Τι κοινό είχαν ο Μπωντλαίρ, ο Ανρί Μισώ, ο Φρόιντ και οι Ινδιάνοι της Βενεζουέλας; Όλοι είχαν κάνει χρήση ναρκωτικών. Είτε το έκαναν για την απόλαυση, είτε για να πειραματιστούν, όπως και να ‘χει η χρήση τους αποτελεί μέρος της ανθρώπινης κουλτούρας, υπενθυμίζει μια έκθεση που αρχίζει σήμερα στον πολυχώρο τέχνης Wellcome Collection στο Λονδίνο.
Η αναδρομή αυτή στις ουσίες και στις χρήσεις τους δεν χαρακτηρίζεται από καμία διάθεση άσκησης ηθικής κριτικής, παρά μόνον από μια βαθιά περιέργεια για όλα τα ναρκωτικά, χωρίς ταμπού. Μήπως ο όρος ναρκωτικό δεν περιλαμβάνει το ίδιο την κάνναβη, το όπιο, τα φύλλα κόκας και τα παραισθησιογόνα μανιτάρια και τα συνηθισμένα ναρκωτικά της καθημερινότητάς μας; Τον καφέ, το τσάι, τα οινοπνευματώδη;
Σε ένα εντυπωσιακό πείραμα που έκανε η NASA σε αράχνες για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο διαφόρων ουσιών, οι επιστήμονες διαπίστωσαν περιέργως ότι ο πιο ασύμμετρος ιστός έγινε υπό την επήρεια καφεΐνης και όχι κάνναβης.
Πολλά σχέδια, κείμενα και έργα τέχνης που έγιναν υπό την επήρεια ναρκωτικών δείχνουν ότι σε όλες τις εποχές, ο άνθρωπος προσπαθούσε να επικοινωνήσει την εμπειρία του.
Ο Ανρί Μισώ και τα σχέδιά του υπό την επήρεια μεσκαλίνης, ή ο Μπωντλαίρ που περιγράφει τις εμπειρίες του στους «Τεχνητούς Παραδείσους» αποτελούν κάποιες από τις μαρτυρίες των προσπαθειών αυτών. Ο Μπωντλαίρ διαπίστωνε εξάλλου ότι αν το χασίς και το όπιο οξύνουν τις αισθήσεις, βυθίζουν επίσης σε έναν όχι και τόσο ευνοϊκό λήθαργο για την ποιητική παραγωγή.
Χωρίς να χαρίζεται, η έκθεση δείχνει τα προβλήματα που προκαλεί το όπιο ή η μορφίνη στους ναρκομανείς, αλλά παράλληλα και τη χρήση τους στα εορταστικά τελετουργικά των Ινδιάνων.
Σε έναν πολιτισμό, όπως αυτός, τα ναρκωτικά που λαμβάνονται ομαδικά είναι κάτι το απολύτως αποδεκτό, ενώ σε έναν άλλον πολιτισμό θεωρείται πρόβλημα της δημόσιας υγείας.
Επίσης, μολονότι αυτό δεν είναι η κλασική περίπτωση, κάποιες διαφημίσεις στην έκθεση υπενθυμίζουν ότι στις αρχές του 20ου αιώνα ο βήχας των παιδιών αντιμετωπιζόταν με σιρόπι ηρωίνης, όπως το άσθμα με «ινδιάνικα τσιγάρα» κάνναβης.
«Μόλις τη δεκαετία του 1920 άρχισαν να περιορίζουν τη χρήση των φαρμάκων αυτών και το 1951 απαγορεύτηκαν», σημείωσε η υπεύθυνη του εκθεσιακού χώρου Κάρολιν Φίσερ. «Είναι εντυπωσιακό ότι οι γονείς μας μπορούσαν να τα αγοράσουν όλα αυτά ελεύθερα στο φαρμακείο», προσέθεσε.
Η έκθεση «High Society» στη Wellcome Collection άρχισε σήμερα και θα είναι ανοιχτή ως τις 27 Φεβρουαρίου. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
