Το μαύρο χρώμα δεν θα μπορούσε να μη διαδραματίσει ρόλο και στα πολιτικά κινήματα του πλανήτη, συμβολίζοντας στο πλαίσιο αυτό το χρώμα της εξέγερσης.
Κι ενώ έχει συνδεθεί με αναρίθμητες πολιτικές διεκδικήσεις και κινήσεις στα πέρατα της οικουμένης, η άμεση συνεπαγωγή του ήταν στη φασιστική πολιτοφυλακή του Μουσολίνι, γνωστή και ως «Μελανοχίτωνες».
Οι Μελανοχίτωνες ήταν ντυμένοι στα μαύρα, με τους φασίστες να αποκαλούνται έκτοτε «μαύροι».
Το μαύρο έφτασε μάλιστα να γίνει το επίσημο χρώμα του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος της Ιταλίας, αλλά και του ναζιστικού ιδεώδους κατόπιν, με τη στολή των SS να είναι πράγματι στα πρότυπα της ιταλικής: κατάμαυρη.
Οι Μελανοχίτωνες ήταν η παραστρατιωτική οργάνωση που ίδρυσε στην Ιταλία το 1919 ο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι για να ρίξει τη ζοφερή σκιά του στα τεκταινόμενα της χώρας…
Οι Μελανοχίτωνες πριν το πραξικόπημα του Μουσολίνι
Όταν τελείωσε ο πόλεμος τον Νοέμβριο του 1918, ο Μουσολίνι είχε τις εκκρεμότητές του: οι συμπάθειές του προέρχονταν κατά κύριο λόγο από τις τάξεις των χιλιάδων βετεράνων του πολέμου, που ήταν πλέον άνεργοι και δεν έβλεπαν με καθόλου καλό μάτι το φιλελεύθερο ιταλικό κράτος. Υπερεθνικιστές και σκληροπυρηνικοί πατριώτες, οι στρατιωτικοί αναγνώριζαν τον εαυτό τους ως θεματοφύλακα της τάξης και του νόμου και ήταν οι ιδανικοί θιασώτες της πολιτικού εξτρεμισμού του Μουσολίνι.
Προσπαθώντας λοιπόν να παγιώσει την υποστήριξή τους προς το πρόσωπό του, ο μελλοντικός δικτάτορας ιδρύει τον Μάρτιο του 1919 έναν νέο πολιτικό σχηματισμό, τον Fasci Italiani di Combattimento, με τα μέλη του να γίνονται προοδευτικά γνωστά ως Φασίστες.
Πρώτο μέλημα του Μουσολίνι ήταν να οργανώσει τους νεαρούς Φασίστες σε ομάδες κρούσης για την καλύτερη περιφρούρηση των μαζικών εθνικιστικών πορειών. Σύντομα βέβαια τα μαυροφορεμένα νιάτα θα επιστρατεύονταν και σε άλλους αγώνες, όπως οι επιθέσεις σε μέλη αντίπαλων ιδεολογιών και οι μάχες στον δρόμο, βάζοντας στο στόχαστρο κυρίως τους σοσιαλιστές.
Ο Μουσολίνι εισάγει μέσω των Μελανοχιτώνων του πρακτικές πολέμου σε καιρό ειρήνης, θεωρώντας ότι η Ιστορία γράφεται στον δρόμο και η επικράτηση στην «πιάτσα» γίνεται έτσι επιβεβλημένη.
Οι Μελανοχίτωνες, Camicie Nere στα ιταλικά, έγιναν ο επιχειρησιακός μοχλός του Μουσολίνι για την επίτευξη των ζοφερών του στόχων. Οι πρώτες ένοπλες ομάδες αντρών με μαύρα πουκάμισα ονομάζονταν μάλιστα χωρίς περιστροφές Squadre d’ Azione, Ομάδες Δράσης, και είχαν έναν ξεκάθαρο στόχο: να διαλύσουν τους πολιτικούς σχηματισμούς των σοσιαλιστών, να διακόπτουν τις πορείες τους με επιθέσεις και να ξεθεμελιώσουν φυσικά οποιαδήποτε οικονομικό όφελος είχαν από επιχειρήσεις.
Μέχρι το τέλος του 1920 βέβαια οι Μελανοχίτωνες θα γενίκευαν την εξτρεμιστική τους δράση, βάζοντας πλέον στο στόχαστρό τους -πέρα από τους σοσιαλιστές- τους κομμουνιστές, τους δημοκράτες, τους καθολικούς, τους συνδικαλιστές, τις εργατικές ενώσεις, τους συνεταιρισμούς, αλλά και κάθε προοδευτική και ριζοσπαστική φωνή: εκατοντάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τις παραστρατιωτικές λεγεώνες του θανάτου.
Οι ειρηνικές διαδηλώσεις διακόπτονταν πλέον από την προβοκάτσια των εθνικιστικών ταγμάτων εφόδου, οι έδρες των συνδικαλιστικών οργανώσεων καταστρέφονταν, οι σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές αξιωματούχοι εξαναγκάζονταν σε παραίτηση, όσοι αρνούνταν να εγκαταλείψουν τις κυβερνητικές τους θέσεις δολοφονούνταν, η χώρα είχε παραδοθεί στην τρομοκρατική δράση των εθνικιστικών ομάδων κρούσης του Μουσολίνι.
Και βέβαια το φασιστικό συνέδριο στη Νάπολη (24 Οκτωβρίου 1922) παρείχε την κατάλληλη αφορμή για την πανστρατιά των Μελανοχιτώνων που συγκεντρώθηκαν εκεί από όλη την ιταλική επικράτεια. Η μεγαλειώδης συγκέντρωση των παραστρατιωτικών του Μουσολίνι θα οδηγούσε στη διαβόητη Πορεία προς τη Ρώμη (22-28 Οκτωβρίου 1922), η οποία θα κατέληγε στην άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία, όπου και θα παρέμενε για τα επόμενα 21 χρόνια.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 1922 εξάλλου η Ιταλία είχε παραδοθεί στο πολιτικό χάος, κι όταν οι 20.000 Μελανοχίτωνες εισέβαλαν στη Ρώμη ο Μουσολίνι παρουσιάστηκε ως εγγυητής της σταθερότητας. Ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ’ κάλεσε τον Μουσολίνι να σχηματίσει κυβέρνηση, με τον ίδιο ωστόσο να περικόπτει προοδευτικά τους δημοκρατικούς θεσμούς και το 1925 να αναγορεύει εαυτόν δικτάτορα. Και βέβαια ο ακρογωνιαίος λίθος της απόπειρας του Ντούτσε να ξαναδώσει στην Ιταλία την ξεχασμένη της αίγλη ως μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη δεν ήταν άλλος από τους ακολούθους του με τα μαύρα πουκάμισα…
Στις αρχές του επόμενου χρόνου (1η Φεβρουαρίου 1923), ο Ντούτσε πλέον Μουσολίνι μεταμόρφωσε τους παραστρατιωτικούς Μελανοχίτωνές του σε επίσημη εθνική πολιτοφυλακή της χώρας. Τα μαύρα πουκάμισα φιγούραραν πια όχι μόνο στις στολές της φασιστικής πολιτοφυλακής, αλλά και στα σώματα των άοπλων φασιστών, των συμπαθούντων του καθεστώτος και των «πατριωτών» γενικότερα.
Οι Μελανοχίτωνες γίνονται ο νόμος
Όλοι οι Ιταλοί όφειλαν πλέον υποταγή και πειθαρχία στον Μουσολίνι και το Φασιστικό του Κόμμα. Η δικτατορική εξουσία επιβαλλόταν πλέον από τους Μελανοχίτωνες, που ήταν πια το επίσημο σώμα επιβολής του νόμου, με το «σλόγκαν» τους να είναι το περίφημο «Me ne frego» (Δεν δίνω δεκάρα): δεν μου καίγεται καρφί δηλαδή τι θα κάνω, φτάνει να υπηρετεί τα φασιστικά ιδεώδη.
Παρά το γεγονός ότι ο ιταλικός λαός φοβόταν ενδεχομένως λιγότερο τους Μελανοχίτωνες από όσο οι Γερμανοί τα χιτλερικά SS, τα Μαύρα Πουκάμισα επέβαλλαν σιδερένιο ζυγό στην Ιταλία. Ο αγαπημένος τους μάλιστα τρόπος να εξασφαλίζουν τον κομφορμισμό του αντιρρησία ήταν να δένουν τον «ταραξία» σε ένα δέντρο, να τον αναγκάζουν να καταπιεί μια σεβαστή ποσότητα καστορέλαιου, με το σκηνικό να τελειώνει με έναν ζωντανό βάτραχο να κατεβαίνει βασανιστικά στον οισοφάγο του θύματος. Η τιμωρία ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει στόματα κλειστά και πνεύματα τιθασευμένα.
Όταν άλλωστε ο Μουσολίνι έλεγε «Η Ιταλία θέλει ειρήνη και ησυχία, δουλειά και σταθερότητα. Θα σας δώσω αυτά τα πράγματα με αγάπη αν είναι δυνατό και με πυγμή αν χρειαστεί», το μήνυμα ήταν σαφές: οι αντιφρονούντες δεν χωρούσαν στο φασιστικό ιδεώδες.
Οι Μελανοχίτωνες πήραν επίσης μέρος σε όλους τους πολέμους τακτικής του Μουσολίνι, όπως στην Ισπανία, την Αιθιοπία και την Αλβανία, ενώ αργότερα θα συμμετείχαν και στην ιταλική εκστρατεία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με δράση αμφίβολης ωστόσο αποτελεσματικότητας.
Με την πτώση βέβαια του Μουσολίνι το 1943, το μαύρο πουκάμισο ήταν πλέον σύμβολο ντροπής και εθνικής ατίμωσης…
