Τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ε.Ε. παρουσίασε η Όλγα Κεφαλογιάννη σε ομιλία της στο Fletcher School of Law and Diplomacy της Βοστώνης, όπου το 2006 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στις Διεθνείς Σχέσεις. Η Βουλευτής Α’ Αθήνας της ΝΔ αναφέρθηκε στην επισφάλεια που υπάρχει στον διεθνή ορίζοντα δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης.
Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, η Ευρώπη οφείλει να απαντήσει με τολμηρές αλλαγές που θα εμπνέουν όραμα για το μέλλον, αλλά θα εγγυώνται και σταθερότητα. Προχωρώντας στην εκτίμηση πως η Ευρώπη έχει δοκιμαστεί σκληρά τα προηγούμενα χρόνια, η κ. Κεφαλογιάννη είπε πως θα πρέπει η Ε.Ε. μέσα από βαθιά αυτοκριτική να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να επαναπροσδιορίσει τους στόχους της, τονίζοντας όμως πως στον πυρήνα αυτής της αναγκαίας αλλαγής πρέπει να παραμείνουν οι βασικές αρχές και οι αξίες της.
Σύμφωνα με την πρώην υπουργό, όλες αυτές οι προκλήσεις είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα από τα κράτη – μέλη. Όπως είπε, μάλιστα, η θριαμβευτική νίκη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία απέδειξε ότι τα δημοκρατικά θεμέλια της Ε.Ε. είναι ακόμα ισχυρά και ότι η απάντηση σε όλα τα πλήγματα κατά του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης καθιστούν επιβεβλημένη την επίτευξη μίας «πιο τέλειας ένωσης» (of an «ever closer union»).
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένα οικοδόμημα, το οποίο συγκροτήθηκε με έναυσμα την ανάγκη να σταματήσουν οι αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων, συγκρούσεις οι οποίες κορυφώθηκαν κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», δήλωσε η κ. Κεφαλογιάννη παρουσιάζοντας σε γενικές γραμμές την πορεία της Ένωσης από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα.
Όπως είπε «η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να διευρύνεται, αναπτύσσοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και για τη θέσπιση κοινών μέτρων σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα», ενώ έμφαση έδωσε και στο γεγονός ότι το ευρώ είναι πλέον το νέο νόμισμα για πολλούς Ευρωπαίους, αλλά και στο γεγονός ότι οι χώρες αρχίζουν να συνεργάζονται στενότερα για την καταπολέμηση του εγκλήματος.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην παγκόσμια οικονομική κρίση που έπληξε σκληρά και την Ευρώπη και που είχε ως αποτέλεσμα την ενεργή συνδρομή της Ε.Ε. προς κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες δημοσιονομικές πιέσεις με την θέσπιση μια «τραπεζική ένωση» με σκοπό τη διασφάλιση της αξιοπιστίας στον τραπεζικό τομέα.
Παράλληλα αναφέρθηκε και στα μεταναστευτικά ρεύματα, καθώς -όπως είπε- ο θρησκευτικός εξτρεμισμός εντείνεται στη Μέση Ανατολή, οδηγώντας σε κοινωνική αναταραχή και πολέμους.
Η Όλγα Κεφαλογιάννη μίλησε για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Όπως είπε, αυτές είναι:
- Η επέκταση του αυτοματισμού και της τεχνητής νοημοσύνης που επιφέρει τεράστιες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, με τις θέσεις απασχόλησης να αντικαθίστανται από άλλες.
- Το κόστος της ανεπάρκειας των θεσμών και αντανακλαστικών της Ευρώπης στις δοκιμασίες όλης της προηγούμενης δεκαετίας, με αποτέλεσμα την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού, του λαϊκισμού και των ακραίων πολιτικών φωνών.
- Οι μετακινήσεις προσφύγων και η μετανάστευση αποτελούν πολλαπλή πρόκληση: ανθρωπιστική, οργανωτική, οικονομική αλλά και πρόκληση ασφάλειας.
- Η υπερατλαντική συμμαχία φαίνεται να τίθεται ενίοτε υπό αμφισβήτηση λόγω της πολιτικής Trump στους τομείς άμυνας και εμπορίου και την γενικότερη ενθάρρυνση διμερών μάλλον παρά πολυμερών συνεργασιών.
- Η στάση της Ρωσίας και η παρεμβατική της ανάμειξη στα εσωτερικά των δυτικών δημοκρατιών.
- Οι ανακατατάξεις εντός των ορίων της Ε.Ε., όπως το Brexit.
- Η κλιματική αλλαγή. Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει οδηγήσει προοδευτικά σε ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως πλημμύρες, ξηρασίες, έντονες βροχοπτώσεις και καύσωνες), αλλά και σε κίνδυνο προσβολής από επιβλαβείς οργανισμούς.
Όπως τόνισε, η στάση της Ευρώπης απέναντι στο σύνθετο αυτό, διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο, προϋποθέτει τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πολιτικού σχεδίου για την αντιμετώπιση κάθε είδους απειλής, τη διασφάλιση των συμφερόντων των κρατών-μελών και την άμυνα.
Μιλώντας για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) που στόχο έχει τη διαφύλαξη των κοινών αξιών, των θεμελιωδών συμφερόντων, την ανεξαρτησία και τη διαφύλαξη της ειρήνης και της ασφάλειας, τη Συνθήκη της Λισαβόνας με την οποία εισήχθησαν η ρήτρα της αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης κατά της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους και η ρήτρα αλληλεγγύης που αφορά στη συνδρομή σε περιπτώσεις τρομοκρατικών επιθέσεων και φυσικών ή άλλων καταστροφών, η κ. Κεφαλογιάννη επισήμανε πως η Ε.Ε. συμμετέχει στη διαμόρφωση εξωτερικής πολιτικής στην εγγύς περιοχή προάγοντας τις θεμελιώδεις αρχές που τέθηκαν από την ίδρυσή της και προασπίζοντας τα συμφέροντα των κρατών-μελών με στόχο την βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την πλήρη κοινωνική συνοχή.
Η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, στην ομιλία της έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο μεταναστευτικό/προσφυγικό, υπενθυμίζοντας πως τον Οκτώβριο του 2017 οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν σε μία ολοκληρωμένη, πραγματιστική και αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης.
Όπως είπε, η στρατηγική αυτή περιελάμβανε επιμέρους δράσεις για τον συγκροτημένο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, τη μείωση των ροών αλλά και των θανάτων των μεταναστών στη θάλασσα, ενώ επισήμανε πως η Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν μεταξύ των χωρών που τάσσονταν υπέρ της ανάπτυξης μίας Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάδειξης μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας στον τομέα της άμυνας.
«Η διασφάλιση της ειρήνης και η ευημερία των πολιτών μέσα από την ανάπτυξη ήταν το ζητούμενο που εκφράσθηκε μέσα από την υλοποίηση της ιδέας της ενωμένης Ευρώπης. Της Ε.Ε. την οποία σήμερα, οι λαοί της Ευρώπης καλούνται να υπερασπιστούν με κάθε μέσο που διαθέτουν. Σήμερα, αυτό που κρατά την Ευρώπη ενωμένη, είναι, πέρα από τον σεβασμό και την τήρηση των Συνθηκών, η αίσθηση μιας πολυεπίπεδης ταυτότητας (multilevel identity). Αυτό το πολιτικό και πολιτιστικό μείγμα είναι που καθιστά την Ευρώπη έναν εύπορο τόπο δημιουργικότητας και πολυφωνίας (diversity)», δήλωσε η Όλγα Κεφαλογιάννη, προσθέτοντας πως «για να προασπίσουμε την Ενωμένη Ευρώπη και να υπερασπισθούμε την Ευρωπαϊκή Ιδέα, χρειαζόμαστε μία European polity, a European political system που λειτουργεί παράλληλα και συντονιστικά με τις εθνικές και θα ενισχύει τις συλλογικές προσπάθειες των Ευρωπαίων».
«Αν κοιτάξουμε πίσω, θα διαπιστώσουμε ότι το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι μοναδικό, λειτουργικό και συνεχώς εξελισσόμενο. Πρόκειται για μία κοινωνία κρατών που υπηρετούν συλλογικά την ευημερία σε συνθήκες φιλελεύθερης δημοκρατίας. Με την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης που θα συμπληρωθεί με την τραπεζική ένωση η Ε.Ε. θα επιτελέσει τους στόχους των οραματιστών ιδρυτών της διασφαλίζοντας για την Ευρωζώνη, την σταθερότητα και, σταδιακά, την πλήρη σύγκλιση», κατέληξε στην ομιλία της στη Βοστώνη η πρώην υπουργός.
