Με δεδομένο το σκηνικό έντασης, που «στήνει» η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, η τηλεφωνική επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με το Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χθες προκάλεσε αίσθηση.

Γράφει η Βίκυ Σαμαρά

Παρότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι πρέπει να υπάρχει επικοινωνία ακόμη και εάν οι δύο χώρες δεν λύσουν όλα τα ανοιχτά ζητήματα και είχε μάλιστα προαναγγείλει εμμέσως σε συνέντευξη του στο Star στις 25 Μαΐου ότι ένα από τα ζητήματα διαλόγου θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι η πανδημία, η συμπεριφορά της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα δεν προϊδέαζε για καμία δυνατότητα διαλόγου.

Η συζήτηση των δύο ηγετών το Σάββατο επικεντρώθηκε πάντως στον κορονοϊό και σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής, όπως το τουριστικό άνοιγμα της Ελλάδας και της Ευρώπης. Η ελληνική πλευρά έχει διαμηνύσει ότι καταρχήν δεν έχει αντίρρηση η Τουρκία (και τα Δυτικά Βαλκάνια) να συμπεριληφθούν στην πρώτη ομάδα τρίτων χωρών με τις οποίες θα ανοίξει τα σύνορα η ΕΕ.

Σημειωτέον ότι η Τουρκία δέχεται μεγάλο τουριστικό ρεύμα από Γερμανία και εάν μπει σε ευρωπαϊκή κόκκινη λίστα, θα υποστεί σημαντικές συνέπειες. Είναι προφανές βέβαια ότι η γειτονική χώρα δε μπορεί να ελπίζει σε ελληνική υποστήριξη όσο προκαλεί. Επομένως, πρόκειται για ένα παιχνίδι λεπτών ισορροπιών. Το οποίο βέβαια δε σημαίνει ότι η Ελλάδα δε συνεχίζει να χτίζει διπλωματικές συμμαχίες ως ασπίδα στην τουρκική προκλητικότητα.

Το απόγευμα της Πέμπτης, ο κ. Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με το Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, με τον οποίο συζήτησε για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το συντονισμό ενεργειών των δύο χωρών εν όψει της Συνόδου Κορυφής στις 17 και 18 Ιουλίου, της πρώτης δια ζώσης μετά την πανδημία, όπου θα συζητηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά όπου η Αθήνα φιλοδοξεί επίσης πλέον η ΕΕ να μην περιοριστεί μόνο σε λόγια απέναντι στην Τουρκία.

Η Γαλλία, που βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Τουρκία στη Λιβύη, έχει ήδη θέσει ζήτημα για τη συμπεριφορά της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ και προφανώς θα θέσει ζήτημα και σε επίπεδο ΕΕ. Από πλευράς Βρυξελλών, έχει σημασία το γεγονός ότι ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ζόζεπ Μπορέλ επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα τη χώρα μας και αφού μετέβη μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια στις Καστανιές Έβρου, συναντήθηκε με τον κ.Μητσοτάκη στο Μαξίμου και από κοινού διαμήνυσαν ότι τα ελληνοτουρκικά σύνορα είναι ευρωτουρκικά.

Το όπλο της συμφωνίας με Ιταλία για ΑΟΖ και το θέμα της Αιγύπτου

Μέχρι που θα μπορούσε να φτάσει όμως ο διάλογος Αθήνας- Άγκυρας; Η ελληνική πλευρά δηλώνει ότι συζητά μόνο την υφαλοκρηπίδα και επικαλείται το διεθνές δίκαιο, αλλά και την ιστορική συμφωνία με την Ιταλία για οριοθέτηση της ΑΟΖ, η οποία προκάλεσε εμφανή ενόχληση στην Άγκυρα. Η χώρα μας συνεχίζει το διάλογο και με άλλες χώρες της περιοχής όπως η Αίγυπτος, αν και σε αυτή την περίπτωση το ζήτημα είναι πως το Κάιρο, που έχει στα δυτικά τη Λιβύη όπου ο Ερντογάν στηρίζει Σάρρατζ και στα ανατολικά το Ισραήλ, με το οποίο παραδοσιακά έχει σχέσεις εχθρότητας, δεν μπορεί εύκολα να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με την Ελλάδα αγνοώντας τους υπόλοιπους γείτονες του, εξ ου και θα επιθυμούσε μία συμφωνία η οποία θα αφήνει σε εκκρεμότητα το Καστελόριζο.

Ιδιαίτερη σημασία στο γεωπολιτικό αυτό πλαίσιο έχει το γεγονός ότι ο κ.Μητσοτάκης επέλεξε η πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό μετά την πανδημία να είναι στο Ισραήλ. Σημειωτέον ότι ο Παλαιστίνιος πρέσβης στην Ελλάδα, Marwan Toubassi, διέψευσε το συνάδελφο του στην Τουρκία περί συμφωνίας της παλαιστινιακής αρχής με την Άγκυρα για ΑΟΖ, στον απόηχο της προσέγγισης Ελλάδας- Ισραήλ, ενώ παλαιστινιακή αντιπροσωπεία επισκέφθηκε τα γραφεία της ΝΔ. Καθώς αν μη τι άλλο οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο είναι λεπτές.