Το ξεχασμένο παρελθόν της «Παλαιάς Ευρώπης» αποκαλύπτεται σε αυτήν την έκθεση, που περιλαμβάνει πάνω από 200 νεολιθικά αντικείμενα από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και τη Μολδαβία. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα εντυπωσιακά ανθρωπόμορφα ειδώλια – που θυμίζουν έργα μοντέρνας τέχνης – τα πολύχρωμα αγγεία, τα πολυάριθμα χάλκινα αντικείμενα και τα περίφημα χρυσά κοσμήματα από το νεκροταφείο της Βάρνας, που συνιστούν τον πρωιμότερο γνωστό «θησαυρό» χρυσών αντικειμένων στον κόσμο.
Πριν ακόμη εμφανιστούν τα πρώτα αστικά κέντρα στη Μεσοποταμία γύρω στο 4500 π.Χ., ένας αξιοθαύμαστος πολιτισμός με ιδιαίτερα προηγμένη τεχνολογία και σύνθετα συστήματα συμβολικής αναπαράστασης είχαν αναπτυχθεί στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης.
Οι κάτοικοι των νεολιθικών Βαλκανίων ήταν οι πρώτοι στην ευρωπαϊκή ήπειρο που υιοθέτησαν ένα νέο μοντέλο οικονομίας, βασισμένο στην καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία. Αυτό συνέβη την 7η χιλιετία π.Χ. και σήμανε μια ριζική αλλαγή στον τρόπο αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το περιβάλλον. Μετά από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια νομαδικής ζωής – κατά τη διάρκεια των οποίων σημειώθηκε ελάχιστη πρόοδος – οι άνθρωποι άρχισαν να κατοικούν σε μόνιμους οικισμούς και να αναπτύσσουν νέες τεχνικές δεξιότητες και τρόπους κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Ο οίκος έγινε το κέντρο της κοινωνικής ζωής και ο άνθρωπος άρχισε να διερευνά άγνωστες έως τότε πτυχές του υλικού και πνευματικού του κόσμου. Αντικατάστησε τις παραδοσιακές καλύβες με μόνιμα κτίσματα και τα καλάθια με πήλινα αγγεία, Κατανόησε τις ιδιότητες των μετάλλων και άρχισε να κατασκευάζει πολύ πιο αποτελεσματικά εργαλεία. Εξέφρασε τις πνευματικές του ανησυχίες μέσω των ειδωλίων και των ταφικών εθίμων. Και ανέπτυξε ένα σύνθετο σύστημα ανταλλαγών.
Κατά την 5η χιλιετία π.Χ., οι νεολιθικοί πολιτισμοί των Βαλκανίων ήταν από τους πιο προηγμένους της εποχής – με πυκνοκατοικημένους οικισμούς, έντονη κοινωνική διαστρωμάτωση, εντυπωσιακές θρησκευτικές τελετές, σύνθετα δίκτυα ανταλλαγών και σημαντικές κατακτήσεις στον τομέα της μεταλλουργίας
Ωστόσο, στα μέσα της 4ης χιλιετίας, οι περισσότεροι από αυτούς άρχισαν να καταρρέουν με απότομο τρόπο. Οι λόγοι της κατάρρευσης δεν είναι σαφείς; Πληθυσμιακές μετακινήσεις και εισβολές; Κλιματικές αλλαγές; Εξάντληση των φυσικών πόρων;
Η έκθεση έχει διοργανωθεί από το Institute for the Study of the Ancient World του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Ρουμανίας, με τη συμμετοχή του Περιφερειακού Μουσείου της Βάρνας, στη Βουλγαρία, και του Εθνικού Αρχαιολογικού και Ιστορικού Μουσείου της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, στο Κισινάου.
Επιμέλεια: David Anthory – Jennifer Chi
Η έκθεση παρουσιάζεται παράλληλα με την έκθεση «Οι σχέσεις της Ελλάδας με τα Βαλκάνια στη Νεολιθική εποχή».
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Μέγαρο Σταθάτου
Βασιλίσσης Σοφίας και ΗΓροδότου
Έως τις 10 Ιανουαρίου 2011
Τελευταία ξενάγηση για το κοινό Κυριακή 9/1 στις 12:00
