Την ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή από την Άγκυρα η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία ως μονόδρομο περιγράφει σε συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στο newsbeast η ευρωβουλευτής της ΝΔ Μαρία Σπυράκη. Η κα Σπυράκη υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη οφείλει να γνωρίζει ποιοι βρίσκονται στο έδαφός της, ενώ εμφανίζεται αισιόδοξη ότι δεν θα υπερισχύσουν οι ακραίες φωνές που προωθούν την κατάργηση της συνθήκης Σένγκεν.
Συνέντευξη στον Νίκο Ανδριόπουλο
Αναφερόμενη στην εσωτερική διαχείριση του προσφυγικού, η γαλάζια ευρωβουλευτής βλέπει παντελή απουσία του κράτους, ενώ υπογραμμίζει ότι απαιτείται μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός, διαβλέποντας εγκλωβισμό των προσφύγων για κάποιο εύλογο διάστημα στη χώρα. Τέλος, τονίζει ότι η αξιολόγηση πρέπει να κλείσει, αλλά εμφανίζεται απαισιόδοξη για το βαρύ φορτίο που θα τη συνοδεύει.
– Πάνω από την Ευρώπη πλανάται και πάλι το φάντασμα της τρομοκρατίας, την ώρα που το προσφυγικό για την Ελλάδα καθημερινά διογκώνεται. Πιστεύετε ότι θα επηρεάσει τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας;
Οι κρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο είναι προφανώς αλληλένδετες και για το λόγο αυτό θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν τη μεγάλη εικόνα. Το χτύπημα που δέχθηκε η καρδιά της Ευρώπης απέδειξε με τον πιο δραματικό τρόπο ότι η Ευρώπη είχε κενά ασφαλείας τα οποία η ΕΕ πρέπει να συμπληρώσει άμεσα. Πρέπει δηλαδή άμεσα να υπάρξει διασύνδεση των βάσεων δεδομένων μεταξύ των χωρών αλλά και ευρύτερη κάλυψη όλων των βάσεων δεδομένων από μία και μόνη ευρωπαϊκή αρχή.
Από την άλλη πλευρά είναι απαραίτητο και εξαιτίας του τρομοκρατικού χτυπήματος, να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι πολίτες τρίτων χωρών που βρίσκονται στο έδαφός μας αλλά πως δραστηριοποιούνται και οι ίδιοι οι ευρωπαίοι πολίτες. Θα πρέπει να εφαρμοστεί και η συμφωνία για το προσφυγικό-μεταναστευτικό με την Τουρκία, η οποία έχει δεσμευθεί να κρατήσει στο έδαφος της περισσότερα από 2 εκατομμύρια πρόσφυγες και για το λόγο αυτό η ΕΕ έχει δεσμευθεί να δώσει 3 δισεκατομμύρια στην αρχή της εφαρμογής της συμφωνίας και άλλα τρία μετά το 2018. Έως τώρα η Τουρκία φαίνεται πως δεν έχει προχωρήσει στην εφαρμογή της συμφωνίας κάτι που οδηγεί την ΕΕ να μην έχει καταβάλλει ούτε ένα ευρώ.
Είναι απαραίτητο η συμφωνία να εφαρμοσθεί. Δηλαδή κάθε ένας που εισέρχεται παράτυπα στο ευρωπαϊκό έδαφος να επιστρέφει στην Τουρκία και τότε ένας πρόσφυγας θα φεύγει από την Τουρκία και θα πηγαίνει σε ευρωπαϊκή χώρα που θα επιλέγει η ΕΕ. Έτσι θα μπορέσει να αποφορτισθεί από την πολύ μεγάλη ευθύνη που έχει αναλάβει η Ελλάδα αλλά και συγχρόνως η Τουρκία να μην καταλήξει ένας χώρος με πολύ μεγάλο συνωστισμό προσφύγων. Μένει να δούμε αν αυτό θα εφαρμοσθεί στην πράξη. Και η Ελλάδα πρέπει να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση αφού έχουμε άμεσο ενδιαφέρον.
– Εκτιμάτε ότι η ΕΕ κινείται στο σωστό άξονα όσον αφορά το «παζάρι» με την Άγκυρα για το προσφυγικό; Υπάρχουν άλλες εναλλακτικές;
Δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές και πρέπει να είμαστε σαφείς και καθαροί. Η Τουρκία είναι στη γειτονιά μας, τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά σύνορα και η Τουρκία εκ της θέσεως της έχει αναλάβει ρόλο στρατηγικού εταίρου στην αντιμετώπιση του προσφυγικού. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Τουρκία οφείλει να τηρήσει τις υποχρεώσεις για τις οποίες δεσμεύθηκε και σε αυτές περιλαμβάνεται και η ανακοπή των ροών. Οι δουλέμποροι είναι εκείνοι οι οποίοι τάζουν στις ανθρώπινες ψυχές ότι μπορούν να τους πάνε στον παράδεισο και συνήθως τους ρίχνουν με μια βάρκα στο Αιγαίο με αδιευκρίνιστη κατάληξη.
Σε κάθε περίπτωση να έχουμε αίσθηση ότι η ΕΕ είναι ο μεγάλος υπεύθυνος παίχτης στην περίπτωση του προσφυγικού. Με όλα τα λάθη, τις ελλείψεις και τις καθυστερήσεις η ΕΕ ανέλαβε το μεγάλο βάρος της φιλοξενίας περισσότερου από ενά εκατομμύριο πρόσφυγες κατά τη διάρκεια της κρίσης και συνεχίζει, την ώρα που άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία , η Κίνα, και ο Καναδάς που ανέλαβε ένα πολύ μικρό μέρος , δεν έχουν διαδραματίσει το ρόλο που τους αναλογεί στον παγκόσμιο χάρτη.
Η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία ήταν μονόδρομος αρκεί να εφαρμοσθεί και η πρώτη χώρα που έχει ενδιαφέρον να εφαρμοσθεί είναι η Ελλάδα.
– Πιστεύετε ότι μετά τις Βρυξέλλες μπορεί να επικρατήσουν οι ακραίες φωνές του Βίζενγκραντ που θέλουν κλειστά σύνορα και πλήρη αναστολή της Σένγκεν; Μπορεί η Ευρώπη να αντέξει το οικονομικό κόστος μίας τέτοιας απόφασης;
Όχι. Η Ευρώπη έχει αποφασίσει ότι θα θωρακίσει τα σύνορά της απέναντι στους τρομοκράτες. Και η Ευρώπη επειδή διαθέτει ισχυρή, κεντρώα πλειοψηφία που είναι η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού λαϊκού Κόμματος, μαζί με τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες και τους Φιλελευθέρους δεν θα επιτρέψει να χτιστούν τείχη ανάμεσα στις χώρες. Βεβαίως υπάρχουν ακραίες φωνές. Ακραίες φωνές όμως οι οποίες πρέπει να αντιμετωπισθούν αφού δεν θα τους δίνουμε κανένα πρόσθετο επιχείρημα. Και γι αυτό εξακολουθώ να επιμένω ποιοι είναι αυτοί που βρίσκονται στο ευρωπαϊκό έδαφος είτε είναι Ευρωπαίοι πολίτες είτε –ακόμη περισσότερο- είναι πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται είτε ως πρόσφυγες είτε ως παράτυποι μετανάστες.
Και στην περίπτωση των προσφύγων, οφείλουμε ως ΕΕ να τους δώσουμε μια αξιοπρεπή διαδρομή έως να γυρίσουν στα σπίτια τους. Στην περίπτωση των μεταναστών είναι σαφές ότι η ΕΕ αυτή την περίοδο δεν έχει τη δυνατότητα να σηκώσει άλλους μετανάστες και για το λόγο αυτό θα πρέπει να επαναπροωθηθούν στις χώρες τους. Ορισμένοι εξ αυτών ήδη θα επαναπροωθηθούν και μέσω της Συμφωνίας με την Τουρκία. Κανένας αυτή τη στιγμή δεν συζητά για αναστολή του Σένγκεν, γιατί όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι μετά το ευρώ είναι η δεύτερη πολύ μεγάλη, σημαντική κατάκτηση της ΕΕ και των χωρών που συμμετέχουν σε αυτή.
– Βλέπουμε μία παγκόσμια συντηριτικοποίηση. Από τον Τραμπ μέχρι και τις ακραίες φωνές εντός του ΕΛΚ. Στο ευρωπαϊκό σκέλος που μας αφορά, τι κάνει η ΝΔ απέναντι στους ομογάλακτούς της που ζητούν λήψη μέτρων καταστροφικών για την Ελλάδα;
Η συντηριτικοποίηση επιτρέψτε μου να πω, ότι μένει να φανεί. Διότι στην πράξη, η ΕΕ αυτή τη στιγμή έχει κυβερνήσεις που κρατούν κόντρα στους λαϊκισμούς και κόντρα στον καιρό το μέτρο. Και μιλάω για την κυβέρνηση της Γερμανίας, για την κυβέρνηση της Ολλανδίας , της Σουηδίας, για χώρες οι οποίες ανέλαβαν βάρος της ευθύνης για το προσφυγικό.
Πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα στον ευρύτερο χάρτη επιχειρώντας να καταλάβουμε ότι «ταΐζοντας το τέρας του λαϊκισμού είναι να του επιτρέψουμε στο τέλος να μας πνίξει».
Σε ό,τι αφορά τη ΝΔ ο Κ. Μητσοτάκης είναι η πρώτος που έδωσε δείγμα γραφής όταν αντιμετώπισε με τον δέοντα τρόπο τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν , ο οποίος καυχήθηκε στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ότι η χώρα του σηκώνει τείχη και έτσι αποτρέπει την είσοδο προσφύγων και μεταναστών. Είναι σαφές ότι η ελληνική πλευρά μέσω της ΝΔ έχει δώσει δείγμα γραφής για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Μένει τώρα η κυβέρνηση να αναλάβει την ευθύνη, κάτι που δεν έχει κάνει, να σχεδιάσει και να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα- κάτι που επίσης δεν έχει κάνει- κυρίως οικονομικά, τεχνογνωσίας αλλά και προσωπικό από την ΕΕ.
– Αρκούν τα αστυνομικά και στρατιωτικά μέτρα για να αντιμετωπιστεί η απειλή εξ ανατολών; Υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας της ΕΕ που μένουν να ενεργοποιηθούν;
Τα στρατιωτικά και αστυνομικά κυρίως μέτρα -αν εννοείται την απειλή της τρομοκρατίας εξ ανατολών γιατί άλλη απειλή δεν υπάρχει – είναι μέτρα που λειτουργούν αποτρεπτικά. Σε κάθε περίπτωση, δεν αρκεί να διαπιστώνουμε. Δεν είμαστε ρεπόρτερ. Είμαστε πολιτικοί και θα πρέπει να αναλάβουμε δράσεις. Πρέπει πολύ σύντομα και πριν κλείσει αυτή η άνοιξη να έχουμε προχωρήσει στην ενοποίηση των βάσεων πληροφοριών ώστε να μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς τι συμβαίνει στο έδαφός μας.
– Η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση βρίσκει την Ευρώπη εν μέσω οικονομικής περιδίνησης. Θα καταφέρει να βγει αλώβητο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα από την πολυεπίπδη κρίση ή θα δικαιωθούν όσοι ευρωσκεπτικιστές μιλούν για το τέλος της Ευρώπης;
Η δικαίωση των ευρωσκεπτικιστών είναι στην πραγματικότητα η δικαίωση όλων εκείνων που θεωρούν ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Αν κανείς το δει αυτό στην απλή την πραγματική ζωή , μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας; Γιατί ζούμε με τις οικογένειές μας; Γιατί έχουμε συνέργειες με τις παρέες μας, τους φίλους μας, τους συνεργάτες μας; Γιατί δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας.
Για τον ίδιο λόγο και οι χώρες δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους. Σκεφτείτε τι θα συνέβαινε στην Ελλάδα αν δεν υπήρχε η ΕΕ για να δώσει τη βοήθεια , για να βάλει το πλαίσιο ώστε να υπάρξει μια σχετική αποτροπή των ροών, για να υποστηρίξει τη χώρα μας και να μπορέσει να αντέξει το βάρος της προσφυγικής κρίσης. Δεν μπορούμε να είμαστε μόνοι μας. Ακόμη και να συμβαίνουν λάθη, παραλείψεις και καθυστερήσεις οφείλουμε να είμαστε μαζί. Και θέλω να πω με κάθε βεβαιότητα ότι η ΕΕ είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του πολιτισμένου κόσμου μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και αυτό το επίτευγμα με όσες δυσκολίες και αν υπάρχουν στη διαδρομή δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Σκεφτείτε μόνο πόσο κόστισε αίμα και ανθρώπινες ζωές όλη αυτή η αντιπαράθεση στην Ευρώπη. Και σκεφτείτε κυρίως πόσα έχει δώσει έως τώρα αυτή η διαδρομή σε χώρες όπως η Ελλάδα που έχουν απορροφήσει περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια σε κοινοτικές επιδοτήσεις είτε αυτές μεταφράστηκαν σε έργα είτε σε αγροτική πολιτική είτε σε κοινωνική υποστήριξη. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε: Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνος του.
– Βλέπουμε ότι η ΝΔ «πατά» σε δύο βάρκες αναφορικά με το προσφυγικό, βρίσκεται μεταξύ της υπεύθυνης αντιπολίτευσης και της μετωπικής σύγκρουσης. Αντικατοπτρίζει αυτή η στάση τις εσωκομματικές ισορροπίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης;
Σε κάθε περίπτωση το προσφυγικό δεν είναι θέμα κομματικών ισορροπιών για την Νέα Δημοκρατία. Το προσφυγικό είναι εθνικό θέμα και αυτό το δείχνουμε είτε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε στις Συνόδους Κορυφής, σας ανέφερα για παράδειγμα τη στάση του κ. Μητσοτάκη. Όμως η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη της διαχείρισης της κρίσης κάτι που έως τώρα δεν έχει κάνει. Το κράτος απουσιάζει, ο ρόλος του κράτους έχει δοθεί στις ΜΚΟ πολλές εκ των οποίων έχουν αδιευκρίνιστα κίνητρα και το γεγονότα ότι το κράτος απουσιάζει δημιουργεί θρυαλλίδες στα θεμέλια της κοινωνίας και θρυαλλίδες σε θέματα που αφορούν την ομαλότητα στην ελληνική κοινωνία όπως είναι τα ζητήματα της υγιεινής.
Πρέπει όλα αυτά να τα δούμε πολύ σοβαρά και να μην συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε το προσφυγικό ως μία κατάσταση που θα περάσει. Δυστυχώς το προσφυγικό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό και αυτό το συνδυασμό η κυβέρνηση δεν το έκανε ούτε βραχυπρόθεσμα ούτε μεσοπρόθεσμα. Υπάρχει ακόμη χρόνος να προχωρήσει πάρα πολύ γρήγορα, δεν θα υπάρχει χρόνος αν θα δημιουργηθούν εκρηκτικές και δυσάρεστες συνθήκες όπως αυτές που είδαμε στην Ειδομένη ή αλλού, συνθήκες που δεν θα επιτρέπουν πια τη διαχείριση της κρίσης. Η κυβέρνηση πρέπει να ζητήσει βοήθεια από την ΕΕ όσο υπάρχει ακόμη χρόνος. Η βοήθεια αυτή προβλέπεται και από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής όταν τα κράτη-μέλη καλούνται σε μικρό χρονικό διάστημα να παράσχουν στην Ελλάδα προσωπικό, τεχνογνωσία και μηχανήματα.
– Στην κυβέρνηση εκφράζουν την αισιοδοξία τους για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης εντός του Απριλίου. Ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνετε εσείς στις Βρυξέλλες;
Εύχομαι η αξιολόγηση να κλείσει. Πρέπει όμως να το δούμε αυτό. Πρέπει δηλαδή να δούμε πώς η κυβέρνηση θα μπορέσει να πείσει τους εταίρους και δανειστές ότι θα πρέπει να λάβει μέτρα ύψους 1% του ΑΕΠ όταν οι δανειστές κινούνται ανάμεσα στο 2.5% και το 3% και πώς αυτά τα μέτρα θα αφαιρέσουν και το τελευταίο ευρώ από τις ελληνικές τσέπες. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει να σταματήσει να βολιδοσκοπεί την κοινή γνώμη να δει τι μπορεί να κάνει και να κλείσει την αξιολόγηση ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να κάνει το επόμενο βήμα. Καταλαβαίνω πως είναι δύσκολο γιατί οτιδήποτε κάνει είναι τελείως αντίθετο με τις προεκλογικές της εξαγγελίες.
Όμως αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει την κυβέρνηση και τον κυβερνητικό συνασπισμό και όχι τη ΝΔ η οποία από την αρχή έδωσε δείγματα γραφής υπευθυνότητας. Παραμένει ερώτημα γιατί αναβλήθηκαν δύο φορές οι συναντήσεις για τη δημοσιονομική δαπάνη του προσφυγικού η οποία μπορεί να εξαιρεθεί από το έλλειμμα. Δεν γνωρίζουν πόσο κόστισε το προσφυγικό ως τώρα.
– Εφόσον κλείσει η αξιολόγηση, το μεγάλο στοίχημα θα είναι το χρέος και η στροφή στην ανάπτυξη. Πώς βλέπετε τη μέχρι στιγμής χαρασσόμενη πολιτική για το ΕΣΠΑ; Πώς θα μπορέσει να συνδράμει στη μεταβολή του προσήμου της οικονομίας;
Η διευθέτηση του χρέους θα γίνει όπως προβλεπόταν στη συμφωνία του Νοεμβρίου του 2012 όταν πρόεδρος του eurogroup ήταν ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και πρωθυπουργός της Ελλάδας ο Αντώνης Σαμαράς. Με βάση αυτή τη συμφωνία θα γίνει η διευθέτηση του ελληνικού χρέους και αυτή τη συμφωνία παλεύει τώρα να υλοποιήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αφού περάσαμε ένα τραγικό χρόνο, το 2015 με υποσχέσεις για κούρεμα και εκτιμήσεις για αλλαγή της θέσης των ευρωπαίων εταιρών. Σε κάθε περίπτωση το ΕΣΠΑ αποτελεί ένα από τα δύο βασικά εργαλεία για να αλλάξει πρόσημο η ελληνική Οικονομία.
Το ΕΣΠΑ είναι ο φάκελος της χώρας, η δυνατότητα δηλαδή για να απορροφήσει η Ελλάδα 20 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη της και άλλα 15 δισεκατομμύρια για αγροτικές επιδοτήσεις. Υπάρχει ένα δεύτερο πολύ σημαντικό εργαλείο που είναι το EFSI (European Fund for Strategic Investment) στο οποίο η Επιτροπή Γιούνκερ στοχεύει να μοχλεύσει 315 δισεκατομμύρια ευρώ. Έως τώρα έχουν μοχλευθεί περισσότερα από 70 δισεκατομμύρια ευρώ αλλά η Ελλάδα είναι απούσα. Κανένα ελληνικό έργο δεν περιλαμβάνεται στη χρηματοδότηση του EFSI και είναι ανάγκη η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει και αυτή τη δυνατότητα. Ακόμη περιμένουμε να ορίσουν ποια είναι η Εθνική Τράπεζα Επενδύσεων.
– Στόχος της κυβέρνησης είναι όπως φαίνεται από τις κινήσεις της με Ισραήλ, Ιράν, Ρωσία και Ιταλία η μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο. Πώς αξιολογείται τις μέχρι τώρα πρωτοβουλίες και τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει στον τομέα της ενέργειας, προκειμένου να αποτελέσει την “ατμομηχανή” μίας αναπτυξιακής πορείας;
Ο νέος ευρωπαϊκός ενεργειακός χάρτης είναι πολύ φιλόδοξος και στην πραγματικότητα είναι το μεγαλύτερο εγχείρημα μετά την εθνική κοινότητα άνθρακα και χάλυβα. Η ΕΕ θέλει να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία, ενεργειακή ασφάλεια και η Κομισιόν να έχουν την πλήρη εποπτεία όλων των διακρατικών συμφωνιών στον τομέα της ενέργειας. Είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση , θα περάσει από πολλές κρησάρες ως να γίνει πράξη. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να γνωρίζει ότι οι κατευθύνσεις που θα κινηθεί στην ενεργειακή πολιτική πρέπει να συμβαδίζουν με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες με πρώτη και βασική προσπάθεια να απεξαρτηθούμε από έναν και μόνο πάροχο.
Η ίδια η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην προηγούμενη θητεία της έκανε πολλά λάθη με βασικότερη την απόσταση που έλαβε από τον αγωγό ΤΑΡ και την προσπάθεια που έκανε να συμμετάσχει στο έργο του Turkish Stream. Φαίνεται όμως ότι μετέβαλε άποψη μετά τις εκλογές και τώρα πλειοδοτεί για τον αγωγό ΤΑΡ που συμφώνησε η κυβέρνηση της ΝΔ με το Αζερμπαϊτζάν. Το έργο αυτό πρέπει να προχωρήσει αλλά δεν είναι το μοναδικό. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι όταν συμπορεύεται με τον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη τότε μόνο μπορεί να έχει τα μέγιστα δυνατά οφέλη.
