Πόσο ασφαλείς είναι οι μοτοσυκλετιστές στην Ευρώπη;

Τα τελευταία χρόνια περίπου 25.000 μοτοσυκλετιστές έχουν λάβει μέρος σε έρευνες που έχουν διεξαχθεί από την FEMA (Federation of European Motorcyclists Association) σχετικές με την ασφάλεια της μοτοσυκλέτας και τα ατυχήματα. Τα κύρια θέματα που εστιάζουν οι έρευνες είναι: πόσο επικίνδυνη είναι η οδήγηση μοτοσυκλέτας σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, ποια είναι η νοοτροπία των οδηγών σε σχέση με τα νέα μέτρα ασφάλειας, τί προφυλάξεις παίρνουν για τους εαυτούς τους και άλλα. Συμπεράσματα: Η ασφάλεια των μοτοσυκλετών και τα ατυχήματα παρουσιάζουν διαφορές από χώρα σε χώρα. Σε ποιες χώρες πρέπει η προσοχή να είναι μεγαλύτερη;

Οδήγηση εκτός συνόρων

Η οδήγηση μοτοσυκλέτας απαιτεί ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων. Στις μέρες μας πολλοί οδηγοί είναι αυτοί που βγαίνουν από τα σύνορα της χώρας τους με την μοτοσυκλέτα τους. Δεν είναι πάντα αυτονόητο ότι οι οδηγικές συνθήκες στη χώρα κάποιου θα είναι ίδιες με την χώρα προορισμού.

Κίνδυνοι εκτός συνόρων

Οι πραγματικά αξιόπιστες συμβουλές προς τους οδηγούς μοτοσυκλέτας προέρχονται από την εμπειρία άλλων οδηγών. Πρόσφατα στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι οδηγοί σε διάφορες χώρες και στατιστικές που αφορούν την μοτοσυκλέτα είναι διαθέσιμα για περισσότερες από 20 ευρωπαϊκές χώρες. Οι κίνδυνοι αυτοί πολλές φορές διαφέρουν από αυτούς που αντιμετωπίζει κάποιος στη χώρα του. Η γνώση τους είναι απαραίτητη όταν σχεδιάζεις κάποιο ταξίδι εκτός συνόρων. Η FEMA διενήργησε 3 πανευρωπαϊκές έρευνες σε οδηγούς μοτοσυκλέτας, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν σε μία αναφορά με τίτλο RIDERSCAN, Εuropean Scanning Tour for Motorcycle Safety. (RIDERSCAN, FEMA, Βρυξέλλες, Σεπτέμβριος 2015, www.riderscan.eu). Η έρευνα διεξήχθη σε δείγμα 17.000 οδηγών από 18 χώρες. Παραθέτουμε τα σημαντικότερα συμπεράσματά της.

Ευρώπη και μοτοσυκλέτα

Στην Ευρώπη εκτιμάται ότι υπάρχει ένας αριθμός 23.000.000 μοτοσυκλετών σε 31 χώρες σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής ACEM (Association of Motorcycle Manufacturers- Ένωση κατασκευαστών μοτοσυκλέτας). Επτά χώρες είναι αυτές που συγκεντρώνουν περισσότερες από 1.000.000 μοτοσυκλέτες, με την Ιταλία στην κορυφή. Κατά μέσο όρο τα 2/3 των Ευρωπαίων μοτοσυκλετιστών κατέχουν μία μοτοσυκλέτα ενώ το 1/2 δύο ή περισσότερες. Περίπου οι μισές έχουν κινητήρες 700 ή παραπάνω κυβικών εκατοστών. Η Honda κατέχει την ηγετική θέση στην αγορά και ακολουθούν οι BMW, Yamaha και Suzuki με παρόμοια μερίδια αγοράς. Περίπου οι μισοί από τους οδηγούς μοτοσυκλέτας χρησιμοποιούν την μοτοσυκλέτα για διασκέδαση ενώ το 1/3 και για μεταφορικό μέσο στη δουλειά τους.

Θανατηφόρα ατυχήματα

Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες είναι περισσότερο επικίνδυνες από κάποιες άλλες; Μια πρώτη ένδειξη μπορούμε να έχουμε συγκρίνοντας τον αριθμό μοτοσυκλετών με τον αριθμό θανατηφόρων ατυχημάτων με μοτοσυκλέτα σε μία χώρα. Οι επίσημες ευρωπαϊκές στατιστικές (CARE 2012) κάνουν λόγο για περίπου 4.500 θανατηφόρα δυστυχήματα με μοτοσυκλέτα. Η επικινδυνότητα κάθε χώρας σταθμίζεται υπολογίζοντας πόσες μοτοσυκλέτες σε κυκλοφορία αντιστοιχούν σε κάθε θανατηφόρο με μοτοσυκλέτα. Όσο περισσότερες  μοτοσυκλέτες αντιστοιχούν σε κάθε θανατηφόρο περιστατικό τόσο πιο ασφαλής η χώρα (και το αντίθετο). Με αυτόν τον τρόπο οι χώρες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες: σχετικά ασφαλείς ή σχετικά επικίνδυνες πάντα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το νούμερο που αναφέρεται για κάθε χώρα είναι η κατάταξη κινδύνου. Το 1 αναφέρεται στην πιο ασφαλή χώρα ενώ το 25 στην πιο επικίνδυνη. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 5.000 οχήματα/ θανατηφόρο περιστατικό. Όπως βλέπουμε η Κροατία είναι η πιο επικίνδυνη χώρα ενώ η Δανία η πιο ασφαλής. Σημείωση: η κατάταξη αυτή δεν έχει σχέση με τις αιτίες των θανατηφόρων δυστυχημάτων με μοτοσυκλέτα. Οι χώρες διαφέρουν σε κλιματικές συνθήκες, μέσο όρο χιλιομετρικών αποστάσεων που διανύονται κάθε χρόνο, και νοοτροπία οδηγού. Αυτή η κατάταξη αποτελεί ένα σήμα προειδοποίησης κατά την οδήγηση εκτός συνόρων.

Ατυχήματα με μοτοσυκλέτα

Μία παρόμοια κατάταξη προκύπτει μετά από την έρευνα της FEMA σε δείγμα 17.000 ευρωπαίων μοτοσυκλετιστών. Οι οδηγοί αυτοί έχουν εμπλακεί σε κάποιο ατύχημα τους τελευταίους 12 μήνες. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα από τις διάφορες χώρες μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Οι Έλληνες μοτοσυκλετιστές έρχονται πρώτοι σε ατυχήματα ενώ οι Δανοί τελευταίοι. (Σημείωση newsbeast.gr: Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα οι δύο στατιστικές δείχνουν δύο αντιδιαμετρικά, ωστόσο πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία: Στην πρώτη, ότι η Ελλάδα φέρεται ως σχετικά ασφαλής, εξάγοντας έναν «κανόνα-συμπέρασμα» που η «κοινή γνώμη» δεν συμμερίζεται: Παρότι η μοτοσυκλέτες κυκλοφορούν όλο το χρόνο και σε μεγάλο αριθμό, η οδήγηση μοτοσυκλέτας στην Ελλάδα είναι δραστηριότητα λιγότερο επικίνδυνη απ’ ο,τι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό βρίσκει την εξήγησή του πιθανά στο γεγονός ότι στην Ελλάδα οι μοτοσυκλετιστές φοβούνται μονίμως τους «άλλους οδηγούς». Και φαίνεται ότι αυτή η μόνιμη ανησυχία τους κάνει πιο προσεκτικούς. Μόνο έτσι εξηγείται το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι εξίσου ασφαλής με τη Γερμανία, Αυστρία κα, που χαίρουν άλλης ποιότητας οδικό δίκτυο και οχήματα και κυκλοφοριακή παιδεία. Στην δεύτερη, ότι οι μοτοσυκλετιστές στην Ελλάδα έχουν συχνά ατυχήματα, όχι απαραίτητα θανατηφόρα. Ένδειξη ότι έχουν έλλειμμα οδηγικών ικανοτήτων και εκπαίδευσης, κάτι που στο εξωτερικό αποτελεί κοινό τόπο. Στις ικανότητες περιλαμβάνεται και η διαχείριση του προβληματικού περιβάλλοντος – εμφανίζεται στη συνέχεια του άρθρου.) Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν τη μικρότερη συχνότητα ατυχημάτων. Στην Πολωνία φαίνεται ότι έχουμε μικρή συχνότητα ατυχημάτων αλλά αν συμβεί κάποιο συνήθως είναι μοιραίο. Μία πιθανή εξήγηση σε αυτή τη διαφορά μεταξύ των Σκανδιναβικών χωρών και των χωρών της Νότιας Ευρώπης είναι ότι λόγω του παρατεταμένου χειμώνα, ο συνολικός χρόνος οδήγησης στις σκανδιναβικές χώρες είναι μικρός. Περισσότεροι από το 80% των οδηγών αποφεύγουν να οδηγήσουν μοτοσυκλέτα λόγω του κρύου.  Παρόλα αυτά, κάποια στοιχεία που έχουμε (RIDERSCAN) για το μέσο όρο χιλιομέτρων που διανύονται ανά χρόνο σε κάθε χώρα δείχνουν ότι οι διαφορές στο μέσο όρο οδήγησης δεν εξηγούν τη διαφορά στην συχνότητα εμφάνισης των ατυχημάτων. Κατά μέσο όρο στα μισά από τα ατυχήματα μοτοσυκλέτας στην Ευρώπη εμπλέκεται μόνο η μοτοσυκλέτα. Τα υπόλοιπα είναι συνήθως συγκρούσεις κατά πλειονότητα με αυτοκίνητα. Σχεδόν σε όλες τις χώρες τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν σε οδηγούς κάτω των 35 ετών.

 Οι 13 υψηλότεροι κίνδυνοι

Η έρευνα παραθέτει τους 13 υψηλότερους κινδύνους στην οδήγηση της μοτοσυκλέτας. Αυτή η λίστα φαίνεται να ευθύνεται για πάνω από το 50% των ατυχημάτων μοτοσυκλετών. Η βαθμολογία βασίζεται στην απάντηση των ίδιων των αναβατών στην ερώτηση της έρευνας αν είχαν υποστεί σωματική βλάβη, λόγω του ατυχήματος που είχαν εμπλακεί. Τα στοιχεία της λίστας είναι σε τυχαία σειρά και όχι σε αριθμητική, για να δείξει ότι τα ποσοστά συχνότητας μέσα στη λίστα ενδέχεται να διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Υψηλός κίνδυνος (Η)  >50% πιθανότητα για σωματική βλάβη Μεσαίος κίνδυνος (Μ) 25-50% πιθανότητα για σωματική βλάβη Χαμηλός κίνδυνος (L) <25% πιθανότητα για σωματική βλάβη

Η τεχνική κατάσταση της μοτοσυκλέτας

Οι οδηγοί της μοτοσυκλέτας γνωρίζουν ότι η τεχνική κατάσταση και η συντήρηση της μοτοσυκλέτας είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την ασφάλειά τους. Λεπτομερείς μελέτες γύρω από τις αιτίες των ατυχημάτων την τελευταία δεκαετία σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι τεχνικές ελλείψεις στην μοτοσυκλέτα είναι πολύ σπάνια αιτία θανατηφόρων και μη ατυχημάτων. Η μελέτη της ACEM το 2009 σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα κάλυψε πάνω από 900 μοτοσυκλετιστικά ατυχήματα σε Γαλλία, Γερμανία Ιταλία Ολλανδία και Ισπανία (χώρες που θεωρούνται ότι δίνουν μία αντιπροσωπευτική άποψη των ατυχημάτων των «ισχυρών δικύκλων».) Λιγότερα από το  5% των ατυχημάτων οφείλονται σε μια βλάβη (τις περισσότερες φορές σκάσιμο λάστιχου).

Κατασκευή των ευρωπαϊκών αυτοκινητοδρόμων

Η ποιότητα του οδοστρώματος και η συντήρησή του είναι ένας σπουδαίος παράγοντας για την ασφάλεια της μοτοσυκλέτας. Η έρευνα της FEMA σε 17.000 μοτοσυκλετιστές αποκαλύπτει το πόσο συνδέονται τα προβλήματα του οδοστρώματος με τα ατυχήματα. Μία σύγκριση μεταξύ των χωρών δείχνει ότι η Ελλάδα είναι η πιο επικίνδυνη χώρα στον τομέα αυτόν με την Δανία να είναι η πιο ασφαλής χώρα στην κατάταξη. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν χωριστεί σε 3 κατηγορίες ανάλογα με την ποιότητα του οδοστρώματος.

Η τεχνική κατάσταση της μοτοσυκλέτας

Οι οδηγοί της μοτοσυκλέτας γνωρίζουν ότι η τεχνική κατάσταση και η συντήρηση της μοτοσυκλέτας είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την ασφάλειά τους. Λεπτομερείς μελέτες γύρω από τις αιτίες των ατυχημάτων την τελευταία δεκαετία σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι τεχνικές ελλείψεις στην μοτοσυκλέτα είναι πολύ σπάνια αιτία θανατηφόρων και μη ατυχημάτων. Η μελέτη της ACEM το 2009 σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα κάλυψε πάνω από 900 μοτοσυκλετιστικά ατυχήματα σε Γαλλία, Γερμανία Ιταλία Ολλανδία και Ισπανία (χώρες που θεωρούνται ότι δίνουν μία αντιπροσωπευτική άποψη των ατυχημάτων των «ισχυρών δικύκλων».) Λιγότερα από το  5% των ατυχημάτων οφείλονται σε μια βλάβη (τις περισσότερες φορές σκάσιμο λάστιχου).

Κατασκευή των ευρωπαϊκών αυτοκινητοδρόμων

Η ποιότητα του οδοστρώματος και η συντήρησή του είναι ένας σπουδαίος παράγοντας για την ασφάλεια της μοτοσυκλέτας. Η έρευνα της FEMA σε 17.000 μοτοσυκλετιστές αποκαλύπτει το πόσο συνδέονται τα προβλήματα του οδοστρώματος με τα ατυχήματα. Μία σύγκριση μεταξύ των χωρών δείχνει ότι η Ελλάδα είναι η πιο επικίνδυνη χώρα στον τομέα αυτόν με την Δανία να είναι η πιο ασφαλής χώρα στην κατάταξη. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν χωριστεί σε 3 κατηγορίες ανάλογα με την ποιότητα του οδοστρώματος. ΠΙΝΑΚΑΣ

Τα 3 πιο σημαντικά προβλήματα στο οδόστρωμα

• Χαμηλής ποιότητας συντήρηση (τρύπες, λακούβες κλπ)
• Επιφάνεια του οδοστρώματος: το υλικό του ανώτερου στρώματος του δρόμου (ολισθηρότητα, μπαλώματα κλπ)
• Σημάδια στο οδόστρωμα (βέλη, προειδοποιητικά σημάδια, γραμμές κλπ)

Τα προβλήματα συντήρησης παρουσιάζονται σε όλες τις χώρες. Παρόλα αυτά στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη οι οδηγοί πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί. Στις μεσογειακές χώρες είναι ακόμα μεγαλύτερα τα προβλήματα αυτά.

Τεχνολογικές καινοτομίες που έχουν σχέση με την ασφάλεια

Η ασφάλεια της μοτοσυκλέτας εξαρτάται πρωτίστως από την ικανότητα οδήγησης του αναβάτη και από την ποιότητα του οδοστρώματος, από την κατάσταση της ίδιας της μοτοσυκλέτας και από την συμπεριφορά των άλλων οδηγών (ειδικά των αυτοκινήτων). Η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει στην αύξηση της ασφάλειας. Πάρα πολλοί οργανισμοί και επιχειρήσεις έχουν ως στόχο να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν  τεχνολογικές καινοτομίες: πολιτικοί, μηχανικοί, πανεπιστήμια, εταιρείες, δημόσιοι οργανισμοί κλπ. Δυστυχώς οι περισσότερες από αυτές σχεδιάζονται για τα αυτοκίνητα. Συχνά οι μοτοσυκλέτες δεν λαμβάνονται υπόψιν σε αυτή τη διαδικασία. Αυτή τουλάχιστον είναι η γνώμη των οδηγών που ρωτήθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας.

Ποια είναι όμως η γνώμη των οδηγών μτοσυκλέτας για αυτές τις καινοτομίες;

Οι 10 πιο χρήσιμες καινοτομίες για τους οδηγούς μοτοσυκλέτας είναι:

•  ABS
• Βελτίωση ορατότητας του κράνους (αντι-θαμβωτικές ζελατίνες κλπ)
• Έλεγχος της πίεσης ελαστικών και θερμοκρασίας
• Βελτίωση ορατότητας (αύξηση του contrast σε συνθήκες έλλειψης ορατότητας)
• Υποβοήθηση φρένου
• Συνδεδεμένα συστήματα πέδησης
• Διαγνωστικά συστήματα (μηχανικά και τεχνικά προβληματα)
• Προσαρμοστικότητα του εμπρόσθιου φωτισμού
• Αυτόματος έλεγχος σταθερότητας (αντισούζα κλπ)

Μέτρα προσωπικής ασφάλειας – εξοπλισμός

Η πλειονότητα των ευρωπαίων μοτοσυκλετιστών συμφωνούν ότι η οδήγηση μοτοσυκλέτας είναι περισσότερο επικίνδυνη από αυτή του αυτοκινήτου. Περίπου μισοί από τους οδηγούς ελπίζουν ότι η τεχνολογία θα κάνει την οδήγηση ασφαλέστερη. Το ένα τρίτο φοβάται ότι η τεχνολογία θα τους αποσπά την προσοχή από το περιβάλλον οδήγησης. Η πλειονότητα των οδηγών παίρνουν δικά τους μέτρα προστασίας: Στην κορυφή έχουμε: Γάντια Κράνος Μπουφάν με προστασία ενώ οι περισσότεροι οδηγοί χρησιμοποιούν: Μπότες Παντελόνια με προστατευτικά Σε αυτή την κατάταξη δεν υπάρχουν διαφορές από χώρα σε χώρα.

Άδεια οδήγησης μοτοσυκλέτας

Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί καθορίζουν τί τύπου άδεια οδήγησης μπορείς να βγάλεις για ποιο είδος μοτοσυκλέτας και σε ποια ηλικία. Γενικά υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις από τους οδηγούς ως προς αυτούς τους κανονισμούς. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η διαδικασία έκδοσης άδειας είναι πολύπλοκη και ακριβή. Αυτό την καθιστά αποτρεπτική. Επίσης οι οδηγοί μοτοσυκλέτας θεωρούν ότι το να πάρεις δίπλωμα μοτοσυκλέτας είναι πολύ πιο δύσκολο σε σχέση με του αυτοκινήτου. Γενικά είναι δύσπιστοι ως προς τους υπάρχοντες τρόπους απόκτησης διπλώματος. (Σχόλιο newsbeast.gr: Μπορεί η διαδικασία να είναι απλούστερη για το αυτοκίνητο, αυτό δεν σημαίνει ότι το λάθος είναι στη διαδικασία των διπλωμάτων οδήγησης μοτοσυκλέτας. Η κλιμάκωση των διπλωμάτων Αα, Α1, Α2 κι Α (απεριόριστο) δίνει την ευκαιρία να γίνει η σημαντικότερη για την ασφάλεια των οδηγών μοτοσυκλέτας, προσαρμογή στον εγκέφαλο: τη διαχείριση όλο και μεγαλύτερης ταχύτητας, σταδιακά. 45 χαω, 90, 140 και «απεριόριστο», αντίστοιχα. Έτσι υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής του εγκεφάλου στις εξαιρετικά υψηλές απαιτήσεις της οδήγησης μοτοσυκλέτας. Κανονικά θα έπρεπε να συμβεί το αντίθετο, να υπάρξει αντίστοιχη κλιμάκωση και για το αυτοκίνητο….) Την πλήρη μελέτη μπορείτε να την κατεβάσετε εδώ. (Πηγή: www.motoria.gr)