Ευρύτερες αλλαγές προανήγγειλε ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, με διαδικασία και εκτενή συζήτηση που ανοίγει το προσεχές διάστημα στην Επιτροπή Κανονισμού της Βουλής. Ήδη, σήμερα η Ολομέλεια ενέκρινε περιορισμένες τροποποιήσεις που είχε προτείνει ο κ. Βούτσης, αλλά όπως ο ίδιος εξήγησε, μιλώντας το μεσημέρι στην Ολομέλεια, η συζήτηση για τις αλλαγές θα είναι συνεχής με στόχο να έχει ολοκληρωθεί σε έναν μήνα από τώρα. «Δεν θα βάλουμε τα θέματα κάτω από το χαλί, ούτε θα τα παραπέμψουμε στις καλένδες», είπε ο κ. Βούτσης, ο οποίος άκουσε νωρίτερα τα κόμματα να ζητούν κινήσεις για την αναβάθμιση του ρόλου της Βουλής.
Άλλωστε, και ο ίδιος ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου δεν παρέλειψε να αναγνωρίσει ότι ο σημερινός Κανονισμός αντιστοιχεί στην αντίληψη και τις συνθήκες της περιόδου που είχε διαμορφωθεί, αλλά και να επισημάνει ότι αυτά τα δεδομένα μπορεί να αλλάξουν άρδην στην περίπτωση εφαρμογής του συστήματος της απλής αναλογικής. «Πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι η Βουλή καλείται να λειτουργήσει και λειτουργεί τα τελευταία χρόνια με έναν Κανονισμό που είχε φτιαχτεί σε μία άλλη φάση και καλείται να λειτουργήσει σε μία συγκυρία όπου, πρώτον, τα κόμματα είναι πολύ περισσότερα. Είναι οκτώ και μάλιστα είχαν γίνει εννέα όταν οι ανεξάρτητοι βουλευτές είχαν φτιάξει ομάδα, γιατί ήταν πάνω από δέκα. Αυτό μπορεί να συμβεί και στην παρούσα περίοδο. Εάν μάλιστα εφαρμοστεί στο προσεχές διάστημα η απλή αναλογική που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή, μπορεί να είναι μία Βουλή με περισσότερα κόμματα. Αυτό δεν αντιστοιχεί στον τρόπο και στην αντίληψη που είχε διαμορφωθεί ο Κανονισμός, με τον οποίο λειτουργούσε η Βουλή τα προηγούμενα χρόνια», ανέφερε ο κ. Βούτσης.
Επίσης, σημείωσε ότι «η Βουλή καλείται να λειτουργήσει και λειτουργεί με βάση συναινέσεις και με βάση ανοχές που υπάρχουν», μέσα σε μία περίοδο όπου υπάρχουν δεσμεύσεις της χώρας από διεθνείς συμφωνίες. «Καλώς ή κακώς υπάρχουν και υπάρχει και διαδικασία, ουσιαστικά, επιτήρησης, καθώς και διαδικασίες που προκαλούν συμπτώματα ασφυξίας όλη την τελευταία εξαετία στη νομοθετική λειτουργία. Αυτά είναι γεγονότα και καταστάσεις που όλοι και όλες τα γνωρίζουμε», τόνισε. Ιδιαίτερα, όμως, για αυτές τις «συνθήκες ασφυξίας», ο πρόεδρος της Βουλής δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι ανεξάρτητα από την προσπάθεια εξορθολογισμού, ο Κανονισμός «δεν μπορεί να αντιστοιχιστεί και να εναρμονιστεί με μία κατάσταση την οποία ελπίζουμε -και εργαζόμαστε όλοι για αυτό- να την ξεπεράσουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα». Σε αυτό το κλίμα υπογράμμισε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να επιμείνουν ώστε ο Κανονισμός να έχει την αντίληψη και την κουλτούρα της χρονικής άνεσης, της σύνθεσης και της δημιουργικής συζήτησης, να έχει και τη δυνατότητα της ισηγορίας, της ισονομίας σε όλες τις πλευρές της δημοκρατικής διαδικασίας.
Τα κόμματα
Στη συζήτηση που προηγήθηκε, ο Γιάννης Τραγάκης από τη ΝΔ επεσήμανε ότι χρειάζεται ένας Κανονισμός χωρίς αστερίσκους και σημείωσε ότι υπάρχουν δυσεφάρμοστες διατάξεις, που πρέπει να γίνει εξορθολογισμός ώστε να είναι πιο ουσιαστική η λειτουργία της Βουλής και να απεξαρτηθεί από την κηδεμονία της κυβέρνησης. «Νομίζω ότι το κύριο μέλημά μας θα πρέπει να είναι να έχουμε έναν Κανονισμό που να έχει απεξαρτηθεί από την κηδεμονία της εκάστοτε κυβέρνησης», είπε ο κ. Τραγάκης. Ακόμη, επεσήμανε ότι θα πρέπει στις επικείμενες αλλαγές να υπάρξει μέριμνα για τη στενότερη διασύνδεση με τους ενωσιακούς θεσμούς. Αναφερόμενος στην τροποποίηση που δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής στην ψηφοφοφορία, με επιστολική ψήφο, γυναικών που βρίσκονται λίγο πριν τον τοκετό, ο κ. Τραγάκης τόνισε ότι πρέπει το μέτρο να επεκταθεί και σε περιπτώσεις σοβαρότατων ασθενειών. «Δεν θα ξεχάσω την περίπτωση του 1985, τότε με τη μυστική ψηφοφορία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας για τον Σαρτζετάκη, ότι συνάδελφος βουλευτής ήρθε εδώ διασωληνωμένος για να ψηφίσει», είπε χαρακτηριστικά.
Ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Χρήστος Παππάς, ο οποίος δήλωσε «παρών» σε όλες τις τροποποιήσεις, κατήγγειλε πολιτικές σκοπιμότητες. Συνολικότερα δε, ανέφερε ότι η εφαρμογή του Κανονισμού γίνεται κατά το «δοκούν», ότι ο Κανονισμός καταστρατηγείται διαρκώς με τρόπο που ευτελίζει τους προεδρεύοντες και επανέφερε τις καταγγελίες για το «όργιο μισθοδοσίας της Βουλής». Ο κ. Παππάς πρότεινε δημοσιότητα των συνεδριάσεων της Επιτροπής Δεοντολογίας, «καθώς σήμερα πρόσβαση στα πρακτικά έχει μόνο ο βουλευτής και ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να γνωρίζει». Επίσης, ζήτησε ανάλογη δημισιότητα και για τις συνεδριάσεις της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής.
Ο Σπύρος Λυκούδης, από το Ποτάμι, ζήτησε στις επικείμενες τροποποιήσεις του Κανονισμού της Βουλής να υπάρξει μέριμνα για την αναδιάρθρωση του χρόνου, ιδίως κατά τη διάρκεια του νομοθετικού έργου, που πολλές φορές τη συζήτηση μονοπωλούν οι υπουργοί και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι, αλλά και εν γένει σε περιπτώσεις κατάφωρης παραβίασης του χρόνου. Αναφέρθηκε, ακόμη, στην ανάγκη να υπάρξει μέριμνα για την ανακοπή του φαινομένου της απουσίας υπουργών κατά τη διάρκεια του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά και να υπάρξει αυστηρότητα στην κατάθεση τροπολογιών.
Ο Μάριος Γεωργιάδης, από την Ένωση Κεντρώων, εξέφρασε τον προβληματισμό για αλλαγές που θα πρέπει να εξεταστούν με δεδομένο το φαινόμενο των ανεξαρτητοποιήσεων. «Είδαμε ότι τόσο με τη δική μας ανεξαρτητοποίηση, από το κόμμα μας, βουλευτή, όσο και από Το Ποτάμι και λόγω της μείωσης των κοινοβουλευτικών δυνάμεων, έχουμε χάσει τέσσερις βουλευτές σε επιτροπές. Αυτό το γεγονός, όσον αφορά τις Διαρκείς Επιτροπές, μας δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα στην παρακολούθηση και στην εύρυθμη λειτουργία του κοινοβουλευτικού μας έργου», είπε ο κ. Γεωργιάδης και πρόσθεσε: «Φρονούμε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μία νέα αντιμετώπιση του συγκεκριμένου θέματος, που θα δίνει τη δυνατότητα να μην υστερούμε σαν κοινοβουλευτική ομάδα στην επιτέλεση των καθηκόντων μας, για λόγους που δεν οφείλονται σε δική μας βούληση ή υπαιτιότητα».
Από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ο Βασίλης Κεγκέρογλου σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν φαινόμενα καταχρηστικών πρακτικών και στη νομοθέτηση και στην άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου, είτε με τις τροπολογίες, είτε με τη σύμπτυξη του χρόνου συζήτησης και «η επίκληση της μη κανονικότητας από την κυβέρνηση δεν έχει αντίκρισμα, γιατί εκβιάζει τη Βουλή λόγω κακού κυβερνητικού προγραμματισμού». Ο κ. Κεγκέρογλου κατήγγειλε ότι αντί σήμερα όλοι να μεριμνούν για την αναβάθμιση του ρόλου της Βουλής, η κυβέρνηση με σωρεία «ντροπολογιών» καταστρατηγεί δημοκρατικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Επίσης, τόνισε ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη θα επιμείνει να υπάρξει τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής, ώστε για να γίνει δεκτή από την κυβέρνηση τροπολογία βουλευτή, να έχει εκπληρωθεί η υποχρέωση έκδοσης της έκθεσης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και η κάθε τροπολογία να είναι εμπρόθεσμη.
«Πρέπει να κλείσει, επιτέλους, αυτή η τρύπα που επέτρεψε αυτήν την καταχρηστική τακτική», επεσήμανε ο κ. Κεγκέρογλου, υπογραμμίζοντας ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη θα επιμείνει σε αυτό το θέμα κατά τις αλλαγές που θα υπάρξουν στο νομοθετικό μέρος του διαγωνισμού. Κατήγγειλε, ακόμη, ότι υπάρχει κατάχρηση από την κυβερνητική πλευρά και στη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου με τις συνεχείς απουσίες υπουργών. Ο βουλευτής ξεκαθάρισε ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη ψηφίζει «παρών» και στην πρώτη αλλαγή για τη σύνθεση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής εάν ρητώς δεν αποτυπώνεται ότι αφορά τις περιπτώσεις εκπροσώπησης των ανεξάρτητων βουλευτών και επίσης «παρών» στην παράταση για τα υπηρεσιακά συμβούλια διότι δεν δόθηκαν οι διευκρινίσεις που ζητήθηκαν.
Από το ΚΚΕ, ο Θανάσης Παφίλης υπογράμμισε ότι ο Κανονισμός δεν εφαρμόζεται με τα επείγοντα και κατεπείγοντα νομοσχέδια, και με το καθεστώς των τροπολογιών, και το πρώτο ζητούμενο επομένως είναι να εφαρμόζεται ο Κανονισμός που υπάρχει σήμερα. «Εμείς ως ΚΚΕ έχοντας σαφή αντίληψη για το τι μπορεί να λύσει ένα αστικό Κοινοβούλιο, είμαστε αντίθετοι σε οποιονδήποτε περιορισμό, είτε αυτός αφορά τη συζήτηση στις επιτροπές, τις ημέρες στην επεξεργασία των νομοσχεδίων, είτε τον περιορισμό στην Ολομέλεια, είτε τις ομιλίες και τοποθετήσεις», είπε ο κ. Παφίλης και ανέφερε ότι πρέπει να δίνεται ο ανάλογος χρόνος σε φορείς και συνδικάτα να αναφέρουν τις θέσεις τους σε όσα κατατίθενται στη Βουλή και έτσι και ο λαός να ενημερώνεται. Επίσης, σημείωσε ότι το ΚΚΕ δεν δέχεται κανέναν περιορισμό στον χρόνο ομιλιών στη Βουλή και δεν δέχεται και fast track διαδικασίες στην κοινοβουλευτική διαδικασία, «γιατί διαφορετικά θα καταντήσουμε Ευρωκοινοβούλιο, όπου έχεις ένα λεπτό για να πεις για την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή για οποιοδήποτε θέμα». Εξέφρασε, δε, την αντίθεσή του με την τροποποίηση για τη σύνθεση της Σιάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. «Δεν συμφωνούμε και δεν συμφωνούμε για λόγους γενικότερους. Φαντάζομαι ότι ο καθένας καταλαβαίνει ότι οι κυβερνήσεις που προκύπτουν δεν εκφράζουν την πλειοψηφία. Το αντίθετο συμβαίνει. Είναι η μειοψηφία στον ελληνικό λαό. Το ότι έχουν πλειοψηφία οφείλεται στο μπόνους των 50 εδρών κυρίως και, κατά δεύτερον, στο εκλογικό σύστημα, που δεν είναι η απλή αναλογική, όπως τη λένε όλοι», τόνισε ο κ. Παφίλης.
Από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, ο Δημήτρης Καμμένος υπογράμμισε τη σημασία της επιστολικής ψήφου, ιδίως για τα μικρά κόμματα, αλλά και την ανάγκη να επεκταθεί η ψηφιοποίηση των εγγράφων στη Βουλή.
Οι αλλαγές
Περιορισμένες αλλαγές που αφορούν στο πρώτο μέρος του Κανονισμού της Βουλής, δηλαδή, στο κοινοβουλευτικό μέρος, καθώς και κάποιες αλλαγές στο δεύτερο μέρος του Κανονισμού που αφορά στην οργάνωση των υπηρεσιών της Βουλής και το προσωπικό της, ψηφίστηκαν το μεσημέρι από την Ολομέλεια.
Ως προς το πρώτο, το κοινοβουλευτικό μέρος, και σύμφωνα με τις αλλαγές:
- Διευρύνεται το Σώμα Διάσκεψης των Προέδρων με την προσθήκη ακόμη ενός μέλους του ή της προέδρου της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής. «Η προσθήκη κρίθηκε αναγκαία διότι οι ανεξάρτητοι βουλευτές που είναι περισσότεροι από πέντε, ζήτησαν και θα έχουν εκπροσώπηση στη Διάσκεψη των προέδρων. Με τον τρόπο αυτό, κρίνεται ότι θα διασφαλίζεται η ισορροπία της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας», ανέφερε η Παναγιώτα Κοζομπόλη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η τροποποίηση δεν ψηφίστηκε από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη και το ΚΚΕ, ενώ «παρών» δήλωσε η Χρυσή Αυγή.
- Από το πρώτο μέρος του Κανονισμού, τροποποιείται, επίσης, η διάταξη του άρθρου 70Α, προκειμένου να δύνανται να ασκήσουν δικαίωμα ψήφου στις ονομαστικές ψηφοφορίες και οι γυναίκες βουλευτές που βρίσκονται σε κατάσταση κύησης κατά το τελευταίο διάστημα πριν τον τοκετό, καθώς και αυτού που ακολουθεί τον τοκετό. Αυτό το διάστημα καθορίστηκε σε έναν μήνα πριν και έναν μήνα μετά τον τοκετό. Το δικαίωμα ψήφου θα δίνεται, είτε με επιστολική ψήφο, είτε με αποστολή τηλεομοιοτυπίας.
Στο δεύτερο μέρος του Κανονισμού, όπου περιλαμβάνονται διατάξεις για την οργάνωση των υπηρεσιών της Βουλής και την κατάσταση του προσωπικού της, επέρχονται αλλαγές, οι οποίες έχουν σκοπό την εναρμόνιση του Κανονισμού της Βουλής με τον Ν.4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις. Οι διατάξεις που εναρμονίζουν αυτό το μέρος του Κανονισμού γίνονται με σεβασμό στην αυτονομία της Βουλής, η οποία δεν εντάσσεται στις βασικές κυβερνητικές αρχές αλλά τηρείται ανάλογα η διαδικασία των δημόσιων συμβάσεων, όπως αυτή θεσμοθετήθηκε με τον Ν. 4412/2016. Ειδικότερα:
Προστίθεται στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Προμηθειών και Διαχειρίσεως Υλικού και οι πάγιες παροχές υπηρεσιών.
- Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών θα είναι αρμόδια για τη διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης, την εποπτεία και την επίβλεψη δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης της Βουλής, την εκπόνηση μελέτης από την ίδια τη Βουλή για τα κτίριά της καθώς και για τη συντήρησή τους και τη λειτουργία των κτιρίων και των οχημάτων.
- Αντί του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων ή του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων, θα γίνεται η χρήση διαδικτυακής πύλης της Βουλής. Κατόπιν, δε, κοινής απόφασης του Προέδρου της Βουλής και του υπουργού Οικονομίας, θα γίνεται διασύνδεση των δύο προαναφερόμενων συστημάτων με τη διαδικτυακή πύλη της Βουλής.
- Με απόφαση του Προέδρου της Βουλής συγκροτείται επιτροπή εξέτασης προδικαστικών προσφυγών και ορίζεται ο τρόπος συγκρότησής της και η διάρκεια θητείας των μελών της. Αυτή η Επιτροπή θα έχει αποκλειστική αρμοδιότητα την επίλυση, μετά την άσκηση προδικαστικής προσφυγής, των διαφορών που αφορούν το στάδιο που προηγείται της σύναψης δημοσίων συμβάσεων της Βουλής.
Σε ένα τρίτο σκέλος, οι αλλαγές αφορούν θέματα που σχετίζονται με το υπηρεσιακό συμβούλιο. Ειδικότερα: Η επιλογή των μελών του υπηρεσιακού συμβουλίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί, αντί του Μαρτίου του 2017, τον Ιούλιο του 2017, καθότι κάποιες προσφυγές έχουν επιφέρει καθυστέρηση. Επίσης, στη συγκρότηση της επιτροπής γενικών διευθυντών, ο αναπληρωτής του προέδρου προβλέπεται να είναι ένα μέλος ΔΕΠ ενταγμένο στο Μητρώο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
