Σε δημόσια συζήτηση με την πρώην αναπληρώτρια Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Nadia Schadlow, συμμετείχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο του NATO Public Forum.
«Το ΝΑΤΟ έχει υπάρξει επιτυχές, διότι μπόρεσε να προσαρμοστεί και μπόρεσε να επανεφεύρει τον εαυτό του κατά καιρούς. Αυτό πρέπει να κάνουμε και τώρα», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μεταξύ άλλων.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε πως η Ελλάδα δαπανά το 3% του ΑΕΠ της στο αμυντικό κομμάτι, εκσυγχρονίζοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις και έτσι συνεισφέρει στις συνολικές ικανότητες της Συμμαχίας. «Πρέπει να δαπανούμε περισσότερο, αλλά πρέπει να είμαστε εξυπνότεροι για το πώς κατανέμουμε τις αμυντικές δαπάνες», είπε χαρακτηριστικά.
Μιλώντας για τον πόλεμο Ρωσίας και Ουκρανίας, ο έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε: «Πολλοί στη Μόσχα έβαζαν στοιχήματα σχετικά με την ανικανότητα της Ευρώπης να παραμείνει ενωμένη. Έκαναν λάθος. Έσφαλαν. Η Ευρώπη παρέμεινε ενωμένη. Εμείς καταφέραμε να παράσχουμε βοήθεια στην Ουκρανία. Ένα συγκεκριμένο πακέτο συμφωνήθηκε, αλλά και τα κράτη μέλη έχουν παράσχει στην Ουκρανία».
Αναλυτικά η συνέντευξη στη Nadia Schadlow, στο πλαίσιο του NATO Public Forum:
Όταν αναλάβατε καθήκοντα το 2019 είχατε μια διαφορετική οπτική ματιά και οι προκλήσεις του ΝΑΤΟ ήταν λιγότερο έντονες σε σχέση με τη σημερινή συγκυρία. Παρακαλώ μιλήστε μας λίγο σχετικά με το εάν το ΝΑΤΟ έχει προσαρμοστεί αρκετά από την 2019 και εντεύθεν, από το 2022 και εντεύθεν. Ξέρω ότι η Ελλάδα ήταν στην προμετωπίδα του εκσυγχρονισμού και της προσαρμογής, αλλά θα ήθελα να ακούσω την άποψή σας…
Μητσοτάκης: «Όταν ανέλαβα τα καθήκοντά μου το 2019. Κανείς δεν είχε σκεφτεί ότι θα αντιμετωπίσουμε έναν πόλεμο στην καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, αλλά με αυτό πρέπει να ζήσουμε μετά την απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και πράγματι πιστεύω ότι η συμμαχία έχει προσαρμοστεί και έχει αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση όσο πιο επιτυχημένα μπορούσε.
Το 2019 αντιμετωπίζαμε το ερώτημα αν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να φτάσουν τη δέσμευση του 2% των αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τώρα, οι περισσότερες χώρες έχουν ήδη επιτύχει αυτό το στόχο και εκείνες που δεν το έχουν καταφέρει έχουν καταστήσει σαφές ότι θα το πράξουν.
Η Ελλάδα ήταν μία από αυτές τις χώρες που έχουν υπερβεί το 2% το κατώφλι αυτό από όταν εντάχθηκε στη συμμαχία. Δαπανούμε το 3% του δικού μας ΑΕΠ στο αμυντικό κομμάτι, εκσυγχρονίζοντας τις ένοπλες δυνάμεις μας και έτσι συνεισφέρουμε στις συνολικές ικανότητες της Συμμαχίας.
Νέες προκλήσεις φυσικά μας έχουν αναγκάσει να σκεφτούμε διαφορετικά και σχετικά με τη συλλογική ευρωπαϊκή ασφάλεια ως πυλώνα της συνολικής ολοκληρωμένης δομής του ΝΑΤΟ. Και νομίζω ότι αυτή η συζήτηση προχωρά με ταχύ ρυθμό στην Ευρώπη.
Αναφέρατε την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα αμυντικά της μέτρα πώς συμπληρώνουν το ΝΑΤΟ ή πώς βλέπετε τη σχέση μεταξύ των προσπαθειών της ΕΕ να αυξήσει την άμυνά της και το ΝΑΤΟ. Είναι μια συμπληρωματική σχέση;
Μητσοτάκης: Kατά την άποψή μου είναι απολύτως συμπληρωματικές σχέσεις. Πρέπει να δαπανούμε περισσότερο, αλλά πρέπει να είμαστε εξυπνότεροι για το πώς κατανέμουμε τις αμυντικές δαπάνες. Όταν κοιτώ την αμυντική βιομηχανία στην Ευρώπη, βλέπω αρκετό κατακερματισμό. Δεν βλέπω αρκετή διαλειτουργικότητα. Βλέπω πολλές φορές – δεν θα έλεγα αχρείαστο ανταγωνισμό – αλλά πολλά οπλικά συστήματα, που δεν μιλά το ένα με το άλλο.
Άρα πρέπει να δαπανούμε περισσότερο, αλλά πρέπει να είμαστε πιο έξυπνοι σχετικά με το πώς πράττουμε αυτές τις δαπάνες. Και πιστεύω ότι η ρωσική εισβολή αποτελεί μια υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη και πρέπει να είμαστε δημιουργικοί σε επίπεδο εξεύρεσης νέων πόρων για την υποστήριξη αμυντικών δαπανών. Δεν επαρκεί να βασιζόμαστε στους εθνικούς προϋπολογισμούς, όπως έχουμε κάνει έως τώρα.
Γι’ αυτό ήμουν μεταξύ εκείνων που είπαν ότι χρειαζόμαστε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό, ο οποίος θα συμπληρώσει τις αμυντικές δαπάνες που ήδη εμείς κάνουμε σε εθνικό επίπεδο, με περισσότερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Άρα, αυτός είναι συνδυασμός μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, δημοσίων και ιδιωτικών πρωτοβουλιών, θα είναι κάτι απαραίτητο εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν ευρωπαϊκό πυλώνα σε σχέση με τις αμυντικές δαπάνες και το ΝΑΤΟ.
Πώς θα είναι αυτός ο μηχανισμός;
Μητσοτάκης: «Έχουμε ήδη με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τουσκ υποβάλει μία πρόταση σχετικά με ένα σχέδιο ναυαρχίδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ένα ευρωπαϊκό βραχίονα, που θα αυξήσει τις αμυντικές μας ικανότητες. Και σαφώς δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη συμφωνία επί του παρόντος.
Θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί μέσω ενός ευρωπαϊκού δανεισμού. Όταν αντιμετωπίσαμε τον covid το 2020, λάβαμε την απόφαση για 750 δισεκατομμύρια ευρώ, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε την οικονομική ύφεση που επέφερε σε όλες τις οικονομίες μας. Αυτά τα χρήματα αναπτύχθηκαν, ήταν μέσω ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού.
Μου φαίνεται, λοιπόν, ότι αν καταφέραμε να μιλήσουμε για 750 δισεκατομμύρια ευρώ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία των θέσεων εργασίας, θα ήταν λογικό αν θα μπορούσαμε να αντλήσουμε ένα ποσό σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να ενδυναμώσουμε τις πρωτοβουλίες ευρωπαϊκής αμύνης».
Και έτσι μιλάμε και για το 2%. Είναι ένας τρόπος για το 2% αλλά και ένας τρόπος πιο ολοκληρωμένων ικανοτήτων…
Μητσοτάκης: «Ναι, και φυσικά μιλούμε για τρόπους, για να ενδυναμώσουμε την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία σε μια εποχή όπου μιλάμε για στρατηγική αυτονομία, όπου η ανταγωνιστικότητα βρίσκεται στη βάση της δικής μας ατζέντας
Μιλάμε για καινοτομία. Έχουμε κάνει κάποια πρώτα βήματα, φυσικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά σαφώς πρέπει να κάνουμε περισσότερα».
Και μιλώντας για περισσότερα, η Ελλάδα έχει συνεισφέρει αρκετά στην Ουκρανία. Είστε μία από τις ηγέτιδες χώρες, διότι έχετε παράσχει πυραύλους και πυρομαχικά. Τι πιστεύετε πρέπει να γίνει πιο γρήγορα και πώς μπορούμε να φτάσουμε σε κάτι καλύτερο. Τα τελευταία χρόνια το βασικό ήταν η ταχύτητα. Το ΝΑΤΟ δεν επιδεικνύει πάντα ταχύτητα. Είναι πρόβλημα το οποίο είχαμε και στις ΗΠΑ. Πώς πιστεύετε ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν τους επόμενους μήνες ή τι θα μπορούσε να έχει περισσότερο νόημα έτσι ώστε να είμαστε πιο γρήγοροι;
Μητσοτάκης: «Πρώτα απ’ όλα, πιστεύω ότι η Ευρώπη έχει καταφέρει να φτάσει σε αποτελέσματα. Πολλοί στη Μόσχα έβαζαν στοιχήματα σχετικά με την ανικανότητα της Ευρώπης να παραμείνει ενωμένη. Έκαναν λάθος. Έσφαλαν. Η Ευρώπη παρέμεινε ενωμένη. Εμείς καταφέραμε να παράσχουμε βοήθεια στην Ουκρανία. Ένα συγκεκριμένο πακέτο συμφωνήθηκε, αλλά και τα κράτη μέλη έχουν παράσχει στην Ουκρανία.
Και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε. Πρωτοβουλίες πολύ σημαντικές έχουν υπάρξει πάρα πολύ αποτελεσματικές σε επίπεδο παροχής βοήθειας στην Ουκρανία ως τάχιστα.
Ταυτόχρονα, πρέπει να κοιτάξουμε τα παραθυράκια και τις τρύπες που υπάρχουν. Τούτο σχετίζεται με τις δικές μας ικανότητες αμύνης και όσο κι αν μιλάμε για εκλεπτυσμένα συστήματα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι έχουμε τα βασικά.
Η Ουκρανία κατέδειξε πόσο σημαντικά είναι τα βασικά και ταυτόχρονα πρέπει να πούμε ότι σε έναν σύγχρονο κόσμο η τεχνολογία παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά όχι πάντα τον πρωταρχικό.
Ταυτόχρονα, μιλάμε για την παραγωγή. Μιλάμε για τα αποθέματά μας, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να επιδείξουμε την ικανότητα να υποστηρίξουμε την Ουκρανία, μια πρόκληση τον οποίο αντιμετωπίζουμε.
Ναι, η ποσότητα μετρά. Πείτε μας δυο λόγια σχετικά με την πρωτοβουλία που μόλις αναφέρατε.
Μητσοτάκης: «Πρέπει να πω ότι μιλάμε για έναν αποτελεσματικό τρόπο μεταφοράς όπλων προς την Ουκρανία. Πολλές χώρες έχουν ενταχθεί σε αυτήν την πρωτοβουλία και όπως αναφέρατε έχει να κάνει με την ταχύτητα, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι απαραίτητες συναλλαγές γίνονται.
Για παράδειγμα, σε σχέση με τον απαραίτητο εξοπλισμό. Όλα αυτά να λαμβάνουν χώρα πολύ γρήγορα. Και μου φαίνεται ότι αυτή είναι μία οδός έτσι ώστε να πάμε παρακάτω.
Ποια είναι η ελπίδα σε αυτό το φόρουμ. Τι θα θέλατε να δείτε από αυτή τη σύνοδο;
Μητσοτάκης: «Πρώτα απ’ όλα πιστεύω ότι πρέπει να δούμε πού βρισκόμαστε, τι έχουμε καταφέρει.
Το ΝΑΤΟ έχει υπάρξει επιτυχές, διότι μπόρεσε να προσαρμοστεί και μπόρεσε να επανεφεύρει τον εαυτό του κατά καιρούς. Αυτό πρέπει να κάνουμε και τώρα.
Για εμένα η πιο σημαντική πτυχή του ΝΑΤΟ πάντα ήταν η ισχύς της Βορειοατλαντικής εταιρικής σχέσης και είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε αυτή την αμοιβαία δέσμευση, αλλά ταυτόχρονα να αναγνωρίσουμε ότι σε μία συμμαχία όλοι πρέπει να παίξουν το δικό τους ρόλο και γι αυτό η δέσμευση του 2%, για παράδειγμα, τόσο σημαντική τουλάχιστον για εκείνες τις χώρες που πάντα ήταν εκεί σε αυτό το στόχο και το είχαν επιτύχει. Και φυσικά αυτό πρέπει να το συζητήσουμε ίσως το 2% να μην είναι αρκετό. Ίσως πρέπει να πάμε στο 2,5% αν θέλουμε να κάνουμε ό, τι επιθυμούμε εντός της Συμμαχίας.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι σε καιρούς μεγάλης αβεβαιότητας το να είσαι μέρος μιας συμμαχίας που είναι ισχυρή, που έχει αμυντικό χαρακτήρα και που μπορεί να μας οδηγήσει σε φοβερή ικανότητα άμυνας έναντι των εξωτερικών απειλών, είναι σπουδαιότερο παρά ποτέ. Ευχαριστώ θερμά.
