Η Άγγελα Μέρκελ, που ήδη έχει δαιμονοποιηθεί από ΜΜΕ στην Ευρώπη που την παρουσιάζουν σαν ρομπότ-Εξολοθρευτή, θεότητα που τρώει Έλληνες ζωντανούς, έχει γίνει στόχος ενός νέου κύματος βιτριολικών σχολίων για τη στάση της στην κρίση της ευρωζώνης.
Η κα Μέρκελ -μισητή από πολλούς στην Ελλάδα διότι επιμένει στην εφαρμογή μέτρων λιτότητας σε αντάλλαγμα για την οικονομική βοήθεια της χώρας της και της ΕΕ- υφίσταται εδώ και καιρό την απεικόνισή της με ναζιστικές στολές, αλλά ενόψει της συνόδου κορυφής του ευρωπαϊκού συμβουλίου αυτής της εβδομάδας, έγινε στόχος ακόμα πιο άγριων εικόνων και τίτλων.
Από το Παρίσι ως την Ουάσινγκτον, οι πιέσεις προς την Μέρκελ, επικεφαλής της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας, εντείνονται καθώς αναζητείται μια λύση στην κρίση στην ΕΕ, η οποία απειλεί να εκτροχιάσει την παγκόσμια οικονομία.
Αλλά η «Φράου Νάιν» (η «Κυρία Όχι») δεν μοιάζει να προτίθεται να υποχωρήσει σε ζητήματα όπως η αμοιβαιοποίηση του ευρωπαϊκού χρέους ή η μείωση των δημοσίων δαπανών – πολύ περισσότερο αφού η προσέγγισή της έχει αυξήσει την δημοτικότητά της μεταξύ των γερμανών ψηφοφόρων ενόψει των εκλογών του 2013.
Το περιοδικό New Statesman την περασμένη εβδομάδα δημοσίευσε ένα μοντάζ με την Μέρκελ να εικονίζεται σαν ο Εξολοθρευτής, με ένα ρομποτικό μάτι και ένα δερμάτινο σακάκι τύπου Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ στο πρωτοσέλιδό του υπό τον τίτλο η πιο επικίνδυνη ηγέτις στην Ευρώπη». Σε άρθρο του, επέκρινε την «μανία για την λιτότητα» της Γερμανίδας καγκελαρίου, εκτιμώντας ότι καταστρέφει την Ευρώπη, ενώ ο Μεχντί Χάσαν, μέλος της εκδοτικής ομάδας του περιοδικού, την αποκάλεσε μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια τάξη κι ευημερία από τον Ιρανό πρόεδρο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ-ουν. «Η Μέρκελ είναι η πιο επικίνδυνη Γερμανίδα ηγέτις μετά τον Χίτλερ», υποστήριξε ο Χάσαν, προσθέτοντας πως υπό την ηγεσία της η χώρα της οδηγήθηκε στην απομόνωση, έγινε αντιπαθής και επίφοβη σε ισόποσες δόσεις. Κι αν είναι βρετανική παράδοση να γίνονται χωρατά σε βάρος των Γερμανών, οι τόνοι έχουν ανέβει υπερβολικά ακόμα και για μετριοπαθή ΜΜΕ.
Η κεντρώα εφημερίδα Independent δημοσίευσε ένα αντίγραφο ενός πίνακα του Γκόγια «Ο Κρόνος καταβροχθίζει το γιο του» (Saturno devorando a un hijo, περ. 1819), απεικονίζοντας μια Μέρκελ με τρελό βλέμμα να καταβροχθίζει έναν Έλληνα.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι τα ΜΜΕ και στην Ισπανία, η οποία αυτό το μήνα ζήτησε ευρωπαϊκό δανεισμό για τις τράπεζές της μετά τις πιέσεις που άσκησε επί εβδομάδες το Βερολίνο στην Μαδρίτη εντάχθηκαν και αυτά στη χορωδία εναντίον της Μέρκελ. Το ισπανικό σατιρικό περιοδικό El Jueves (Πέμπτη) μετονομάστηκε στο τρέχον του τεύχος Die Jueven, ώστε ο τίτλος να μοιάζει γερμανικός. Στο πρωτοσέλιδό του, η Μέρκελ εμφανίζεται να συνθλίβει τον Ισπανό πρωθυπουργό Ραχόι και να στέκεται πάνω του σαν να είναι χαλάκι για την πόρτα. Στις εσωτερικές σελίδες η Μέρκελ απεικονίζεται σαν πιν-απ, και στέφεται «Μις Ισπανία 2012».
Το εβδομαδιαίο περιοδικό The Economist, γνωστό για το ιδιόρρυθμο χιούμορ που χρησιμοποιεί, επιτίθεται επίσης στην Μέρκελ με το πρωτοσέλιδο του να απεικονίζει ένα πλοίο που βυθίζεται, με όνομα«”Η Παγκόσμια Οικονομία» και λεζάντα «παρακαλούμε μήπως μπορούμε να ανάψουμε τις μηχανές τώρα, κα Μέρκελ;».
Οι εγχώριοι σύμμαχοι της Μέρκελ πάντως λένε ότι η καγκελάριος αντέχει τις επιθέσεις και δεν θα φοβηθεί λόγω των πρωτοσέλιδων. «Δεν ανησυχώ (για την εικόνα της Μέρκελ στο εξωτερικό) διότι οι χαρακτηρισμοί για έναν καγκελάριο εξηγούνται από την υποστήριξή της για άλλα πράγματα πέρα από απλά λαϊκά αιτήματα», δηλώνει ο Μίχαελ Γκρόσε-Μπρέμερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών.
«Νομίζω ότι ορισμένες κρίσεις που γίνονται με οδηγό τα συναισθήματα σχετικά με αυτή την σπουδαία καγκελάριο είναι άστοχες», είπε.
Ωστόσο οι πιέσεις μοιάζουν να έχουν αποτέλεσμα. Η 57χρονη Μέρκελ μοιάζει όλο και πιο κουρασμένη τους τελευταίους μήνες και έχει πάρει βάρος. Ορισμένοι έμπειροι Γερμανοί δημοσιογράφοι που συνοδεύουν την καγκελάριο σε ταξίδια της λένε ότι έχει αρχίσει να εκνευρίζεται με τους δημοσιογράφους και δεν έκανε πλήρη ενημέρωση των ΜΜΕ όπως συνηθίζει μετά τη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Είκοσι (G20) στο Μεξικό. Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ρώτησε την καγκελάριο Μέρκελ πώς είναι στην διάρκεια της συνόδου, εκείνη σήκωσε τους ώμους.
Πάντως άνθρωποι που γνωρίζουν την Μέρκελ λένε ότι δεν ανησυχούν. «Έχει γερά νεύρα», λέει ο Γκερτ Λάνγκουτ, βιογράφος της και πολιτικός επιστήμονας. «Μπορεί να μοιάζει κουρασμένη, αλλά δεν αποθαρρύνεται από τον ανεμοστρόβιλο γύρω της, έχει μεγάλο αυτοέλεγχο και δεν θα αλλάξει τις πολιτικές της εξαιτίας πρωτοσέλιδων», προσθέτει.
Το γεγονός ότι η Μέρκελ επέλεξε να πάει να δει τον αγώνα ποδοσφαίρου της εθνικής ομάδας της χώρας της με εκείνην την Ελλάδας στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα -όπου φάνηκε να είναι πιο χαλαρή από ό,τι οποιαδήποτε άλλη στιγμή τους τελευταίους μήνες, πανηγυρίζοντας τα γκολ της ομάδας της χώρας της και την αναμενόμενη νίκη της- αντιμετωπίστηκε με επιτιμητικό τρόπο από το Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, αφού εκείνη απαίτησε οι συνομιλίες με τον ίδιο, τον Ισπανό και τον Ιταλό πρωθυπουργό να επισπευσθούν. Ο σημερινός αγώνας έδωσε τροφή στην πολιτική, πέραν της ποδοσφαιρικής, αντιπαλότητας, με τους παραλληλισμούς να δίνουν και να παίρνουν. Η Corriere della Sera έγραψε στο πρωτοσέλιδό της «και τώρα η σειρά της Μέρκελ. Η Ιταλία είναι καλά προετοιμασμένη στην μάχη για τη Ευρώπη».
Στην πραγματικότητα η Μέρκελ βρίσκεται σε αδιέξοδο. Δεν μπορεί να ικανοποιήσει τους διεθνείς της εταίρους και τους Γερμανούς εκλογείς ταυτόχρονα. «Το σημαντικότερο για την Μέρκελ είναι να επανεκλεγεί», σχολιάζει ο Λάνγκουτ, «προφανώς σε αυτό επικεντρώνεται».
Ως τώρα πάει καλά, παραμένοντας ψηλά στις δημοσκοπήσεις. Οι ψηφοφόροι που είχαν αποδεχθεί την πολιτική παγώματος των μισθών και έλαβαν περιορισμένες αυξήσεις φέτος απεχθάνονται την ιδέα ότι οφείλουν να “διασώσουν” αυτά που θεωρούν “σπάταλα” κράτη του ευρωπαϊκού νότου.
Προφανώς απευθυνόμενη στο εσωτερικό και σηματοδοτώντας ότι θα επιμείνει στις θέσεις της, η Μέρκελ είπε στα μέλη του κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) την Τρίτη ότι δεν θα επιτρέψει να δημιουργηθούν ευρωομόλογα «όσο ζει».
Οι επικριτές της συντηρητικής καγκελαρίου λένε ότι σε αυτό το στάδιο, η Μέρκελ δεν έχει το στρατηγικό όραμα για να οδηγήσει την ΕΕ εκτός της κρίσης. Ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Σόρος έκανε λόγο περί μυωπικής θέσης της Μέρκελ, ενώ επισήμανε πως το Βερολίνο χάνει την ευκαιρία να γίνει ο «εγγυητής» της νότιας Ευρώπης όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά το 1945 είχαν αναλάβει υποστηρικτικό ρόλο για την Ευρώπη με το σχέδιο Μάρσαλ. Η καγκελάριος «δεν μπορεί να αλλάξει τη ρητορική της, διότι (. . .) η γερμανική κοινή γνώμη την έχει αποδεχθεί», είπε ο Σόρος στο περιοδικό Spiegel.
Ωστόσο σύμμαχοί της λένε ότι δεν είναι η μόνη με αυτές τις θέσεις στην ευρωζώνη, καθώς και άλλες πλούσιες χώρες υποστηρίζουν την σκληρή στάση της. Επισημαίνουν επίσης ότι οι ξένοι δεν αντιλαμβάνονται τους κοινοβουλευτικούς και συνταγματικούς της περιορισμούς. Οι ίδιοι οι Σύμμαχοι είχαν επιβάλει αυτού του είδους το σύστημα συνταγματικού ελέγχου στη Γερμανία, κατά ιστορική ειρωνεία, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος επανάληψης της εμφάνισης ενός Χίτλερ.
