Ούτε την περίοδο των μνημονίων δεν είχαμε τόσες αλλεπάλληλες ανακατατάξεις στην αριθμητική δύναμη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, από τις εθνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου που συγκροτήθηκε η νέα Βουλή μέχρι και σήμερα, έχουν ανεξαρτητοποιηθεί συνολικά 32 βουλευτές, δηλαδή ένας στους 10 βουλευτές έφυγε από το κόμμα με το οποίο εξελέγη. Μάλιστα οι 21 εξακολουθούν να παραμένουν πολιτικά ασκεπείς, ενώ οι υπόλοιποι 11 έχουν συγκροτήσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Αριστεράς, υπό τον Αλέξη Χαρίτση. Η συντριπτική πλειοψηφία εξ αυτών, προέρχεται από τις συνεχείς διασπάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και δευτερευόντως από τους Σπαρτιάτες.
Τελευταίες αποχωρήσεις σήμερα, ήταν αυτές της Θεοδώρας Τζάκρη και της Γιώτας Πούλου, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθεί η δύναμη του κόμματος σε τέτοιο σημείο, που πλέον αξιωματική αντιπολίτευση καθίσταται το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής. Οι δύο κυρίες στις επιστολές τους προς τον Πρόεδρο της Βουλής δεν αναφέρουν κάτι για τις επόμενες πολιτικές κινήσεις τους, αρκούμενες στο ότι θα συνεχίσουν το κοινοβουλευτικό τους έργο.
Οι ανεξάρτητοι βουλευτές και οι αποχωρήσεις
Αυτή τη στιγμή ανεξάρτητοι βουλευτές είναι οι εξής:
- Αντώνης Σαμαράς (Νέα Δημοκρατία) που διεγράφη αρχές της εβδομάδας από τον Πρωθυπουργό και πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος μετά τα όσα είπε σε συνέντευξή του σε κυριακάτικη εφημερίδα.
- Μάριος Σαλμάς (Νέα Δημοκρατία), που διαγράφηκε για αντικομματική και αντισυναδελφική συμπεριφορά.
- Λευτέρης Αυγενάκης (Νέα Δημοκρατία), που και αυτός διεγράφη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, αλλά όχι από το κόμμα.
- Πέτρος Παππάς (ΣΥΡΙΖΑ), που αποχώρησε στις 9 Νοεμβρίου καταγγέλλοντας «γραφειοκρατικές φατρίες» στην Κουμουνδούρου.
- Ραλλία Χρηστίδου, Κυριακή Μάλαμα, Αλέξανδρος Αυλωνίτης (αποχώρησαν και οι 3 μαζί από τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στις 10 του Νοεμβρίου)
- Θεοδώρα Τζάκρη, Γιώτα Πούλου (ανεξαρτητοποιήθηκαν ταυτόχρονα από τον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα και οδεύουν προς τον νέο πολιτικό φορέα του Στέφανου Κασσελάκη).
- Αθηνά Λινού (ΣΥΡΙΖΑ), που αποπέμφθηκε λίγους μήνες νωρίτερα από το κόμμα της μετά από εισήγηση του τότε προέδρου Στέφανου Κασσελάκη.
- Μπαράν Μπουρχάν (ΠΑΣΟΚ), ο οποίος αποχώρησε από το κόμμα του.
- Παύλος Σαράκης (Ελληνική Λύση), που διεγράφη με αιχμές για αλαζονεία, αχαριστία, αμετροέπεια και υποτιμητική συμπεριφορά έναντι συναδέλφων του.
- Μιχάλης Χουρδάκης και Αρετή Παπαϊωάννου από την Πλεύση Ελευθερίας.
- Οι εκλεγέντες με το κόμμα των «Σπαρτιατών»: Χαράλαμπος Κατσιβαρδάς, Γιώργος Μανούσος, Γιάννης Δημητροκάλλης, Διονύσης Βαλτογιάννης, Γιώργος Ασπιώτης, Μιχαήλ Γαυγιωτάκης, και Κωνσταντίνος Φλώρος.
Η συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ από τους 47 στους 29 βουλευτές
«H σειρά των Koινoβoυλευτικών Ομάδων καθορίζεται από τη δύναμή τους σε αριθμό Boυλευτών» και όχι βάσει του ποσοστού που έλαβε κάθε κόμμα στις εθνικές εκλογές όπως ξεκαθαρίζει, αυτονόητα, το άρθρο 19 του Κανονισμού της Βουλής, ενώ σε περίπτωση ισoδυναμίας προηγείται η Koινoβoυλευτική Oμάδα τoυ Kόμματoς πoυ πήρε περισσότερες ψήφους στις κάλπες.
Στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023 λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ υπό την προεδρία του Αλέξη Τσίπρα εξέλεξε 47 βουλευτές. Ωστόσο, μετά την παραίτησή του και την ανάδειξη στην ηγεσία του Στέφανου Κασσελάκη προκλήθηκε έντονη εσωκομματική κρίση, που κορυφώθηκε τον περσινό Νοέμβριο, με την αποχώρηση 46 μελών της Κεντρικής Επιτροπής που ανήκαν στην τάση της «Ομπρέλας», μεταξύ των οποίων και δύο βουλευτές, οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Πέτη Πέρκα, οι οποίοι τέθηκαν εκτός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ήταν οι πρώτοι που ανεξαρτητοποιήθηκαν, ανοίγοντας τον δρόμο και στους υπόλοιπους.
Λίγες ημέρες αργότερα αποχωρούν και τα μέλη της Ομάδας των αποκαλούμενων «6+6» με αποτέλεσμα να ανεξαρτητοποιηθούν άλλοι 9 βουλευτές, οι Σία Αναγνωστοπούλου, Έφη Αχτσιόγλου, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, Νάσος Ηλιόπουλος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Μερόπη Τζούφη, Οζγκιούρ Φερχάτ, Θεανώ Φωτίου και Αλέξης Χαρίτσης. Όλοι οι παρακάτω, συγκρότησαν μια νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα, αυτή της «Νέας Αριστεράς» με επικεφαλής τον κ. Χαρίτση.
Λίγο πριν από τη διεξαγωγή του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, στις αρχές Νοεμβρίου, ο Στέφανος Κασσελάκης, που δεν του επετράπη να συμμετέχει σε αυτό, ανακοίνωσε ότι προχωρά στη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα, με αποτέλεσμα την άμεση αποχώρηση των Πέτρου Παππά, Κυριακής Μάλαμα, Ραλλίας Χρηστίδου και Αλέξανδρο Αυλωνίτη και κάπως έτσι να φθάσαμε στους 31 βουλευτές, οι οποίοι έγιναν 29 με τις σημερινές αποχωρήσεις Τζάκρη και Πούλου.
Τα προνόμια της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Πλέον, αξιωματική αντιπολίτευση είναι το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ των 31 βουλευτών που θα απολαμβάνει κάποια επιπλέον προνόμια έναντι των υπόλοιπων κομμάτων. Ειδικότερα:
Το άρθρο 20 του Κανονισμού αναφέρει ρητά ότι «ο πρόεδρος της μεγαλύτερης σε δύναμη Κοινοβουλευτικής Ομάδας που δεν μετέχει στην κυβέρνηση, αποκαλείται αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και έχει τα ιδιαίτερα δικαιώματα που του αναγνωρίζει ο Κανονισμός της Βουλής και οι κείμενες διατάξεις». Αυτά τα δικαιώματα, περιορίζονται κυρίως εντός της Βουλής και δεν έχουν ευρύτερη συνταγματική ισχύ, καθώς το Σύνταγμα δεν αναφέρεται ρητά σε αυτόν τον θεσμό.
Ένα από τα πιο σημαντικά προνόμια λοιπόν που αποδίδονται στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ο θεσμικός του ρόλος ως τέταρτου σε σημασία πολιτειακού παράγοντα στη χώρα, μετά την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, και τον πρόεδρο της Βουλής, Κώστα Τασούλα. Αυτός ο τίτλος τον τοποθετεί σε κεντρική θέση στον πολιτικό διάλογο και τις κοινοβουλευτικές διεργασίες.
Επιπλέον, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Νίκος Ανδρουλάκης πλέον, διαθέτει και ουσιαστικά προνόμια στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, όπως το δικαίωμα να ζητά τη διεξαγωγή δύο συζητήσεων προ ημερησίας διατάξεως (άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής) σε κάθε κοινοβουλευτική Σύνοδο (σ.σ. κάθε τακτική Σύνοδος ξεκινά τον Οκτώβριο και ολοκληρώνεται πριν τις θερινές διακοπές του επόμενου έτους), ενώ οι αρχηγοί των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν μόλις μία συζήτηση. Επίσης, κατά τις συνεδριάσεις, τυγχάνει μεγαλύτερης ανοχής όταν υπερβαίνει τον καθορισμένο χρόνο ομιλίας, προνόμιο που σπάνια επεκτείνεται στους ηγέτες μικρότερων κομμάτων.
Παράλληλα, ο Κανονισμός της Βουλής (άρθρο 17) επιτρέπει στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ορίζει έως και τρεις αναπληρωτές εκπροσώπους του στις συνεδριάσεις, ακριβώς όπως και ο πρωθυπουργός. Αυτή η ευχέρεια του δίνει τη δυνατότητα να ασκεί αυξημένη επιρροή και έλεγχο στην κοινοβουλευτική διαδικασία, σε σύγκριση με τους αρχηγούς των μικρότερων κομμάτων, που μπορούν να ορίσουν μόνο έως δύο αναπληρωτές.
