Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020 αναμένεται η πρόταση της Κομισιόν για μία νέα ευρωπαϊκή πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, ενώ ο χρόνος πιέζει την Αθήνα, με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να προσπαθεί να διαχειριστεί τις αντιδράσεις της κομματικής της βάσης και ταυτόχρονα να προχωρήσει το σχέδιο της για την αποσυμφόρηση των νησιών.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο χθες για ΜΚΟ που «φαίνεται να εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα» στο προσφυγικό, το οποίο μάλιστα χαρακτήρισε ούτε λίγο ούτε πολύ ζήτημα «εθνικής ασφάλειας». Πάντως παραδέχθηκε ότι η πλειοψηφία των ΜΚΟ επιτελεί έργο, κάνοντας λόγο για λίγες οργανώσεις που δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο τους.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην ανάγκη τήρησης της συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας και από την πλευρά της Άγκυρας, καθώς και στη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση στην κατεύθυνση υποστήριξης των επιστροφών στις χώρες προέλευσης, υπογραμμίζοντας για άλλη μία φορά ότι είναι αναγκαία η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και στην κατανομή των βαρών.
Η Ευρώπη βέβαια κινείται και σε αυτό το θέμα με τους δικούς της, γνωστούς ρυθμούς, όμως η γερμανική αποφασιστικότητα για μία νέα ευρωπαϊκή πολιτική σημαίνει πως θα υπάρξουν εξελίξεις, αλλά πιθανότατα κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ, δηλαδή το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Η πρόταση της Κομισιόν, που αναμενόταν το πρώτο τρίμηνο του έτους, θα παρουσιαστεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο, καθώς η Επιτροπή που αναλαμβάνει τώρα και επίσημα συζητά με όλα τα κράτη μέλη.
Στόχος της Κομισιόν όπως έχει δηλώσει ο αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς είναι το νέο σύμφωνο της ΕΕ για το προσφυγικό- μεταναστευτικό να συνδυάζει «αλληλεγγύη και υπευθυνότητα» ώστε να γίνει και αποδεκτό από Βόρειους και Νότιους.
Πρόκειται για μία συνολική προσέγγιση, η οποία εκτός από το δικαίωμα ασύλου και τις επανεγκαταστάσεις θα περιλαμβάνει και την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, την προώθηση ευρωπαϊκής πολιτικής επαναπατρισμών, και τη δημιουργία νόμιμων διαδρόμων για μετανάστες με «υψηλή εξειδίκευση».
Το πιο σημαντικό για τη χώρα μας όμως είναι ότι μία νέα κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου σημαίνει ότι οι πρόσφυγες θα μπορούν να μεταφερθούν και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ενώ εκκρεμεί η αίτηση τους και έτσι δε θα εγκλωβίζονται στην Ελλάδα.
Ως προς τη φύλαξη των συνόρων, η Frontex θα αποκτήσει δικό της προσωπικό, συνολικά 10.000 άτομα μέχρι το 2027, το οποίο θα οπλοφορεί για πρώτη φορά στην ιστορία της Ένωσης και θα διαθέτει πλοία και ελικόπτερα για περιπολίες.
Η Ελλάδα περιμένει στήριξη από την ΕΕ και στο θέμα των επιστροφών σε χώρες προέλευσης, το οποίο όμως έχει αποδειχθεί αγκάθι ακόμη και για χώρες όπως η Γερμανία. Το σχέδιο της Κομισιόν στοχεύει σε μία σειρά συμφωνιών με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης σε Αφρική και Ασία. Στις χώρες αυτές η Ευρώπη θα προσφέρει χρήματα, επενδύσεις, εμπορικές συναλλαγές, βίζες, περίθαλψη και προγράμματα Erasmus, ώστε να έχουν ένα ισχυρό κίνητρο να τηρήσουν τις συμφωνίες και να δέχονται πίσω μετανάστες.
Χώρα διέλευσης είναι βεβαίως και η Τουρκία, η οποία όμως φέρνει σε δύσκολη θέση την Ευρώπη. Το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει με τη συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας αποκτήσει τη δυνατότητα να εκβιάζει την Ευρώπη με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, έχει κάνει ορισμένα κράτη μέλη να εκφράζουν πλέον αμφιβολίες για τη συνέχιση αυτού του deal.
Όμως την ίδια στιγμή οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται πως καμία συμφωνία με την Τουρκία είναι πολύ χειρότερη από μία κακή έστω συμφωνία. Και σε κάθε περίπτωση στο Βερολίνο δεν υπάρχει καμία διάθεση ακύρωσης της συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας. Μάλιστα στην ατζέντα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της 20ης Φεβρουαρίου για τον κοινοτικό προϋπολογισμό υπάρχει και το ζήτημα της περαιτέρω οικονομικής στήριξης της Άγκυρας για το προσφυγικό.
Η ροή (και ο έλεγχος) των κοινοτικών κονδυλίων ήταν άλλωστε ένα από τα επιχειρήματα της Τουρκίας για τη χαλάρωση της εφαρμογής της συμφωνίας. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση Ερντογάν θέλει να χειρίζεται το κράτος και όχι οι ΜΚΟ τα κοινοτικά κονδύλια.
Κατά την πρόσφατη συνάντηση της με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ εξάλλου ευχαρίστησε τη Τουρκία για τη φιλοξενία εκατομμυρίων προσφύγων από τη Συρία και υποσχέθηκε επιπλέον οικονομική βοήθεια.
Αντίθετα μάλιστα στη Γερμανία και στην Ευρώπη γενικότερα, υπάρχει προβληματισμός για τους χειρισμούς της Ελλάδας και ειδικότερα για κατάρρευση του συστήματος ασύλου.
