Συνέντευξη από τη Λοριάν της Γαλλίας παραχώρησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Ertnews. Ο πρωθυπουργός τόνισε αρχικά: «Σήμερα είναι μια σημαντική στιγμή για εμένα, καθώς είναι η πρώτη φορά που μου δίνεται η ευκαιρία να έρθω στο ναυπηγείο της Naval Group», ενώ σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα είπε: «Ως το 2026 θα έχουμε και τις τρεις Belharra. Θα είναι από τα πιο σύγχρονα που θα πλέουν στη Μεσόγειο».

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα είπε ότι «σήμερα γιορτάζουμε τα 80 χρόνια από τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στη Νορμανδία. Την αρχή του τέλους για τη ναζιστική Γερμανία. Μια διαρκής υπενθύμιση ότι στους σημερινούς καιρούς δεν δικαιολογείται καμία αφέλεια».

«Δεν συμμερίζομαι την απαισιόδοξη θέση για το τέλος της Ευρώπης. Η Ευρώπη βρίσκει τις δυνάμεις και αναγεννάται», συνέχισε, τονίζοντας πως «απαιτείται περισσότερη διευρωπαϊκή συνεργασία».

Για τη δημιουργία κοινής αντιαεροπορικής άμυνας στην Ευρώπη είπε: «Αν δεν σκεφτούμε φιλόδοξα, θα παραμείνουμε αγκυλωμένοι σε αντιλήψεις του παρελθόντος. Αν δεν δημιουργήσουμε ένα ενιαίο αμυντικό ταμείο, θα πρέπει να συνδέεται από μεγάλα πρότζεκτ αμυντικής προτεραιότητας για την Ευρώπη». «Η κοινή αντιπυραυλική ασπίδα», είπε ακόμα, «θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από το ευρωπαϊκό ταμείο. Ως Ελλάδα θα κάνουμε τις αμυντικές δαπάνες που πρέπει».

«Αν δεν θέτει κανείς φιλόδοξους στόχους, δεν πρόκειται να τους πετύχει»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ακόμα, κάνοντας έμμεση αναφορά στις εκλογές στις ΗΠΑ, ότι «η Ευρώπη, αυτό δεν αφορά τόσο την Ελλάδα, αλλά αφορά την υπόλοιπη Ευρώπη, είχε ουσιαστικά εκχωρήσει την άμυνά της και τις εγγυήσεις ασφάλειας στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο ΝΑΤΟ». Διερωτήθηκε, ωστόσο: «Μπορούμε αυτό να το θεωρήσουμε ως δεδομένο, λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα οποία, ενδεχομένως, να γίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες;»

Πρόσθεσε ότι αυτό που προτείνει δεν είναι υποκατάστατο για το ΝΑΤΟ. «Ούτε ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι το ΝΑΤΟ, όποια και αν είναι η επιλογή των Αμερικανών, θα οδηγηθεί σε μια παρακμή. Είναι συμπλήρωμα στο ΝΑΤΟ και έχουμε και μια υποχρέωση και ως Ευρώπη να στηρίξουμε την αμυντική μας βιομηχανία. Να υπάρχει, θα έλεγα, μεγαλύτερος εξορθολογισμός των δαπανών, να μην υπάρχει τέτοια πολυτυπία.

Να δώσω ένα παράδειγμα: Τα επόμενα πλοία του μέλλοντος θα μπορούσε να είναι η επόμενη κορβέτα, θα μπορούσε να είναι μια ευρωπαϊκή προσπάθεια. Αντί να χτίζει κάθε χώρα το δικό της πλοίο και να μην έχουμε οικονομίες κλίμακος, όλοι θα μπορούσαμε να προσθέσουμε σε αυτή την προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος. Άρα η συζήτηση αυτή είναι μια συζήτηση που έχει ανοίξει, πιστεύω, για τα καλά.

Δεν περιμένω ότι θα ολοκληρωθεί ως διά μαγείας σε λίγους μήνες, αλλά έχω μάθει πάντα ότι αν δεν θέτει κανείς φιλόδοξους στόχους για το επόμενο βήμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, δεν πρόκειται να το πετύχει – και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θυμάστε ότι έναν μήνα πριν συμφωνηθεί πολλοί προέβλεπαν ότι ήταν αδύνατον να γίνει, κι όμως έγινε».

«Η Ευρώπη χτίστηκε μέσα από μια μεγάλη συμμαχία κεντροδεξιών και κεντροαριστερών δυνάμεων»

Για την εκλογή νέου προέδρου στην Κομισιόν, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε: «Κατ’ αρχάς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ως το μεγαλύτερο -καθώς φαίνεται, γιατί δεν μου αρέσει να προεξοφλώ κανένα εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά καθώς φαίνεται-, μεγαλύτερο πολιτικό κόμμα στην Ευρώπη, έχει δικαίωμα -και απαίτηση θα έλεγα- να διεκδικήσει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και υποψήφια μας είναι η κυρία φον ντερ Λάιεν.

Άρα ξεκινούμε με αυτό το αξίωμα. Έτσι προσερχόμαστε σε αυτήν τη διαπραγμάτευση. Δεν συμμετείχα τότε στις διαπραγματεύσεις. Έφτασα στο συμβούλιο λίγους μήνες καθυστερημένα. Η στρατηγική μας τώρα ως προς την υποψηφιότητα της προέδρου της Επιτροπής είναι σαφής.

Η Ευρώπη χτίστηκε μέσα από μια μεγάλη συμμαχία των κεντροδεξιών δυνάμεων, των κεντροαριστερών δυνάμεων, των σοσιαλιστών και των φιλελευθέρων. Και εξακολουθώ να πιστεύω ότι στον πυρήνα της αυτή η συμμαχία πρέπει να διατηρηθεί ακέραια.

Αν τώρα σε αυτή τη συμμαχία μπορούν να προστεθούν -μεμονωμένα, το τονίζω- χώρες, κυβερνήσεις, κομματικοί σχηματισμοί, οι οποίοι να πιστεύουν στην ιδέα της Ευρώπης, έτσι όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς, και με τους οποίους μπορούμε, παρά τις επιμέρους μας διαφωνίες, να συνδέσουμε τις μεγάλες ευρωπαϊκές προτεραιότητες, αυτό μπορεί να είναι και καλοδεχούμενο.

Αλλά δεν θεωρώ σε καμία περίπτωση ότι πρέπει να υποκαταστήσουμε τον πυρήνα αυτής της συμμαχίας, που πιστεύω ότι παρά τις δυσκολίες την πήγε μπροστά την Ευρώπη. Γιατί σίγουρα θα υπάρχουν άκρα στην Ευρώπη και ακραία κόμματα στα δεξιά μας, αλλά και άκρα στα αριστερά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αριστερά εκπροσωπείται στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει στην ευρωπαϊκή αριστερά, την GUE, η οποία είναι το αριστερό άκρο του Ευρωκοινοβουλίου. Ουσιαστικά μια πολιτική ομάδα, η οποία δεν συμμετέχει καθόλου στις πραγματικές διαβουλεύσεις και στη λήψη των αποφάσεων. Είναι μια δύναμη αντίδρασης. Απλά το λέω, για να γνωρίζουν και οι πολίτες που ψηφίζουν αύριο τον ΣΥΡΙΖΑ πού θα ανήκουν οι ευρωβουλευτές».

Τόνισε ακόμα ότι «θα είναι μια σύνθετη διαπραγμάτευση, η οποία θα γίνει, και νομίζω ότι κάθε πολιτική ομάδα προφανώς θέτει τις δικές της προτεραιότητες. Έτσι γίνονται οι διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη, και τελικά καταλήγουμε σε έναν κοινό τόπο. Εγώ πιστεύω ότι θα έχω μαζί με τον πολωνό πρωθυπουργό έναν ρόλο να παίξω σε αυτήν τη διαπραγμάτευση, για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος».

Ευχήθηκε «μέσα στον Ιούλιο να έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαπραγμάτευση, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τέλη Ιουνίου, ώστε τον Ιούλιο να επικυρωθεί και η πρόεδρος της Επιτροπής με τη μυστική ψηφοφορία, η οποία γίνεται στο Ευρωκοινοβούλιο».

«Ο Μίτσκοσκι θα βρεθεί μπροστά σε μια πολύ δυσάρεστη θέση, αν εξακολουθεί να λέει τα ίδια πράγματα»

Ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός για τη Βόρεια Μακεδονία. Ερωτηθείς αν θα επιδιώξει συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας είπε: «Κοιτάξτε, πρέπει πρώτα να αναλάβει και επίσημα πρωθυπουργός. Καθώς φαίνεται θα είναι η πρώτη φορά στην οποία θα βρεθούμε μαζί, σε μια σημαντική συνάντηση 70 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ, και να θυμόμαστε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών και η μια ενιαία ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας, erga omnes, έναντι όλων, ήταν η βασική προϋπόθεση, για να ενταχθεί η Βόρεια Μακεδονία στο ΝΑΤΟ και ότι αυτός ήταν ο λόγος που δεν έμπαινε στο ΝΑΤΟ τόσα χρόνια. Θεωρώ αδιανόητο, λοιπόν, ότι η Βόρεια Μακεδονία μπορεί να προσέλθει στην πρώτη της συμμετοχή με τη νέα της ηγεσία και να θέσει εν αμφιβόλω τη Συμφωνία των Πρεσπών ως προς το όνομα. Θα βρεθεί μπροστά σε μια πολύ δυσάρεστη θέση, αν εξακολουθεί να λέει τα ίδια πράγματα που λέει».

Και συνέχισε: «Γιατί -να επαναλάβω- ότι όταν κάποιος εκλέγεται πρωθυπουργός, δεν υπάρχει ατομική ιδιότητα του πρωθυπουργού, είναι θεσμικό όργανο. Μιλάει εκπροσωπώντας τη χώρα του. Άρα, δεν νοείται να λέει ότι ατομικά εγώ αυτοπροσδιορίζομαι ως Μακεδόνας και θα χρησιμοποιούν αυτή την ορολογία. Αλλά επίσημα το όνομα της χώρας μου είναι Βόρεια Μακεδονία. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Εγώ αναμένω τις επίσημες δηλώσεις του πρωθυπουργού».

Ερωτηθείς για το αν η Ελλάδα σκέφτεται να ασκήσει βέτο για την είσοδο της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ τόνισε: «Δεν είναι τόσο θέμα βέτο, όσο κατανόησης και προς τη Βόρεια Μακεδονία, με την οποία είχαμε καταφέρει να οικοδομήσουμε -παρά τις επιφυλάξεις μας για τη Συμφωνία των Πρεσπών και νομίζω ότι σε αυτό μάλλον δικαιωθήκαμε, ως προς το Μακεδονικό, τη μακεδονική εθνότητα και τη μακεδονική γλώσσα – και να έχουμε καλές σχέσεις και να στηρίζουμε την πορεία προς την Ευρώπη. Αλλά δεν νομίζω να φαντάζεται η Βόρεια Μακεδονία ότι μπορεί να κάνει βήματα προς την Ευρώπη, ανοίγοντας ένα καινούργιο, αχρείαστο μέτωπο με την Ελλάδα. Νομίζω ότι είναι αυτονόητο αυτό το οποίο λέω και νομίζω και ελπίζω να γίνει αντιληπτό με απόλυτη σαφήνεια στα Σκόπια, γιατί πραγματικά είναι μια αχρείαστη, θα έλεγα, διάσταση, που περιπλέκει τις σχέσεις μεταξύ δύο κρατών, που δεν νομίζω ότι ωφελεί πρώτα και πάνω απ’ όλα τους ίδιους τους πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας».

«Προφανώς και θα προχωρήσουν τα θαλάσσια πάρκα»

«Έχουμε πει ότι ο σκοπός μας σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών είναι να μπούμε στον πυρήνα της διαφοράς μας ως προς την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Καλό είναι ο διάλογος να συνεχίζεται, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι μπορούμε ως διά μαγείας, μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα να συμφωνήσουμε και να επιλύσουμε κάτι το οποίο δεν λύσαμε 40 χρόνια τώρα.

Όμως, η βελτίωση του κλίματος, το γεγονός ότι δεν έχουμε παραβιάσεις και παραβάσεις, το γεγονός ότι η εμπρηστική ρητορική έχει περιοριστεί σημαντικά, όχι πλήρως αλλά σημαντικά, συνεργαζόμαστε καλά στο μεταναστευτικό, δεν σημαίνει ότι η Τουρκία άλλαξε τις θέσεις της και ότι δεν υποκρύπτεται πάντα ένας, θα έλεγα, αναθεωρητισμός, ο οποίος αμφισβητεί ευθέως και κυριαρχία και ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Δεν είμαστε αφελείς. Αν ήμασταν αφελείς, δεν θα χτίζαμε τέτοια πλοία. Το λέω, διότι η Ελλάδα πρέπει πάντα να προβάλει ισχύ αποτρεπτική σημαντική. Αχρείαστα να είναι πάντα. Αλλά, παρά ταύτα, η ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, η ενίσχυση των συμμαχιών μας και η δυνατότητά μας να προσερχόμαστε σε αυτόν τον διάλογο με καλή διάθεση, με φιλικά αισθήματα προς τον τουρκικό λαό, χωρίς όμως να υποχωρούμε από τις κόκκινες γραμμές μας και από τη βαθιά μας πεποίθηση ότι μόνο το Διεθνές Δίκαιο μπορεί να είναι ο οδηγός για την επίλυση της διαφοράς μας, αυτές οι θέσεις δεν αλλάζουν».

Για τα θαλάσσια πάρκα τόνισε: «Προφανώς και θα προχωρήσουν και το έχω πει πολλές φορές… Και έχει κάθε δικαίωμα να ξεκινήσει εντός των χωρικών της υδάτων, να κάνει ό,τι θέλει. Καλοδεχούμενο θα είναι, γιατί όλες οι δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος στο Αιγαίο, στον βαθμό που γίνονται εντός ζώνης κυριαρχίας, μόνο καλό μπορούν να κάνουν».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προέβλεψε και το αποτέλεσμα στον ΟΗΕ, λέγοντας: «Εκτιμώ ότι θα είμαστε στο επόμενο Συμβούλιο Ασφαλείας, για την περίοδο 2025-2026, ως μη μόνιμο μέλος. Είναι μια μεγάλη τιμή για τη χώρα, μια μεγάλη ευθύνη για τη χώρα.

Η Ελλάδα υπηρετεί μια πολιτική αρχών ως προς την εξωτερική πολιτική και προφανώς, όταν κάθεσαι στο τραπέζι του Συμβουλίου Ασφαλείας, πρέπει να λαμβάνεις και ορισμένες αποφάσεις, οι οποίες δεν μπορούν πάντα να ικανοποιούν τους πάντες.

Έχουμε, όμως, τις αρχές μας, τις προτεραιότητές μας, μια ξεκάθαρη στρατηγική. Είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ. Δεν λέω ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική ετεροκαθορίζεται, αλλά οι συμμαχίες μας είναι απολύτως δεδομένες.

Με αυτή την αίσθηση υπευθυνότητας και ως ένας παράγοντας που αναγνωρίζεται πια ως παράγων σταθερότητας σε μια περιοχή δύσκολη, νομίζω ότι η Ελλάδα έχει πολλά να προσφέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας».

Τι είπε για Κυπριακό και Μεσανατολικό

Εκτίμησε ότι και η υπόθεση του Κυπριακού μπορεί με κάποιον τρόπο να βοηθηθεί από αυτή την παρουσία, την ελληνική.

«Θέλω να τονίσω για το Κυπριακό ότι εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών των δύο κοινοτήτων. Στηρίζουμε την κα Holguín και τον ρόλο, τον οποίο έχει αναλάβει ως ειδική απεσταλμένη του Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Από την άλλη, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ξεκινάμε με μια θέση αφετηρίας της Τουρκίας περί δύο κρατών, η οποία πολύ απλά δεν είναι αποδεκτή. Θεωρώ, όμως, πολύ σημαντικό να μπορέσει, σε πρώτη φάση, να ξαναϋπάρξει μια συζήτηση μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο νησί».

Τέλος, για το Μεσανατολικό είπε: «Κατ’ αρχάς, θέλω να αποσαφηνίσω ότι η Ελληνική Κυβέρνηση ψήφισε υπέρ της δυνατότητας η Παλαιστινιακή Αρχή να έχει έναν αυξημένο ρόλο στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Η Ελλάδα ανέκαθεν ήταν υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών. Και η λύση των δύο κρατών προφανώς έχει ως κατάληξη την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους. Το ζήτημα είναι πώς θα φτάσουμε σε αυτόν τον οδικό χάρτη και ποιες προτεραιότητες θα υπηρετήσουμε αυτή τη στιγμή κατά προτεραιότητα.

Και η πρώτη προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, να υπάρξει μία άμεση και μόνιμη κατάπαυση του πυρός, να αποτραβηχθεί το Ισραήλ από τη Ράφα και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Αυτή είναι η άμεση προτεραιότητα αυτή τη στιγμή.

Αλλά, προφανώς, η Ελλάδα, στα πλαίσια της λογικής των δύο κρατών, είναι υπέρ της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους. Το ζήτημα είναι το πότε θα γίνει αυτό και σε ποιο στάδιο αυτού του οδικού χάρτη, ώστε να μπορούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί για τον τελικό στόχο, τον οποίο υπηρετούμε».

Για το αν είναι στις σκέψεις της ελληνικής κυβέρνησης η αγορά ίσως μίας τέταρτης φρεγάτας το επόμενο διάστημα, απάντησε: «Προς το παρόν χτίζουμε τρεις. Οι τρεις ήταν η αρχική εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά αυτή τη στιγμή με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας και με τον Αρχηγό του ΓΕΕΘΑ είμαστε σε μία διαδικασία συνολικής επαναξιολόγησης όλων των αμυντικών δαπανών μας σε ορίζοντα δεκαετίας, δωδεκαετίας για την ακρίβεια -δωδεκαετές είναι πάντα το σχέδιο των Ενόπλων Δυνάμεων-, γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη και τα μαθήματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Θέλω να τονίσω και πάλι ότι από αυτή την κυβέρνηση έχουν γίνει πάρα πολύ σημαντικές επενδύσεις στην άμυνα, που είχαν να γίνουν εδώ και πολύ καιρό. Είχαμε μείνει πίσω στα χρόνια της κρίσης.

Η Αεροπορία μας εκσυγχρονίστηκε με τα νέα Rafale αλλά και με τα οπλικά συστήματα, τα οποία αυτά διαθέτουν. Ο εκσυγχρονισμός των F-16 προχωράει, με πολύ μικρές καθυστερήσεις, αλλά κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Παραλάβαμε τα πρώτα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα Romeo, τα οποία θα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της προβολής ισχύος και αυτού του οπλικού συστήματος της φρεγάτας. Οι τρεις φρεγάτες θα παραληφθούν έως και το 2026.

Γνωρίζουμε τα δημοσιονομικά μας περιθώρια, γνωρίζουμε τις προτεραιότητές μας. Γι’ αυτό, για να επανέλθω και να κλείσω με αυτό, σε αυτό που λέγαμε και στην αρχή, θα είναι μία πολύ μεγάλη ανακούφιση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αν κάποιες από τις δαπάνες, που ούτως ή αλλιώς η χώρα τις κάνει, να μπορέσει να τις εντάξει σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο χρηματοδότησης έργων, τα οποία έχουν ένα κοινό ευρωπαϊκό ενδιαφέρον».