Τα τελευταία χρόνια, το διαδίκτυο έχει γεμίσει με άρθρα και συζητήσεις για τη ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) στους ενήλικες. Εάν έχετε αναρωτηθεί κι εσείς αν μπορεί να ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, δεν είστε οι μόνοι.
Η ΔΕΠΥ μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία, αλλά πολλά άτομα συνεχίζουν να ζουν με τη διαταραχή και στην ενήλικη ζωή χωρίς να το γνωρίζουν.
Τι είναι η ΔΕΠΥ;
Τα κύρια χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ είναι η έλλειψη προσοχής και η παρορμητικότητα, τα οποία επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Η ΔΕΠΥ μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην εργασία, τις σχέσεις και την αυτοεκτίμηση.
Ενώ συνήθως σκεφτόμαστε τη ΔΕΠΥ ως κάτι που αφορά υπερκινητικά παιδιά, στους ενήλικες τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο διακριτικά και δύσκολα να αναγνωριστούν. To CNET, συγκεντρώνοντας τα επιστημονικά δεδομένα, επισημαίνει τα οκτώ κοινά συμπτώματα της ΔΕΠΥ, αλλά και τρόπους για να τη διαχειριστείτε.
Τα 8 κοινά συμπτώματα της ΔΕΠΥ
1. Παρορμητική συμπεριφορά
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ είναι η παρορμητικότητα, δηλαδή η τάση να πράττει κανείς χωρίς να εξετάζει ιδιαίτερα τις συνέπειες. Για παράδειγμα, μπορεί να κάνετε απερίσκεπτες αγορές ή να πάρετε βιαστικές οικονομικές αποφάσεις, όπως η χρήση των αποταμιεύσεών σας ή η υπερβολική χρέωση μέσω πιστωτικών καρτών. Παρορμητικότητα μπορεί να υπάρξει και στις σχέσεις ή στην επικοινωνία σας, για παράδειγμα η ακατάσχετη ομιλία ή διαρκής διακοπή των συνομιλητών σας.
2. Δυσκολία στην οργάνωση και ιεράρχηση των πραγμάτων
Η οργάνωση μπορεί να είναι πρόκληση για όλους, αλλά για όσους έχουν ΔΕΠΥ, η δυσκολία αυτή είναι πιο έντονη. Μπορεί να δυσκολεύεστε να διατηρήσετε τάξη και να ολοκληρώσετε λογικά τις εργασίες σας. Αυτό συμβαίνει επειδή η ΔΕΠΥ σχετίζεται με αδυναμία στη λειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, που ελέγχει τη συμπεριφορά, το συναίσθημα και την προσοχή.
3. Δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου
Πολλά άτομα με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον χρόνο τους. Μπορεί να καθυστερείτε συχνά ή να δυσκολεύεστε να τηρήσετε ένα πρόγραμμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα ή εργασία υπό πίεση, καθώς και στο να ξεχάσετε πράγματα, διαταράσσοντας την καθημερινή ζωή ή τις σχέσεις.
4. Δυσκολία συγκέντρωσης
Ένα από τα πιο γνωστά συμπτώματα της ΔΕΠΥ είναι η δυσκολία συγκέντρωσης. Οτιδήποτε, από εξωτερικούς θορύβους μέχρι σκέψεις, μπορεί να αποσπάσει την προσοχή σας, κάνοντας δύσκολο την ολοκλήρωση εργασιών ή την παρακολούθηση μιας συνομιλίας.
5. Υπερσυγκέντρωση σε εργασίες
Παρόλο που η ΔΕΠΥ συνδέεται κυρίως με δυσκολία στην προσοχή, κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν υπερσυγκέντρωση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες που τους ενθουσιάζουν. Αυτό μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, αλλά στην πραγματικότητα προκύπτει από την αδυναμία εναλλαγής μεταξύ διαφορετικών εργασιών.
6. Αίσθημα ανησυχίας και νευρικότητας
Η ανησυχία και η υπερκινητικότητα συνδέονται συχνά με τη ΔΕΠΥ στα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες μπορεί να εκδηλωθούν με πιο λεπτές μορφές. Ίσως να κουνάτε τα πόδια σας συχνά ή να σηκώνεστε από την καρέκλα για να κάνετε κάτι άλλο.
7. Δυσκολία στον έλεγχο των συναισθημάτων
Η ευαισθησία στην κριτική και η δυσκολία στον έλεγχο των συναισθημάτων είναι επίσης σημάδια της ΔΕΠΥ. Η απόρριψη ή η αίσθηση ότι κρίνεστε μπορεί να σας επηρεάσει υπερβολικά. Συχνά, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να νιώσουν έντονη ενόχληση, αλλά γρήγορα να ηρεμήσουν.
8. Πολύπλοκες σχέσεις
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να δημιουργήσουν δυσκολίες στις σχέσεις. Η ευαισθησία, η αδυναμία συγκέντρωσης και η παρορμητικότητα μπορεί να κάνουν τις επαγγελματικές, φιλικές και προσωπικές σχέσεις πιο περίπλοκες. Η συνεχής προσπάθεια να εξηγείτε τις συμπεριφορές σας και να επικοινωνείτε ανοιχτά μπορεί να βοηθήσει σε αυτόν τον τομέα.
Πώς να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ
Αν κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα σας φαίνονται οικεία, ίσως αξίζει να κάνετε ένα τεστ για ΔΕΠΥ, το οποίο συνήθως είναι σύντομο και διαθέσιμο online. Εάν το τεστ δείξει ότι πιθανόν έχετε ΔΕΠΥ, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για περαιτέρω αξιολόγηση και καθοδήγηση.
Η αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ μπορεί να γίνει μέσω γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Η φαρμακευτική αγωγή δεν πρέπει να είναι η μόνη λύση. Είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσω της θεραπείας.
Μερικές καθημερινές συμβουλές για τη διαχείριση της ΔΕΠΥ:
- Χρησιμοποιήστε την τεχνολογία για να παραμένετε οργανωμένοι. Κρατήστε μια λίστα με τις εργασίες σας στο κινητό σας και σβήστε τις καθώς τις ολοκληρώνετε.
- Ρυθμίστε υπενθυμίσεις στο κινητό σας για ραντεβού ή προθεσμίες, ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες να ξεχάσετε κάτι σημαντικό.
- Κάντε μικρές αλλαγές. Αν οι μεγάλες εργασίες σας φαίνονται υπερβολικές, χωρίστε τις σε μικρότερα μέρη για να τις διαχειριστείτε πιο εύκολα.
- Φροντίστε τον εαυτό σας. Η καλή διατροφή, η ξεκούραση και η μείωση του άγχους είναι καθοριστικά για την καθημερινή σας λειτουργία.
Αν και η ΔΕΠΥ μπορεί να φαίνεται σαν πρόκληση, με τη σωστή καθοδήγηση και τα κατάλληλα εργαλεία μπορείτε να βελτιώσετε την ποιότητα της ζωής σας και να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας με επιτυχία.
