Θύελλα αντιδράσεων ξεσήκωσε δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο ρύθμιση που πέρασε ανάμεσα στις σελίδες του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε τα μεσάνυχτα της περασμένης Κυριακής επιτρέπει, υπό προϋποθέσεις, σε υπουργούς, βουλευτές, γενικούς γραμματείς και άλλους αξιωματούχους να έχουν offshore εταιρείες. Απάντηση με αφορμή το δημοσίευμα έδωσε το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Πρώτου Θέματος», αρκεί η έδρα τους να είναι σε «φορολογικά συνεργάσιμες» χώρες, ακόμα και αν οι χώρες αυτές χαρακτηρίζονται από το υπουργείο Οικονομικών ως «φορολογικοί παράδεισοι», όπως οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, τα Νησιά Κέιμαν, Τζέρσεϊ, οι Βερμούδες κ.ά.

Το δημοσίευμα αναφέρει πως το άρθρο 178 του πολυνομοσχεδίου, που τροποποιεί το νόμο του 2003, ο οποίος προέβλεπε γενική απαγόρευση συμμετοχής σε εξωχώριες εταιρείες και ποινές φυλάκισης, χρηματικά πρόστιμα και έκπτωση από δημόσια αξιώματα, από την περασμένη Κυριακή είναι νόμος του κράτους, δίνοντας άφεση αμαρτιών σε κάποιους που ενδεχομένως δεν ήταν έως τώρα «νόμιμοι» και κινδύνευαν να έχουν αυστηρές συνέπειες γι’ αυτόν το λόγο. Και αυτό γιατί, έγκριτοι νομικοί, υποστηρίζουν ότι η διάταξη θα έχει στην εφαρμογή της αναδρομική ισχύ.

Έντονη ήταν η αντίδραση της ΝΔ, η οποία σε ανακοίνωσή της ανέφερε: «Ο ΣΥΡΙΖΑ του μίσους και του διχασμού του κ. Κυρίτση, ο ΣΥΡΙΖΑ της αχρειότητας του κ. Πολάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ της φορολογικής σφαγής του κ. Τσακαλώτου, ο ΣΥΡΙΖΑ παρακολούθημα του λαϊκοεθνικιστικού τυχοδιωκτισμού του κ. Καμμένου, ο ΣΥΡΙΖΑ της αυταπάτης, του ψέματος και της απάτης του κ. Τσίπρα μιλά απογυμνωμένος από κάθε επιχείρημα, από κάθε σοβαρότητα και κάθε αξιοπιστία.

Αυτοί που υπέκλεψαν την ψήφο του ελληνικού λαού στο όνομα του ήθους και της διαφάνειας, νομοθετούν να δικαιούνται οι βουλευτές να κατέχουν offshore. Είναι ντροπή τους. Προκαλούν την ελληνική κοινωνία, που δοκιμάζεται βάναυσα από το φορολογικό σοκ και την αποτυχημένη πολιτική τους. Οι πολίτες και η Νέα Δημοκρατία απαιτούμε να απολογηθούν αμέσως».

Η Νέα Δημοκρατία επανήλθε με νέα ανακοίνωση, σημειώνοντας: «Οι πολίτες αναρωτιούνται για την ένοχη σιωπή του Μαξίμου. Ποιους Υπουργούς με offshore καλύπτουν με το νόμο που ψήφισαν;».

Από την πλευρά του, το Ποτάμι σχολίασε τα εξής: «Με μία παράγραφο στις 7500 σελίδες του τελευταίου πολυνομοσχεδίου προβλέπεται η αθώωση όσων υπουργών ή βουλευτών ή στελεχών του κράτους διαθέτουν off- shore εταιρείες, αρκεί αυτές να είναι σε “συνεργάσιμους” φορολογικούς παραδείσους. Η διάταξη ψηφίστηκε από 152 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Ας πάνε λοιπόν στις περιφέρειές τους οι 152 να εξηγήσουν στους άνεργους και όσους βασανίζονται να επιβιώσουν, ποιους ξέπλυναν και ποιους ξεπλένουν με αυτή τη διάταξη. Η κοινωνία απαιτεί ΤΩΡΑ εξηγήσεις από τους υπουργούς που υπογράφουν την εισηγητική έκθεση».

Και ο υπεύθυνος του ΚΤΕ Οικονομικών της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Γιάννης Κουτσούκος δήλωσε πως «οι υπουργοί και βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θέλουν να έχουν offshore εταιρίες. Φρόντισαν να ανατρέψουν τη ρητή και καθολική απαγόρευση συμμετοχής των πολιτικών προσώπων σε offshore εταιρείες που είχαν νομοθετήσει οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Μια ακόμη σκανδαλώδης διάταξη, που συμπεριλαμβάνεται στο Πολυνομοσχέδιο των 240 άρθρων για το Υπερταμείο, τον κόφτη και τη νέα φοροκαταιγίδα. Μια διάταξη που την ψήφισαν όλοι οι βουλευτές τους. Τέρμα στα παραμύθια ότι δήθεν υπερασπίζονται τους φτωχούς που ψήφισαν “όχι”. Να την πάρουν πίσω άμεσα και αναδρομικά».

«Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ της ευαισθησίας και της διαφάνειας εγκληματεί για άλλη μια φορά. Είναι τουλάχιστον αδιανόητο να επιτρέπεται στο πολιτικό προσωπικό της χώρας να έχει offshore εταιρείες. Επιχειρηματίες και πολιτικοί δεν πάνε μαζί. Ποιους θέλει να καλύψει ο Πρωθυπουργός; Το αριστερό μόρφωμα ξαναχτύπησε», ήταν το σχόλιο της Ένωσης Κεντρώων.

Τι απαντά το υπουργείο Δικαιοσύνης

Σε απάντησή του με αφορμή το δημοσίευμα, το υπουργείο Δικαιοσύνης εξέδωσε δελτίο Τύπου στο οποίο σημειώνει:

Η Κυβέρνηση με το νέο νόμο για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης («πόθεν έσχες») προσπαθεί να διορθώσει και να καλύψει τα κενά και τα «παραθυράκια» που δημιουργήθηκαν με την κακή νομοθέτηση των τελευταίων δεκαετιών.

Το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο ενίσχυσε την αδιαφάνεια, την φοροδιαφυγή και την ανομία, με την δημιουργία νομοθετικών κενών που εν τέλει κατέτεινε στην μη απονομή δικαιοσύνης.

Επανειλημμένως η Κυβέρνηση κάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση και την ελάσσονα αντιπολίτευση να συστρατευθούν στον αγώνα κατά της διαπλοκής και της διαφθοράς. Ωστόσο η Νέα Δημοκρατία, επέλεξε όχι μόνο να σταθεί απέναντι στην Βουλή και να καταψηφίσει τις διατάξεις για την αλλαγή στο νόμο του Πόθεν Έσχες που ενίσχυαν τη διαφάνεια, αλλά επιπλέον εξέδωσε την 28/5/2016 μια απαράδεκτη ανακοίνωση εναρμονιζόμενη πλήρως με τα υβριστικά, χυδαία και λασπώδη δημοσιεύματα της ίδιας ημέρας.

Ειδικότερα και σε ότι αφορά το θέμα της αλλαγής του νόμου περί πόθεν έσχες η Κυβέρνηση νομοθέτησε προκειμένου επιτέλους να καθορίσει με απόλυτη σαφήνεια το θεσμικό πλαίσιο για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, τις αρχές και τον τρόπο ελέγχου, καθώς και το χρόνο δημοσιότητας ορισμένων κατηγοριών των υπόχρεων. Η αποσυμφόρηση της επιτροπής του άρθρου 3Α, η ανασύνθεσή της με την αύξηση και συμμετοχή νέων μελών, η υποχρέωση ηλεκτρονικής υποβολής και η μακροχρόνια ανάρτηση στο διαδίκτυο των δηλώσεων, η υποχρέωση των ελεγχόμενων για την άμεση υποβολή τυχόν διορθώσεων ή συμπληρωματικών στοιχείων, η επέκταση δηλώσεως επί των κινητών, θυρίδων, αλλά και των δανειακών υποχρεώσεων και η άμεση κοινοποίηση στον εισαγγελέα για τη μη υποβολή, η πρόβλεψη ειδικών τμημάτων στις Εισαγγελίες Αθηνών και Θεσσαλονίκης που θα επιλαμβάνονται των σχετικών αδικημάτων οδηγούν στον αυστηρότερο έλεγχο και αποτρέπουν τη δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης.

Συγκεκριμένα ως προς τις εξωχώριες εταιρείες.

  1. Ο όρος «offshore» εταιρείες είχε ατυχώς αποδοθεί σε «εξωχώριες» εταιρείες στο νόμο 3213/2003 («περί πόθεν έσχες»). Ο όρος αυτός είναι εντελώς αόριστος και νομικά έωλος. Ο ΚΦΕ που τον χρησιμοποιούσε καταργήθηκε το 2013. Σημειώνεται ότι ακόμη και η έκθεση της επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το αρ. 6 του Ν. 3849/2010 (επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ) με το οποίο προστέθηκε το αρ. 8 στον Ν. 3213/2003 αναφέρει ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν οι όροι: «εξωχώρια εταιρεία» και «παρένθετο πρόσωπο», καθώς χωρίς ειδικότερους προσδιορισμούς αντίκεινται στην αρχή της νομιμότητας.
  2. Το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο αν και περιλάμβανε δρακόντεια και πανηγυρική διατύπωση, στην πράξη ήταν ανεφάρμοστο και αναποτελεσματικό. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί εν τέλει ακολουθούσαν τους ορισμούς που προβλέπονταν στις διεθνείς συμβάσεις και οι κατηγορούμενοι ως παραβάτες απαλλάσσονταν ως επί το πλείστον γιατί επικαλούνταν ότι οι κατηγορίες βασίζονταν σε αόριστες νομικά έννοιες. Η πρόσφατη νομοθέτηση έρχεται να καλύψει αυτή την πολύ σοβαρή αστοχία, ώστε να υπάρξει πλήρης διαφάνεια στο τι κατέχει κάθε υπόχρεος και να διενεργείται ενδελεχής έλεγχος για την προέλευσή του. Σε περίπτωση δε παράβασης οι κυρώσεις είναι ιδιαιτέρως αυστηρές.
  3. Η Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, είναι υποχρεωμένη να εναρμονίζει τη νομοθεσία της σύμφωνα με τις συστάσεις διεθνών οργανισμών στους οποίους είναι μέλος. Για το συγκεκριμένο ζήτημα η GRECO (Ομάδα Κρατών για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς που λειτουργεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης) στον 4ο κύκλο αξιολόγησης της χώρας μας, ζήτησε να αναθεωρηθεί το συγκεκριμένο άρθρο για τις εξωχώριες εταιρείες, καθώς προκύπτουν σημαντικές αντιφάσεις που καθιστούν το πλαίσιο ασαφές, επισφαλές και αντιπαραγωγικό. Να σημειωθεί ότι η Νέα Δημοκρατία έχει υπερψηφίσει πολλάκις διατάξεις που υποχρεώνουν την Ελλάδα να συμμορφώνεται στις συστάσεις της GRECO (π.χ. αρ. 3 παρ. Γ, υποπαρ. 5.3 Ν. 4336/2015).
  4. Η νομοθεσία περί πόθεν έσχες πρέπει να έχει συνοχή και συνέπεια με τη φορολογική νομοθεσία, ώστε να υπάρχει δομημένο καθεστώς ελέγχου και κυρώσεων. Δεν είδαμε κανένα πρωτοσέλιδο όταν ο όρος εξωχώριες εταιρείες καταργήθηκε ήδη από το 2010 και εν τέλει το 2013 με το αρ. 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
  5. Η έννοια των μη φορολογικά συνεργάσιμων κρατών είναι μια διεθνώς απολύτως αποδεκτή και πλήρως ορισμένη νομικά έννοια. Κάθε χρόνο εκδίδεται από τον ΟΟΣΑ κατάλογος με όσα κράτη διατηρούν αδιαφανές φορολογικό περιβάλλον, ήτοι δεν ανταλλάσσουν πληροφορίες με φορολογικές αρχές άλλων κρατών. Στο τέλος κάθε έτους ο Υπουργός Οικονομικών εκδίδει μια Υπ. Απόφαση που επικυρώνει τον κατάλογο αυτόν με βάση τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις.
  6. Από καμία διάταξη στο νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν προκύπτει αναδρομική ισχύς, όπως ψευδώς αναφέρεται στα δημοσιεύματα. Αντιθέτως, διασφαλίζεται πλήρως η ποινική ευθύνη υπόχρεων προσώπων που υπέβαλαν ανακριβή ή ψευδή δήλωση ή δεν υπέβαλαν καθόλου, αν και ήταν υπόχρεοι. Συγκεκριμένα εάν ένας υπόχρεος σήμερα δηλώσει ότι είναι ιδιοκτήτης εταιρείας στα νησιά Κέυμαν, που από το 2016 έπαψαν να είναι μη συνεργάσιμο φορολογικά κράτος, τότε η δήλωσή του θα ερευνηθεί και θα ερωτηθεί από πότε κατέχει μετοχές ή συμμετέχει σε αυτή την εταιρεία. Εάν διαπιστωθεί ότι η συμμετοχή του είναι παλαιότερη τότε διώκεται ποινικά για ανακριβή δήλωση. Με βάση εξάλλου το νόμο, εάν η διαφορά υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ τότε η πράξη έχει κακουργηματικό χαρακτήρα.

Σε κάθε περίπτωση, εάν η αξιωματική αντιπολίτευση θεσμικά επιθυμεί να θέσει θέμα περί καθολικής απαγόρευσης συμμετοχής ή κατοχής μετοχών των Βουλευτών και λοιπών πολιτικών προσώπων σε οποιαδήποτε μη ελληνική εταιρεία τότε την ενημερώνουμε ότι η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς είναι έτοιμη να συζητήσει κάθε πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της διαφάνειας στο πολιτικό σύστημα, αρκεί να είναι συμβατή με τις διεθνείς συνθήκες και το κοινοτικό κεκτημένο.

Συνοψίζοντας με το νέο νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζεται πλήρως η διαφάνεια, ο έλεγχος, η δημοσιοποίηση και η ελαχιστοποίηση πολιτικών παρεμβάσεων και διευκρινίζεται πέραν κάθε αμφιβολίας το περιεχόμενο των δηλώσεων που πλέον εμπεριέχει το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των υπόχρεων, κάτι που δεν συνέβαινε μέχρι τώρα με τις γνωστές συνέπειες για την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.