«Το πρώτο Μνημόνιο σχεδιάστηκε χωρίς προετοιμασία και εφαρμόστηκε με τρόπο που συνέτεινε στην όξυνση της κρίσης» είναι μία από τις αποστροφές του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, ο οποίος μίλησε στο Οσναμπρικ της Γερμανίας, ασκώντας σκληρή κριτική στον τρόπο που διαχειρίστηκε η Ευρώπη την κρίση χρέους στην ευρωζώνη και στη μεταχείριση που επιφύλαξε στην Ελλάδα.

«Οι στόχοι του προγράμματος για τη μείωση του ελλείμματος ήταν εξωπραγματικοί», συνέχισε, όπως γράφει η εφημερίδα «Τα Νέα». Επιπρόσθετα το Μνημόνιο δεν περιελάμβανε καμία πρόβλεψη για τις επιπτώσεις που θα είχε η μείωση των επενδύσεων, π.χ. την ενίσχυση της Ελλάδας από τα διαρθρωτικά ταμεία χωρίς την υποχρέωση της εθνικής συμμετοχής. Αποτέλεσμα ήταν μια πρωτοφανής ύφεση στο 23% αντί για το 8,6% που υπολογιζόταν στο Μνημόνιο. Επέκρινε επίσης τους συντάκτες του Μνημονίου, καθώς παρέλειψαν να συμπεριλάβουν τη ρήτρα παράτασης του χρόνου προσαρμογής εξαιτίας της ύφεσης. «Αυτό δεν έγινε και ήταν ένα μοιραίο πολιτικό λάθος».

Στην ελληνική πολιτική ηγεσία καταλόγισε ότι δεν προχώρησε από την αρχή στις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις, όπως στο Συνταξιοδοτικό, ούτε προώθησε τις ιδιωτικοποιήσεις. Ο λόγος ήταν το κόστος μιας σύγκρουσης με τα συνδικάτα, αλλά και η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης. Αλλά και η Ευρώπη θα πρέπει να δει το ελληνικό πρόβλημα ως ευρωπαϊκό.

«Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Η κρίση χρέους συνεχίζεται και μια νέα τραπεζική κρίση επαπειλείται», είπε, παρά τις 40 και πλέον Συνόδους Κορυφής της ΕΕ και συμβούλια της ευρωζώνης από το ξέσπασμα της κρίσης το 2009. «Πώς η Ελλάδα, ως παράδειγμα του Νότου που βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης, και η Γερμανία, ως παράδειγμα του Βορρά που βρίσκεται στην κορυφή, θα συνεχίσουν να συνεργάζονται, είναι η πλέον διαφιλονικούμενη ερώτηση στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης». Για τον Κ. Σημίτη μια πρώτη απάντηση είναι: «Είμαστε όλοι εταίροι στην ΕΕ». «Απαιτείται ένας νέος τρόπος αντιμετώπισης του χάσματος ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης και τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της περιφέρειας. Ειδάλλως θα επανεμφανίζονται συνεχώς κρίσεις και στο μέλλον».

Τα χρέη δεν προέκυψαν αποκλειστικά από την «άμετρη σπατάλη» στην Ελλάδα, συνέχισε ο κ. Σημίτης, παραπέμποντας στο παράδειγμα της Ισπανίας, η οποία «ποτέ δεν είχε ελλείμματα πάνω από το όριο 3% του ΑΕΠ». Η ψαλίδα της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας μεταξύ Βορρά και Νότου της ΕΕ καθώς και τα μεγάλα ελλείμματα στο εμπορικό ισοζύγιο στις ενδοευρωπαϊκές συναλλαγές είναι πολύ σημαντικότεροι παράγοντες. «Οι χώρες της περιφέρειας οδηγήθηκαν σε αύξηση του δανεισμού για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματα, τα οποία είναι αντίστοιχα με τα πλεονάσματα της Γερμανίας και χωρών του Βορρά».