Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες χθες, με το Νίκο Δένδια να μεταβαίνει στο Κάιρο όπου και υπέγραψε με τον Αιγύπτιο ομόλογο του Σαμέχ Σουκρί συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Γράφει η Βίκυ Σαμαρά

Από την κυβέρνηση έκαναν λόγο για μία μεγάλη εθνική επιτυχία που έρχεται μετά την αντίστοιχη συμφωνία με την Ιταλία, εστιάζοντας ιδίως στο ότι η συμφωνία με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ ακυρώνει το μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης. Και αυτό καθώς, όπως φαίνεται στο χάρτη που διέρρευσε χθες, τα σύνορα των ΑΟΖ Ελλάδας- Αιγύπτου τέμνουν την περιοχή που παρανόμως Άγκυρα και Τρίπολη έχουν δεσμεύσει ως σύνορα των δικών τους ΑΟΖ.

Διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν επίσης ότι με τη συμφωνία με την Αίγυπτο κατοχυρώνεται η επήρεια των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες και επιβεβαιώνεται η πάγια ελληνική θέση ότι τα νησιά της χώρας μας έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.

Οι ίδιες πηγές διευκρίνιζαν πάντως ότι η παρούσα οριοθέτηση είναι τμηματική, δηλαδή αποτελεί τμήμα συνολικής μεταγενέστερης οριοθέτησης. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τις υπόνοιες της αντιπολίτευσης, δεδομένου ότι δεν έχει δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα αυτό καθεαυτό το κείμενο της συμφωνίας, για εξαίρεση του Καστελόριζου ή μειωμένη επήρεια της Κρήτης.

Γιατί όμως τμηματική συμφωνία τώρα και όχι συνέχιση των διαπραγματεύσεων για μία συνολική συμφωνία αργότερα; Καταρχάς τμηματική συμφωνία επιθυμούσε η Αίγυπτος, ενώ η Ελλάδα από την πλευρά της βιαζόταν να αποκτήσει ένα ακόμη νομικό και διπλωματικό χαρτί απέναντι στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και προτού ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, καθώς εάν στο τραπέζι υπήρχε μόνο η συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης θα ήταν πιο δύσκολα τα πράγματα για την ελληνική πλευρά. Και προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι ως μία πρώτη αντίδραση η Άγκυρα, εκτός από την έκδοση νέας Navtex για τη δέσμευση περιοχής μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου για άσκηση με πραγματικά πυρά, «πάγωσε» τις διερευνητικές επαφές που επρόκειτο να ξεκινήσουν τη Δευτέρα 24 Αυγούστου.

Μετά τη συμφωνία και με την Αίγυπτο, όπως διαμήνυαν διπλωματικές πηγές, η Λιβύη βρίσκεται μεταξύ δύο απολύτως νομίμων οριοθετήσεων (Ελλάδα- Ιταλία και Ελλάδα- Αίγυπτος). Ως εκ τούτου η Αθήνα καλεί την κυβέρνηση της Τρίπολης να οριοθετήσει με την Ελλάδα και με νόμιμο τρόπο ΑΟΖ στην περιοχή νοτίως της Κρήτης και επομένως να ακυρώσει το σύμφωνο που έχει υπογράψει με την Άγκυρα.

Ήταν χαρακτηριστική η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη χθες πως με τη συμφωνία με την Αίγυπτο αποκαθίσταται η νομιμότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Προχθές ο κ.Μητσοτάκης είχε μάλιστα καλέσει την Τουρκία να συμφωνήσει με την Ελλάδα για ΑΟΖ, αλλιώς οι δύο χώρες να πάνε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία το 2013 βρέθηκε πολύ κοντά στην υπογραφή ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Ωστόσο η συμφωνία ναυάγησε μετά την ανατροπή των φιλότουρκων Αδελφών Μουσουλμάνων. Και παρότι η Άγκυρα προσέφερε στην Αίγυπτο 30% και 40% περισσότερο ΑΟΖ από ότι η Ελλάδα για να την πείσει να υπογράψει μαζί της και όχι με τη χώρα μας, το Κάιρο, που συνεργάζεται με την Ελλάδα και στον ενεργειακό τομέα, αποφάσισε να κινηθεί εντός διεθνούς δικαίου.

Θεωρητικά μετά τη συμφωνία για την ΑΟΖ και με την Αίγυπτο, ανοίγει ο δρόμος για οριοθέτηση και με την Κύπρο. Πρακτικά βεβαίως υπάρχει ο τουρκικός κίνδυνος. Η Άγκυρα, που αντέδρασε οργισμένα όπως ήταν απολύτως αναμενόμενο, καλείται τώρα να μπει στη διαδικασία να συζητήσει για την ΑΟΖ με τους όρους της Ελλάδας, δηλαδή του διεθνούς δικαίου, λένε διπλωμάτες.

Επιπλέον, λένε τα ίδια στελέχη, καθώς δύο διαφορετικές συμφωνίες αφορούν την ίδια περιοχή, προκύπτει νομική διαφορά μεταξύ τους και άρα οι τέσσερις εμπλεκόμενες χώρες (Ελλάδα, Αίγυπτος, Τουρκία, Λιβύη) θα μπορούσαν να προσφύγουν στη Χάγη για να λύσουν αυτή τη συνοριακή διαφορά.