Σύννεφα σκανδάλων έχουν ήδη αρχίσει να ρίχνουν τη σκιά τους πάνω από την «αυλή» των Βρυξελλών.
Οι λομπίστες αλωνίζουν στην «αυλή» της Κομισιόν.
Οι φήμες για διασυνδέσεις στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με λομπίστες που προωθούν… τοις μετρητοίς τα συμφέροντα μεγάλων -κυρίως- εταιρειών μετουσιώθηκαν σε καταγγελίες, οι οποίες είναι πολύ σοβαρές για να μην ερευνηθούν.
Ρόλο ελεγκτή αυτών των υποθέσεων αναλαμβάνει πλέον ο Ευρωπαίος διαμεσολαβητής Νικηφόρος Διαμαντούρος, ο οποίος θα διεξαγάγει έρευνα στις υπηρεσίες της Κομισιόν αναζητώντας την άκρη ενός νήματος που οι γνωρίζοντες επιμένουν ότι οδηγεί στα πιο σκοτεινά μονοπάτια των θεσμών της ΕΕ.
Για τους παροικούντες τις Βρυξέλλες δεν είναι άγνωστα τα πλήθη των ειδικών που κάνουν λόμπινγκ προσπαθώντας να περάσουν θέσεις και κανονισμούς προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και στο Ευρωκοινοβούλιο όπου, κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας στο Στρασβούργο, οι λομπίστες κατακλύζουν τους χώρους μοιράζοντας έντυπο υλικό πάσης φύσεως, προσκαλώντας σε γεύμα ή για ένα ποτό «γνωριμίας» τους ευρωβουλευτές οι οποίοι, λόγω… συνωστισμού, δυσκολεύονται να εισέλθουν στην αίθουσα.
Ωστόσο, λιγότερο γνωστή και περισσότερο αδιαφανής είναι η σύνδεση των εταιρειών συμβούλων και πολυεθνικών με υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρόκειται για το περιβόητο φαινόμενο «revolving doors», δηλαδή «περιστρεφόμενες πόρτες». Μια γλωσσική αποτύπωση για την αλλαγή ρόλων που παρατηρείται όταν κάποιοι περνούν από τη μια πόρτα στην άλλη και από υψηλόβαθμα στελέχη των ευρωπαϊκών υπηρεσιών, μετά την αποχώρησή τους μετατρέπονται σε εξειδικευμένους αντιπροσώπους εταιρειών.
Η πολύχρονη πείρα και η εκ των έσω γνώση των θεμάτων αποτελούν τα καλύτερα διαπιστευτήρια για τον ιδιωτικό τομέα που επενδύει στις γνωριμίες τους και στην προνομιακή πληροφόρηση την οποία έχουν.
Σε άλλες περιπτώσεις, πρώην στελέχη δημιουργούν οι ίδιοι μια εταιρεία συμβούλων για να κάνουν λόμπινγκ προς τρίτους ενδιαφερόμενους.
Υπάρχουν όμως και παράγοντες του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι προσλαμβάνονται στην Επιτροπή σε συναφείς θέσεις, επιτρέποντας τις υπόνοιες ότι με τις αποφάσεις τους ίσως ευνοηθούν αθέμιτα οι πρώην (;) εργοδότες τους.
Οι καταγγελίες με σωρεία περιστατικών που συνέλεξαν ευρωπαϊκές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις έχουν προωθηθεί στο γραφείο του Ευρωπαίου διαμεσολαβητή και η σοβαρότητά τους προφανώς ήταν η αιτία που οδήγησε τον κ. Νικηφόρο Διαμαντούρο στο να ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα ότι θα διεξαχθεί έρευνα για να εξεταστεί η σύνδεση αξιωματούχων της Επιτροπής με τα ιδιωτικά συμφέροντα.
Χωρίς έλεγχο
«Η καταγγελία αναφέρεται σε 10 περιπτώσεις που αναδεικνύουν αυτές τις ανησυχίες. Σε αυτές περιλαμβάνονται ανώτεροι υπάλληλοι της Επιτροπής που μετακινήθηκαν απευθείας μετά την αποχώρησή τους ή δημιούργησαν εταιρεία συμβούλων αμέσως μετά τη λήξη της θητείας τους, χωρίς κατάλληλο έλεγχο ή περιορισμούς εκ μέρους της Επιτροπής» αναφέρει ενδεικτικά το Corporate Europe Observatory που συνυπογράφει την καταγγελία μαζί με την Greenpeace, το Lobby Control και τη Spinwatch.
Κατά καιρούς έρχονται στο φως πληροφορίες και δημοσιεύματα για τους περίπου 20.000 λομπίστες που κινούνται στις παρυφές των ευρωπαϊκών θεσμών και τα μυθικά ποσά που δαπανούν μεγάλες εταιρείες προκειμένου να επιτύχουν ευνοϊκές αποφάσεις και θέσεις από πλευράς της Επιτροπής. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα Corporate Europe Observatory, οι μεγάλοι όμιλοι δαπανούν ετησίως για λόμπινγκ περισσότερα από 1 δισ. ευρώ. Ο έλεγχος βέβαια ξεκινά εφόσον εντοπισθούν αθέμιτες πρακτικές για την επίτευξη των στόχων.
«Εχει τεθεί ένα θέμα αναφορικά με το τι συμβαίνει όταν αποχωρούν από τις υπεύθυνες θέσεις τις οποίες κατέχουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υψηλόβαθμα στελέχη και εντάσσονται στον ιδιωτικό τομέα. Τι κανόνες πρέπει να διέπουν αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχουν βεβαίως κανόνες δεοντολογίας και το θέμα είναι εάν πρέπει να βελτιωθούν και εάν τηρούνται επαρκώς» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Ευρωπαίος διαμεσολαβητής Νικηφόρος Διαμαντούρος, επικεφαλής του φορέα που είναι επιφορτισμένος να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του Ευρωπαίου πολίτη και τις διαδικασίες όταν απειλούνται ή παραβιάζονται από ευρωπαϊκές υπηρεσίες.
«Υπάρχει μια αναφορά στον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή στην οποία οι αναφερόμενες ΜΚΟ ισχυρίζονται ότι υπάρχει συστημική παραβίαση των κανόνων και ακριβώς αυτό ζητούν να εξεταστεί. Επί του παρόντος είμαστε στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, άρα δεν μπορεί να γίνει καμία επίσημη τοποθέτηση του διαμεσολαβητή.
Οπως σε όλες τις περιπτώσεις, αποστέλλεται ειδική επιστολή στον φορέα για τον οποίο υπάρχει καταγγελία και στην περίπτωση αυτή η επιστολή έχει σταλεί στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ. Μπαρόζο. Σύμφωνα με τις διαδικασίες ζητούνται τα στοιχεία, μελετώνται, και όταν έχουμε επαρκή γνώση καταλήγουμε σε συμπεράσματα.
Είναι μια διαδικασία η οποία γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό που εργάζεται στον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή το οποίο αναλαμβάνει και τη διερεύνηση» λέει ο κ. Διαμαντούρος και σημειώνει ότι «το γενικότερο ζήτημα που εγείρει η αναφορά είναι εάν παραβιάζονται οι κανονισμοί που αφορούν τη σύγκρουση συμφερόντων όταν υπάρχει μεταφορά θέσης από την ΕΕ στον ιδιωτικό τομέα αλλά και αντίστροφα.
Δηλαδή αυτό που λέγεται «περιστρεφόμενες πόρτες». Η έρευνα ξεκινά από τις υπηρεσίες της Κομισιόν που θα πρέπει να εμφανίσουν έναν κατάλογο των σχετικών υποθέσεων με τις οποίες έχει ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εν συνεχεία θα επιλεγούν όσες κριθούν ότι απαιτείται περισσότερη εμβάθυνση.
Κατ’ ουσίαν η καταγγελία αναφέρει ότι η Επιτροπή «επιτρέπει» σε πρώην αξιωματούχους της να μετατρέπονται σε εξειδικευμένους συμβούλους πριν περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα όπως καθορίζουν οι κανονισμοί. Οι ΜΚΟ που προχώρησαν στην καταγγελία επισημαίνουν ότι η Κομισιόν «έκλεινε τα μάτια στη σύγκρουση συμφερόντων που μπορεί να προκύψει όταν οι γραφειοκράτες αλλάζουν εργασία για να γίνουν λομπίστες ή όταν οι λομπίστες αρχίζουν να εργάζονται στην ευρωπαϊκή διοίκηση».
