Αυστηρή προειδοποίηση, ταυτόχρονα με μια απειλή, στέλνουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς την Ελλάδα ότι αν έως την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής δεν υλοποιήσει σειρά μέτρων που έχει συμφωνήσει για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος θα είναι αντιμέτωπη ακόμα και με έξοδο από τη Σένγκεν.
Η απογοήτευση αλλά και η οργή των υπόλοιπων κρατών-μελών εκφράστηκε την περασμένη Παρασκευή, κατά τη διάρκεια συνάντησης των μόνιμων αντιπροσώπων καθώς προετοιμάζονταν για τη σύνοδο της Κυριακής.
Εκεί, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ιδιαίτερα ο εκπρόσωπος του Λουξεμβούργου (που έχει και την προεδρία αυτήν την περίοδο) εκφράστηκε πολύ έντονα, λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει τηρήσει τη συμφωνία που είχε γίνει τον Οκτώβριο με τα υπόλοιπα κράτη που βρίσκονται στα Δυτικά Βαλκάνια.
Διπλωματική πηγή εξηγούσε στην «Καθημερινή» ότι:
-Πρώτον, το κέντρο υποδοχής (hotspot) στη Λέσβο δεν λειτουργεί.
-Δεύτερον, η Αθήνα έχει απορρίψει την αποστολή 400 ανθρώπων του Frontex που θα ενίσχυαν τα σύνορά της με την ΠΓΔΜ, με το αιτιολογικό –όπως καταγράφεται σε επιστολή προς την Κομισιόν– ότι η εξουσιοδότηση του προσωπικού του Frontex ήταν πολύ γενική και δεν θα αφορά μόνο την καταγραφή.
-Τρίτον, η Αθήνα επιμένει ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τις ομάδες γρήγορης παρέμβασης του Frontex (Rabid).
-Τέταρτον, η Ελλάδα δεν φαίνεται να θέλει 300 μηχανήματα που θα βοηθούσαν στην καταγραφή των δακτυλικών αποτυπωμάτων και στην καταγραφή των μεταναστών σε κοινή βάση δεδομένων της Ε.Ε., υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν προβλήματα με τη σύνδεση στο Ιντερνετ και την εκπαίδευση του προσωπικού.
-Πέμπτον, Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν παράπονα ότι η Ελλάδα δεν έχει τηρήσει την υπόσχεσή της να πραγματοποιήσει τις πτήσεις που θα μετέφεραν πρόσφυγες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Διπλωματική πηγή εξηγούσε στην εφημερίδα ότι η Ελλάδα έχει μερικές μέρες μπροστά της για να προχωρήσει σε βαθμό που να ικανοποιεί τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, καθώς στη Σύνοδο Κορυφής (17-18 Δεκεμβρίου) η Κομισιόν θα παρουσιάσει έκθεση προόδου.«Τότε θα είναι η ώρα της αλήθειας», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Παρά το γεγονός ότι η Κομισιόν είναι τελείως αντίθετη με την επιβολή εξόδου από τη Σένγκεν, αν η Ελλάδα δεν κάνει αποφασιστικά βήματα τις επόμενες μέρες, η μόνη πραγματική πίεση που έχουν οι εταίροι αυτήν τη στιγμή είναι η επιβολή του συγκεκριμένου μέτρου. Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί είναι και η δήλωση του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρ. Φίτσο για αποπομπή της χώρας μας από τη Σένγκεν, ως λύση στις μεταναστευτικές ροές, στην οποία αντέδρασε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η απάντηση της Ελλάδας στον Σλοβάκο πρωθυπουργό
Να επισκεφθεί ένα από τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου, πριν αναζητήσει εκ νέου αποδιοπομπαίους τράγους, «προκειμένου να εξετάσει ο ίδιος την κατάσταση επί του πεδίου, να ενημερωθεί από τις αρμόδιες αρχές και να σχηματίσει προσωπική άποψη για αυτό το θέμα», κάλεσε τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κούτρας.
Ο κ. Κούτρας απηύθυνε αυτή την πρόσκληση στον κ. Φίτσο, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με πρόσφατες δηλώσεις του σε ό,τι αφορά στη θέση της Ελλάδας στον χώρο Σένγκεν. Στις δηλώσεις του, ο σλοβάκος πρωθυπουργός ζήτησε ουσιαστικά την αποπομπή της χώρας μας από τη ζώνη Σένγκεν.
Ο εκπρόσωπος του ελληνικού ΥΠΕΞ τόνισε ακόμη ότι «ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, ενδεχομένως επειδή προέρχεται από μια χώρα που δεν έχει θάλασσα ούτε νησιωτική δομή, δεν μπορεί να αξιολογήσει ορθά όλες τις παραμέτρους και τις ιδιαιτερότητες της φύλαξης θαλασσίων συνόρων, πολύ δε περισσότερο όταν αυτά τα σύνορα κατακλύζονται από χιλιάδες ανήμπορους ανθρώπους που αποδρούν από την κόλαση του πολέμου».
Τι αποκάλυψαν οι Financial Times
Μάλιστα πριν λίγες μέρες οι Financial Times έγραφα ότι ένα σενάριο είναι η αποπομπή της Ελλάδας. Όπως έγραφε η εφημερίδα: «Η Ελλάδα είναι η αχίλλειος πτέρνα της Σένγκεν: ο βασικός διάδρομος για τους πρόσφυγες προς την υπόλοιπη Ευρώπη και κατά γενική ομολογία το λιγότερο ικανό κράτος της Ε.Ε. Οποιαδήποτε χώρα θα δυσκολευόταν με την εισροή προσφύγων από την γειτονική Τουρκία που αντιμετωπίζουν τα ανατολικά της νησιά. Αλλά η αποτυχία της να σφραγίσει τα σύνορα της ή να εξετάσει τις αιτήσεις για άσυλο αποτελεί εμπαιγμό της αρχής ότι το κράτος μέλος πρώτης εισόδου πρέπει να έχει την ευθύνη για το μέλλον του πρόσφυγα. Αντίθετα, η Αθήνα έχει την τάση να αφήνει τους πρόσφυγες να συνεχίζουν το ταξίδι τους ώστε να γίνουν το πρόβλημα κάποιου άλλου.
“Αυτή η μετάθεση της ευθύνης είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο η συνθήκη του Σένγκεν καταρρέει” δήλωσε ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος που διαχειρίζεται την κρίση.
Στον κώδικα της συνθήκης του Σένγκεν έχει συμπεριληφθεί και η δυνατότητα για αποβολή μιας χώρας «για συστηματικές ελλείψεις» στην διαχείριση των συνόρων. Είναι γνωστή ως η ελληνική ρήτρα και ενοχλημένοι ηγέτες της Ε.Ε. εξετάζουν τώρα αν θα την χρησιμοποιήσουν.
Ορισμένοι αξιωματούχοι κατηγορούν την ελληνική ανικανότητα. Αλλοι φοβούνται ότι, όπως και η Ιταλία, δεν θα εφαρμόσει ποτέ κανόνες που θα την κάνουν μια ζώνη απομόνωσης για την υπόλοιπη Ε.Ε».
Στο τραπέζι βρίσκεται και η Ολλανδική πρόταση για το σχηματισμό μιας μίνι-ζώνης Σένγκεν στην οποία θα μετέχουν μόνο η Γερμανία, η Σουηδία, η Αυστρία και το Βέλγιο. Την επανέφερε πριν λίγες μέρες σε νέες του δηλώσεις ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Μιλώντας στην Financieele Dagblad ο Ολλανδός επικεφαλής του Eurogroup ανέφερε ότι ο μοναδικός τρόπος να αποφευχθεί αυτό θα είναι αν υπάρξει αμοιβαία εμπιστοσύνη και καλή συνεργασία για τον χειρισμό των προσφυγικών ροών κάτι όπως παραδέχθηκε «σήμερα δεν υπάρχει».
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Ντάισελμπλουμ «οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης δεν κάνουν το μερίδιό τους για να ενσωματώσουν τους πρόσφυγες. Και οι χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, αδυνατούν να ελέγξουν την κατάλληλη καταγραφή των αιτούντων άσυλο».
Ο ίδιος είπε πως: «Οι χώρες θα πρέπει να λάβουν τα δικά τους μέτρα για να προστατέψουν τις κοινότητές τους. Η Ευρώπη έχει φτάσει σε αυτό το σημείο και με πληγώνει που το παραδέχομαι».