«Όλοι θέτουν, θέτουμε το θέμα, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Κανένας όμως δε φτάνει σε αυτόν τον τραγικό, με τη θεατρική και αρχαία σημασία του όρου, τον τραγικό τρόπο, όπως το έθεσε εκείνη. Ποιος θα μπορούσε, άλλος υπουργός Πολιτισμού να πει, Θέλω πίσω τα μάρμαρα μου, το μνημείο είναι αυτό που τα ζητάει, το ξεριζώσατε. Είναι ο τρόπος ο οποίος έλεγε τα πράγματα». Με τα λόγια αυτά, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, περιέγραψε, στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8, της ΕΡΤ, και στην εκπομπή «Πρωινή Παρέα» με την Κατερίνα Σερέτη και τον Διονύση Χατζημιχάλη, την μοναδική, χαρισματική προσωπικότητα της Μελίνας Μερκούρη, ενός μύθου, όπως τη χαρακτήρισε, 30 χρόνια από την ημέρα του θανάτου της.
«Η Μελίνα είναι μύθος. Ήταν μια χαρισματική προσωπικότητα, η οποία πραγματικά ακτινοβολούσε, τραβούσε τον κόσμο. Έκανε τον συνομιλητή της να αισθάνεται ότι τον έχει ξεχωρίσει για πολύ σημαντικούς λόγους. Είχε αυτό το ατέλειωτο χάρισμα στην επικοινωνία, την ατέλειωτη ικανότητα να ζει στην πραγματικότητα τον δικό της μύθο και αυτόν να τον προβάλλει. Και αισθανόσουν ότι μπαίνεις σε μια άλλη σφαίρα. Αυτή ήταν η τρομακτική της ικανότητα, όταν σε κοιτούσε, όταν απευθυνόταν σε σένα» είπε χαρακτηριστικά.
Σχετικά με τη γνωριμία της με την Μελίνα, η σημερινή υπουργός, ανέφερε πως ήταν τότε 22 ετών και δεν συνεργάστηκε ποτέ μαζί της. «Την είδα αρκετές φορές. Μπορώ να σας πω ότι τη γνώριζα, δεν την ήξερα. Αλλά νομίζω ότι όλοι όσοι είχαν πραγματικά την τύχη να συνεργαστούν μαζί της, όσοι τη γνωρίσαμε υπό κάποιες περιστάσεις, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ούτε το βλέμμα της, ούτε τη φωνή της, ούτε τον τρόπο με τον οποίο περιέβαλλε τον συνομιλητή της. Αυτή η γυναίκα, η οποία ήταν ηθοποιός, πάρα πολλές φορές μου έδινε την εντύπωση όσες φορές την έβλεπα ότι παίζει, ότι είναι ένας ρόλος, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως, προσοχή εδώ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν ψεύτικο αυτό που έκανε, δεν ήταν ψεύτικο, δεν ήταν προσποιητό. Κάθε άλλο».
Η Μελίνα Μερκούρη καθόρισε πάρα πολλά πράγματα στην πολιτική του πολιτισμού, επισήμανε η κ. Μενδώνη, τα οποία συνέχισαν και συνεχίζουν όλες οι κυβερνήσεις και τα υιοθετούν.
«Να πάρουμε την περίπτωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Έθεσε το 1982 στη μεγάλη αυτή Συνδιάσκεψη της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Μεξικό, για πρώτη φορά, ένα ζήτημα το οποίο η Ελλάδα το είχε στη θεματική της προς τα έξω σχεδόν από τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους. Λίγα χρόνια μετά, το 1830, η Ελλάδα άρχισε να διεκδικεί, να ζητά πίσω την επιστροφή των Γλυπτών. Όμως η Μελίνα ήταν αυτή η οποία το καθιέρωσε, το συστηματοποίησε, το διεθνοποσε. Από τότε λοιπόν, από το 1982, άλλος με περισσότερη έμφαση, άλλος λιγότερη, σήμερα η κυβέρνηση τουλάχιστον του Κυριάκου Μητσοτάκη και ο ίδιος προσωπικά, ασχολείται με πολύ συστηματικό και μεθοδικό τρόπο με το θέμα αυτό, όμως όλοι ακολούθησαν αυτή την πορεία. Η πρώτη, η οποία έθεσε το θέμα της ανάπτυξης της πολιτιστικής ανάπτυξης της περιφέρειας, ήταν η Μελίνα, τότε που δημιούργησε τους θεσμούς με πιο χαρακτηριστικό τον θεσμό των ΔΗΠΕΘΕ. Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα είναι αυτή που μέχρι σήμερα ενώνει, ενώνει τους λαούς της πόλης, τα κράτη της Ευρώπης. Είναι ένας από τους βασικούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτός δημιουργείται τότε. Είναι πολλά. Η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Πλέον μιλάμε για ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά σε πολλές πόλεις της ελληνικής επικράτειας, σε πόλεις οι οποίες έχουν αναπτυχθεί στην ίδια θέση που υπήρχαν και οι αντίστοιχες της αρχαιότητας. Η ιδέα αυτή της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων για την Αθήνα ειδικά, ξεκίνησε τότε, δουλεύτηκε τότε από τη Μελίνα. Επομένως, είναι πάρα πολλά αυτά τα οποία ξεκινούν από τότε» ανέφερε η υπουργός.
Διαμορφώνουμε συνθήκες για την επιστροφή των Γλυπτών – Δεν μπορώ να βάλω ορίζοντα
Ως προς το ζήτημα της εκπλήρωσης του αιτήματος της επιστροφής των Γλυπτών, η κ. Μενδώνη επισήμανε καταρχήν ότι πλέον το ελληνικό αίτημα της επιστροφής των γλυπτών και της επανένωσής τους στο Μουσείο της Ακρόπολης έχει ξεφύγει πολύ από τα ελληνικά όρια.
«Είναι δικό μας, είναι ένα εθνικό, δικό μας αίτημα αλλά πλέον η συμμαχία με την κοινωνία των πολιτών σε όλο τον κόσμο είναι τεράστια. Η διεθνής κοινή γνώμη είναι αυτή η οποία ζητά να δει αυτό το μοναδικό μνημείο ενωμένο. Το ίδιο το μνημείο είναι αυτό το οποίο απαιτεί την ένωση όλων των τμημάτων του. Ήταν τα αρχιτεκτονικά μέλη του ίδιου του μνημείου αναπόσπαστα κομμάτια. Είναι σαν κόψουν σε έναν άνθρωπο το χέρι, το πόδι του. Αυτό έχει συμβεί. Το πού είμαστε. Η κυβέρνηση, το Υπουργείο Πολιτισμού υπό τον Πρωθυπουργό, δίνει μια συνεχή, μεθοδική και συστηματική μάχη, έναν αγώνα ισχυροποίησης του ελληνικού αιτήματος και επιτρέψτε μου να πω ότι αυτά τα οποία έγιναν τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο ζήτημα αυτό, ίσως είναι τα περισσότερα που έχουν γίνει ποτέ σε όλο αυτό το διάστημα των διακοσίων ετών ή από το 1982 που η Μελίνα έθεσε το θέμα της επιστροφής και της επανένωσης. Θέλει πολλή δουλειά. Δεν μπορώ να βάλω ορίζοντα. Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να βάλει ορίζοντα. Τέτοιου είδους συμφωνίες και τέτοιου είδους κινήσεις απαιτούν ένα συγκεκριμένο μομέντουμ. Βεβαίως διαμορφώνουμε συνθήκες, αλλά θα ήταν εξαιρετικά επιπόλαιο να πω ότι ναι, τότε ή μετά από τόσα χρόνια ή αύριο. Και επιπλέον υπάρχει μια στρατηγική την οποία έχουμε υιοθετήσει. Κινούμαστε μεθοδικά, συστηματικά, σιωπηλά και ο στόχος μας είναι να φτάσουμε σε αυτή την μοναδική στιγμή».
Σήμερα η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία είναι δωρεάν, όπως έχει καθιερωθεί εδώ και 30 χρόνια, προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, σημείωσε η υπουργός.
Η υπουργός, ερωτηθείσα για το νομοσχέδιο στο οποίο περιλαμβάνεται διάταξη για το ελληνόφωνο τραγούδι και το οποίο έχει προκαλέσει και αρνητικές αντιδράσεις, διευκρίνισε τα εξής.
«Αυτό είναι ένα ευρύτερο νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού. Δεν αφορά μόνο το ελληνόφωνο τραγούδι, αλλά ακριβώς επειδή αυτό είναι ένα θέμα που ενδεχομένως απασχολεί πολύ κόσμο, είναι αυτό το οποίο συζητιέται. Είναι ένα νομοσχέδιο πολύ ευρύτερο και λύνει πολλά θέματα και εκκρεμότητες που υπάρχουν. Στο συγκεκριμένο θέμα, κίνητρα δίνουμε στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, για παράδειγμα, αν θέλουν να ακολουθήσουν αυτή την ποσόστωση, μπορούν με μια συγκεκριμένη λογική να παίρνουν περισσότερο διαφημιστικό χρόνο. Εάν θέλουν το κάνουν. Δεν είναι υποχρεωτικό. Δεν το επιβάλλουμε σε κανέναν. Δεν το επιβάλλουμε σε καμία περίπτωση. Θα ήταν εντελώς τρελό. Στα καταλύματα ή στα ξενοδοχεία, αυτό το οποίο λέμε είναι, σε περίπτωση που θέλουν να παίξουν μουσική, στο ασανσέρ και στον χώρο αναμονή, πουθενά αλλού, τότε να υπάρχει η ποσόστωση αυτή. Εάν θέλουν να παίξουν μουσική. Μπορεί και να μην θέλουν. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβουν όλοι όσοι αντιδρούν ότι πάμε σε μια ιδιωτική επιχείρηση να επιβάλλουμε κάτι. Καταρχήν, ο χώρος είναι εξαιρετικά περιορισμένος. Δεν αναφερόμαστε στην εστίαση, δεν αναφερόμαστε σε καμία περίπτωση στα δωμάτια, δεν αναφερόμαστε στις πισίνες, τα μπαρ, οπουδήποτε μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιείται κατά βούληση μουσική. Μιλάμε μόνο για τον χώρο του ασανσέρ και για τον χώρο αναμονής»
«Με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να κάνουμε δύο πράγματα. Το ένα είναι να ενισχύσουμε το ελληνόφωνο τραγούδι και την ελληνική γλώσσα. Το νομοσχέδιο σε πολύ μεγάλο βαθμό αναφέρεται σε διατάξεις που προστατεύουν την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Υπό αυτή την έννοια και η ελληνική γλώσσα και η ελληνική μουσική ανήκουν στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Από την άλλη πλευρά, για να τα λέμε τα πράγματα όπως πρέπει να τα πούμε, οι δημιουργοί, οι Έλληνες δημιουργοί, έχουν υποστεί ένα πολύ μεγάλο πλήγμα, το οποίο δεν συνδέεται μόνο με την πανδημία. Η πανδημία ήταν το αποκορύφωμα. Αυτή τη στιγμή, απ’ ό, τι δείχνουν μελέτες, το αντιλαμβανόμαστε και στην καθημερινότητά μας όλοι ότι το αγγλόφωνο τραγούδι μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία έχει επικρατήσει κατά κράτος. Μιλάμε για περίπου 30% ακούγεται ελληνόφωνο τραγούδι και 70% αγγλόφωνο. Αυτό για τους δημιουργούς και έχουμε και σήμερα έχουμε εξαιρετικά καλούς μουσικούς, είναι πραγματικά ένα πλήγμα, επομένως προσπαθούμε να τους ενισχύσουμε εμμέσως, διότι με τον τρόπο αυτό μπορούν να έχουν περισσότερα πνευματικά δικαιώματα» εξήγησε η κ. Μενδώνη.
Η ανάρτηση του Newsbeast στο Instagram για τα 30 χρόνια χωρίς τη Μελίνα Μερκούρη:
