Η μοναξιά είναι ένα έντονο συναίσθημα που, όπως αποκαλύπτει πρόσφατη έρευνα, μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην προσωπικότητά μας με την πάροδο του χρόνου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Personality and Individual Differences, υποδεικνύει ότι η μοναξιά και τα αρνητικά συναισθήματα σχετίζονται άμεσα με αλλαγές σε βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, γεγονός που δείχνει και την πολυπλοκότητα αυτής της κατάστασης
Όπως αναφέρεται στο PsyPost, εξειδικευμένο σάιτ για θέματα ψυχολογίας και ψυχικής υγείας, αφετηρία της έρευνας αυτής ήταν η αλλαγή της παραδοσιακής θεώρησης για την προσωπικότητα. Παλαιότερα, θεωρούνταν πως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας είναι σταθερά και δύσκολα αλλάζουν. Ωστόσο, σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι οι προσωπικότητες είναι πιο ευπροσάρμοστες από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα και επηρεάζονται σημαντικά από τις εμπειρίες της ζωής.
Ο Μοχσέν Τζοσάνλου, καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Keimyung της Νότιας Κορέας, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο η μοναξιά, ως μια σημαντική εμπειρία ζωής, μπορεί να επηρεάσει την προσωπικότητά μας με την πάροδο του χρόνου.
Τα ευρήματα της έρευνας – Η σχέση μοναξιάς και προσωπικότητας
Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα από το Health and Retirement Study, μια μακροχρόνια έρευνα που παρακολούθησε τη ζωή ενήλικων Αμερικανών άνω των 50 ετών. Τα δεδομένα από ένα υποσύνολο 9.671 ατόμων συλλέχθηκαν σε τρεις περιόδους, το 2012, το 2016 και το 2020, και εξετάστηκαν οι σχέσεις μεταξύ μοναξιάς, χαρακτηριστικών προσωπικότητας και αρνητικών συναισθημάτων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα συναισθήματα μοναξιάς μπορούν να προκαλέσουν μείωση σε τρία βασικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας: την εξωστρέφεια, την ευσυνειδησία και τη συμφιλιωτική διάθεση.
Η εξωστρέφεια, που συνδέεται με την κοινωνικότητα, η ευσυνειδησία, που σχετίζεται με την οργάνωση και την επιμέλεια, και η συμφιλιωτική διάθεση, που αναφέρεται στην ευγένεια και την πρόθεση συνεργασίας, φαίνεται να επηρεάζονται αρνητικά από την παρατεταμένη μοναξιά.
Ο φαύλος κύκλος της μοναξιάς
Όμως δεν είναι μόνο η μοναξιά που επηρεάζει την προσωπικότητα, αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο. Η ίδια η προσωπικότητα φαίνεται να συμβάλλει στην ανάπτυξη μοναξιάς. Η μελέτη ανέδειξε τον νευρωτισμό -την τάση προς αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, θλίψη και θυμό- ως ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά που οδηγούν σε μελλοντική μοναξιά. Όσοι έχουν υψηλά επίπεδα νευρωτισμού είναι πιο πιθανό να βιώσουν μοναξιά στο μέλλον, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο, όπου η μοναξιά και τα αρνητικά συναισθήματα ενισχύουν το ένα το άλλο.
Έτσι, ένα άτομο που αισθάνεται μοναξιά είναι πιθανό να βιώσει έντονα αρνητικά συναισθήματα, τα οποία με τη σειρά τους ενισχύουν το αίσθημα της απομόνωσης, δημιουργώντας ένα γαϊτανάκι συναισθηματικής απομόνωσης.
Παρότι η έρευνα εστίασε στους ενήλικες άνω των 50, τα ευρήματα έχουν σημαντικές προεκτάσεις και για άλλες ηλικιακές ομάδες.
Η έρευνα αυτή παρέχει ένα ισχυρό υπόβαθρο για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων παρεμβάσεων ψυχικής υγείας που στοχεύουν τόσο στη θετική ανάπτυξη της προσωπικότητας όσο και στη μείωση της μοναξιάς, βελτιώνοντας την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής. Σε τελική ανάλυση, η μοναξιά δεν πρέπει να θεωρείται απλώς ένα προσωρινό συναίσθημα, αλλά μια ισχυρή εμπειρία που μπορεί να επηρεάσει την προσωπικότητά μας σε βάθος χρόνου.
