίδια στην Ανατολική Μεσόγειο με το Oruc Reis νσ μπαινοβγαίνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και την κυπριακή ΑΟΖ μέχρι να λήξει η Navtex, που έχει εκδώσει η Άγκυρα.
Η ελληνική απάντηση
Η ελληνική θέση απέναντι στις πιέσεις εταίρων και συμμάχων για διάλογο συνοψίζεται στη φράση «διάλογος ναι, αλλά μόνο με κανόνες».
Με την πρόσφατη δήλωση του ο πρωθυπουργός άλλωστε είχε ξεκαθαρίσει προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα επιθυμεί το διάλογο όχι όμως υπό την απειλή τετελεσμένων, και πάντα σε συγκεκριμένο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου με ένα και μόνο θέμα, την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Η Αθήνα δηλαδή είναι ανοιχτή σε προσφυγή Χάγη, αλλά με συγκεκριμένους κανόνες και μόνο αφού υπογραφεί πρώτα συνυποσχετικό. Και βέβαια, η ελληνική πλευρά διαμηνύει ότι εάν δεν αποχωρήσει το Oruc Reis και δεν διακόψει η Τουρκία κάθε άλλη απειλή γεωτρήσεων, δηλαδή εάν δεν υπάρξει έμπρακτη αποκλιμάκωση, κανένας διάλογος δεν μπορεί να ξεκινήσει.
Τα μηνύματα Μπορέλ- Πομπέο σε Τουρκία
Από κυβερνητικής πλευράς στέκονται πάντως στη χθεσινή αυστηρή ανακοίνωση του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος εγκάλεσε την Τουρκία για την νέα ανακοίνωση γεωτρήσεων από το σκάφος Γιαβούζ σε θαλάσσια ζώνη που οριοθετήθηκε από την Κύπρο και την Αίγυπτο και κατηγόρησε την Άγκυρα ότι υπονομεύει τις προσπάθειες για επανέναρξη του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων και για την άμεση αποκλιμάκωση.
Σημασία αποδίδει η Αθήνα και στο νέο μήνυμα του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, ο οποίος αφού συναντήθηκε την Παρασκευή με το Νίκο Δένδια στη Βιέννη, είχε χθες συνάντηση στη Δομινικανή Δημοκρατία με τον Τούρκο ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στον οποίο τόνισε πως πρέπει να μειωθεί η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Είχαμε μια συζήτηση που έγινε την κατάλληλη στιγμή με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για την επείγουσα ανάγκη να μειωθούν οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο» έγραψε ειδικότερα στο twitter o Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών.
Άμεσα η κύρωση της συμφωνίας με την Αίγυπτο
Η Άγκυρα βεβαίως παρόλα αυτά δεν δείχνει μέχρι στιγμής έμπρακτα διάθεση για αποκλιμάκωση. Στόχος της Τουρκίας είναι να σύρει την Ελλάδα σε απευθείας διάλογο και να απαιτήσει μεταξύ άλλων την ακύρωση της συμφωνίας με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ, συμφωνία η οποία δεν έτυχε σημειωτέον θερμής υποδοχής από το Βερολίνο.
Το ΕΛΚ πάντως διά του (Βαυαρού) Μάνφρεντ Βέμπερ έχει χαιρετίσει τη συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου για την ΑΟΖ.
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη μόλις ανοίξει η Βουλή, στις 23 Αυγούστου, να κυρώσει άμεσα τη συμφωνία με Αίγυπτο για την ΑΟΖ, όπως άλλωστε είχαν συμφωνήσει Μητσοτάκης- Ελ Σίσι στην τελευταία τηλεφωνική τους επικοινωνία. Η Αθήνα δε θέλει να αφήσει το Κάιρο να υπαναχωρήσει από τη συμφωνία, η οποία μπορεί να μη χαροποίησε ιδιαίτερα το Βερολίνο, έγινε δεκτή όμως θετικά στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
