Στον απόηχο του εμφυλίου πολέμου της Ιορδανίας μεταξύ των Παλαιστινίων της PLO και των στρατιωτικών δυνάμεων του βασιλιά Χουσεΐν, ένα εξτρεμιστικό κίνημα θα γεννιόταν.
Ο «Μαύρος Σεπτέμβρης», μυστικός βραχίονας της Φατάχ, θα συγκροτούταν από μαχητές της Φατάχ και της PLO για να πάρει εκδίκηση από την κυβέρνηση της Ιορδανίας για τα αιματοβαμμένα γεγονότα που θα κατέληγαν στον σφαγιασμό χιλιάδων Παλαιστινίων και στον ξεριζωμό όσων απέμειναν από τα εδάφη της χώρας.
Σύντομα όμως η αυτονομιστική οργάνωση θα επέκτεινε την τρομοκρατική της δράση και κατά αμερικανικών και ισραηλινών στόχων, ρίχνοντας τη ζοφερή σκιά της τρομοκρατίας σε όλο σχεδόν τον πλανήτη και κυρίως στην Ευρώπη.
Ανάμεσα στα αναρίθμητα χτυπήματα του «Μαύρου Σεπτέμβρη» από τον Αύγουστο του 1971 ως τον Μάρτιο του 1974, που θα συγκλόνιζαν όλο τον κόσμο, περιλαμβάνεται φυσικά και η φρικιαστικότερη στιγμή του: το χτύπημα στην ισραηλινή αποστολή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, που θα έμενε γνωστή ως «Σφαγή του Μονάχου»…
Γενικό περίγραμμα
Η οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης» (BSO) σχηματίστηκε το 1971 ως μυστικός στρατιωτικός βραχίονας της Φατάχ, μετά τα αιματηρά γεγονότα του εμφυλίου πολέμου της Ιορδανίας (Σεπτέμβριος 1970-Ιούλιος 1971), που θα κατέληγαν στον σφαγιασμό χιλιάδων Παλαιστινίων από τις στρατιωτικές δυνάμεις του βασιλιά Χουσεΐν και στην απέλαση φυσικά της PLO του Γιάσερ Αραφάτ από τα εδάφη της χώρας.
Ο εμφύλιος πόλεμος της Ιορδανίας θα έμενε γνωστός στην Ιστορία ως «Μαύρος Σεπτέμβρης» (από το γεγονός ότι οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν στις 17 Σεπτεμβρίου 1970), απ’ όπου έλκει φυσικά την ονομασία της η παλαιστινιακή εξτρεμιστική οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης» (αραβικό όνομα: Munaẓẓamat Aylul al-aswad), η οποία δημιουργήθηκε ακριβώς για να εκδικηθεί τον ξεριζωμό των Παλαιστινίων από την Ιορδανία. Κι ενώ αρχικά ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» περιγραφόταν ως αυτόνομος σχηματισμός, που είχε ξεπηδήσει από τη Φατάχ, οι άμεσες διασυνδέσεις των δύο οργανώσεων θα αποκαλύπτονταν αργότερα, μετά τη σύλληψη των πρώτων μελών του «Μαύρου Σεπτέμβρη».
Η Φατάχ είναι που ίδρυσε λοιπόν τον «Μαύρο Σεπτέμβρη» ως τρόπο για να παρακάμψει τη διακήρυξή της ότι δεν θα επενέβαινε ποτέ στην εσωτερική πολιτική των αραβικών εθνών. Όταν λοιπόν οι αρχηγοί της Φατάχ αποφάσισαν να δολοφονήσουν τον βασιλιά της Ιορδανίας Χουσεΐν, τον ηγεμόνα της χώρας από το 1953-1999, χρειάζονταν έναν νέο τρομοκρατικό μοχλό: ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» γεννήθηκε λοιπόν με τον σαφή αυτό στόχο, έλκοντας μαχητές κυρίως από τη Φατάχ και την PLO: σε συγκέντρωση των αρχηγών της Φατάχ στη Δαμασκό τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 1971 αποφασίστηκε η μυστική ίδρυση του «Μαύρου Σεπτέμβρη».
Παρά το γεγονός ότι ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» απέτυχε πολυάριθμες φορές να «καθαρίσει» τον βασιλιά Χουσεΐν, θα έμενε στην τρομοκρατική ιστορία για μια σειρά από διαβόητα χτυπήματα, όταν οι ιθύνοντες αποφάσισαν να γενικεύσουν τη δράση τους: οι στόχοι περιλάμβαναν πλέον, πέρα φυσικά από τον αφανισμό της ιορδανικής κυβέρνησης, αμερικανικούς και ισραηλινούς στόχους, από εγκαταστάσεις μέχρι και απλούς πολίτες. Αργότερα στο στόχαστρό του θα έμπαιναν και γενικότεροι «δυτικοί» στόχοι, με τη δράση του να κλιμακώνεται στην πλέον διαβόητη κίνησή του: το χτύπημα κατά της ισραηλινής αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου (1972).
Ως αντίποινα στις πολυάριθμες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον ισραηλινών εγκαταστάσεων και πολιτών, το Ισραήλ θα απαντούσε με μια εκτεταμένη επιχείρηση για τον περιορισμό της δράσης και την εξάλειψη τελικά της οργάνωσης, ιδιαίτερα μετά τη «Σφαγή του Μονάχου», που θα έμενε γνωστή ως «Οργή του Θεού». Οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ, η περίφημη Μοσάντ, άρχισε να εκτελεί τους τρομοκράτες του «Μαύρου Σεπτέμβρη» σε Δυτική Ευρώπη και Λίβανο, υπονομεύοντας καθοριστικά την επιχειρησιακή του ετοιμότητα.
Λόγω της σφοδρής ισραηλινής αντίδρασης, η Φατάχ θα έπαυε τη δράση του «Μαύρου Σεπτέμβρη»
τον Δεκέμβριο του 1974, με την οριστική διάλυση της τρομοκρατικής οργάνωσης. Παρά τη ρητή απόφαση της Φατάχ ωστόσο να σταματήσουν οι επιθέσεις του «Μαύρου Σεπτέμβρη», πολλά από τα μέλη του θα προσχωρούσαν σε άλλες ενεργές εξτρεμιστικές οργανώσεις και κυρίως στο Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP).
Οι επιθέσεις στο όνομα του «Μαύρου Σεπτέμβρη» συνεχίστηκαν λοιπόν για καιρό μετά την επίσημη παύση του, με την τρομοκρατική του δράση να εντοπίζεται ακόμα και μέχρι το 1988, μέσω φυσικά των συνδεδεμένων οργανώσεων. Ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» είναι σήμερα ανενεργός…
Αξιοσημείωτα χτυπήματα του «Μαύρου Σεπτέμβρη»
Παρά το γεγονός ότι το χτύπημα με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη Δύση έμελλε να είναι αυτό κατά της ισραηλινής αποστολής στους Ολυμπιακούς του Μονάχου, γεγονός που θα οδηγούσε στη δημιουργία επαγγελματικών και ετοιμοπόλεμων αντι-τρομοκρατικών υπηρεσιών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, δεν ήταν φυσικά το μόνο.
Στις πολυάριθμες επιθέσεις που εξαπέλυσε κατά ιορδανικών στόχων, ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» θα κατάφερνε να δολοφονήσει τελικά τον Νο 2 στόχο του (μετά τον βασιλιά Χουσεΐν δηλαδή), τον πρωθυπουργό της χώρας Wasfi Tel, στις 28 Νοεμβρίου 1971.
Σειρά είχαν κατόπιν ευρωπαϊκοί στόχοι, όπως το εκτεταμένο σαμποτάζ στους ηλεκτρικούς σταθμούς και τα εργοστάσια ενέργειας της τότε Δυτικής Γερμανίας (Φεβρουάριος 1972) και της Ολλανδίας, η αεροπειρατεία σε αεροσκάφος των βελγικών αερογραμμών τον Μάιο του 1972 και το κύμα φυσικά των βομβών σε γράμματα που στάλθηκαν από την Ολλανδία σε διπλωματικές αποστολές του Ισραήλ και πρεσβείες της χώρας σε όλο τον κόσμο, που θα κατέληγαν στον θάνατο πολυάριθμων ισραηλινών αξιωματούχων (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1972).
Και βέβαια ήταν και οι αμερικανικοί στόχοι, τόσο τα παγιδευμένα αυτοκίνητα στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 1973 όσο και η επίθεση στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στο Χαρτούμ του Σουδάν, που θα κατέληγε στον θάνατο δύο αμερικανών διπλωματών και ενός βέλγου…
Από τον Αύγουστο του 1971 ως τον Μάρτιο του 1974, ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» έριξε τη ζοφερή σκιά του σε όλη σχεδόν την οικουμένη: Μαδρίτη, Κάιρο, Λονδίνο, Γενεύη, Αμβούργο, Ρώμη, Τριέστη, Μόναχο, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Παρίσι, Οτάβα, Μόντρεαλ, Νέα Υόρκη, Τελ Αβίβ, Ιερουσαλήμ, Κινσάσα, Πνομ Πενχ, Μπουένος Άιρες, Αμάν, Αλγέρι, Βομβάη, Νέο Δελχί, Βηρυτό, Μπανγκόκ, Χαρτούμ κ.ά. έγιναν μάρτυρες της δράσης του…
Η Σφαγή στο Μόναχο
Το τρομοκρατικό χτύπημα που θα ακουγόταν ωστόσο στα πέρατα του κόσμου δεν ήταν άλλο από τη διαβόητη «Σφαγή στο Μόναχο» κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972: οχτώ παλαιστίνιοι τρομοκράτες, μέλη του «Μαύρου Σεπτέμβρη», σκότωσαν δύο μέλη της ισραηλινής ολυμπιακής αποστολής και έπιασαν ομήρους 9 ακόμα στις 5 Σεπτεμβρίου 1972.
Η αιματοβαμμένη επιχείρηση για την απελευθέρωσή τους θα κατέληγε σε μια τεράστια ένοπλη συμπλοκή, που θα άφηνε 5 από τους τρομοκράτες νεκρούς και θα στερούσε τη ζωή σε όλους τους ισραηλινούς ομήρους.
Το απόγευμα της 4ης Σεπτεμβρίου 1972, με τους 20ούς Ολυμπιακούς Αγώνες να έχουν ήδη ξεκινήσει, η ισραηλινή αποστολή παρακολουθούσε τη θεατρική παράσταση «Ο Βιολιστής στη Στέγη». Μετά το τέλος του θεάτρου, η ομάδα επέστρεψε στο Ολυμπιακό Χωριό για να ξεκουραστεί για τις αυριανές της αθλητικές υποχρεώσεις.
Λίγο μετά τις 4:00 τα ξημερώματα, 8 μέλη του παλαιστινιακού τρομοκρατικού σχηματισμού «Μαύρος Σεπτέμβρης» κατάφεραν να διεισδύσουν στο Ολυμπιακό Χωριό και κατευθύνθηκαν τάχιστα στο Connollystrasse 31, το κτίριο δηλαδή που φιλοξενούσε την ολυμπιακή αποστολή του Ισραήλ: στις 4:30 οι τρομοκράτες εφορμούσαν στο κτίριο. Αφού συγκέντρωσαν τους ενοίκους του διαμερίσματος 1 και 3, προσπάθησαν να πιάσουν και τους υπόλοιπους, με τους ισραηλινούς ωστόσο να μάχονται: δύο από αυτούς εκτελέστηκαν επιτόπου, ενώ δύο ακόμα κατάφεραν να διαφύγουν από τα παράθυρα. Εννιά μέλη της αποστολής πιάστηκαν βέβαια όμηροι.
Μέχρι τις 5:10 τα ξημερώματα, η αστυνομία είχε ήδη ειδοποιηθεί και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία είχαν αρχίσει να αναμεταδίδουν την είδηση σε όλο τον πλανήτη. Οι τρομοκράτες πέταξαν τη λίστα με τις απαιτήσεις τους έξω από το παράθυρο: ζητούσαν την άμεση απελευθέρωση 234 φυλακισμένων από ισραηλινές φυλακές και 2 ακόμα από γερμανικές μέχρι τις 9:00 το πρωί.
Οι διαπραγματεύσεις θα εξασφάλιζαν μια μικρή παράταση της προθεσμίας μέχρι τη 1:00 το μεσημέρι (της 5ης πλέον Σεπτεμβρίου), κατόπιν στις 3:00 και τελικά στις 5:00 το απόγευμα, με τις ισραηλινές και γερμανικές Αρχές να φαίνονται ωστόσο απρόθυμες να συναινέσουν στα αιτήματα των τρομοκρατών: η σύγκρουση φάνταζε αναπόφευκτη.
Στις 5:00 μ.μ. λοιπόν, όταν οι τρομοκράτες συνειδητοποίησαν ότι τα αιτήματά τους δεν θα γίνονταν δεκτά, απαίτησαν πλέον δύο αεροπλάνα για να μεταφέρουν τους ίδιους και τους ομήρους στο Κάιρο. Οι γερμανοί αξιωματούχοι συμφώνησαν, αν και γνώριζαν ότι δεν θα επέτρεπαν στους τρομοκράτες να διαφύγουν: απελπισμένοι, οργανώνουν την «Επιχείρηση Λιακάδα», την έφοδο δηλαδή στο κτίριο. Οι τρομοκράτες πληροφορήθηκαν μάλιστα για την επιχείρηση διάσωσης των ομήρων από την τηλεόραση! Κι όταν οι γερμανοί ιθύνοντες θα άλλαζαν το πλάνο της επίθεσης, αυτή τη φορά προγραμμάτισαν το χτύπημα κατά τη μεταφορά των τρομοκρατών στο αεροδρόμιο, θα ήταν και πάλι η τηλεόραση που θα πληροφορούσε τους τρομοκράτες για τη μυστική αστυνομική επιχείρηση.
Γύρω στις 10:30 μ.μ., οι τρομοκράτες και οι όμηροι μεταφέρονταν στο αεροδρόμιο Fürstenfeldbruck με ελικόπτερα: η αστυνομία είχε εν τω μεταξύ αποφασίσει να αντιπαρατεθεί με τους τρομοκράτες στο αεροδρόμιο, με τους ελεύθερους σκοπευτές της να περιμένουν τα μέλη του «Μαύρου Σεπτέμβρη». Με το που προσγειώθηκαν λοιπόν τα δύο ελικόπτερα, οι τρομοκράτες κατάλαβαν ότι επρόκειτο για παγίδα: στις πρώτες ανταλλαγές πυροβολισμών, δύο τρομοκράτες και ένας γερμανός αστυνομικός έπεσαν νεκροί. Οι υπόλοιποι τρομοκράτες ταμπουρώθηκαν κατόπιν στο αεροδρόμιο και οι αστυνομικοί ζήτησαν ενισχύσεις (θωρακισμένα οχήματα), που έκαναν μάλιστα περισσότερο από μία ώρα για να καταφτάσουν στο σημείο.
Όταν ήρθαν τελικά οι ενισχύσεις, οι τρομοκράτες ήταν πια σίγουροι ότι όλα είχαν τελειώσει. Ένας από αυτούς όρμησε στο πρώτο ελικόπτερο και σκότωσε με το όπλο του 4 ομήρους και κατόπιν έριξε και μια χειροβομβίδα στο εσωτερικό του. Έτερος τρομοκράτης μπήκε στο δεύτερο ελικόπτερο και «γάζωσε» με σφαίρες τους υπόλοιπους 5 ισραηλινούς ομήρους. Η επιχείρηση της αστυνομίας θα άφηνε 3 τρομοκράτες νεκρούς, με τους εναπομείναντες 3 να περιέρχονται στα χέρια των Αρχών.
Λιγότερο από δύο μήνες αργότερα, οι 3 τρομοκράτες θα απελευθερώνονταν από τη γερμανική κυβέρνηση, όταν δύο μέλη του «Μαύρου Σεπτέμβρη» έκαναν αεροπειρατεία σε αεροπλάνο της Lufthansa και απείλησαν να το ανατινάξουν στον αέρα αν δεν αφήνονταν ελεύθεροι οι μαχητές της οργάνωσης…
