Η οικιακή εργασία συνήθως φέρνει στον νου εικόνες από καθημερινές δραστηριότητες, όπως το μαγείρεμα, το καθάρισμα ή τα ψώνια. Ωστόσο, πίσω από αυτές τις φυσικές πράξεις κρύβεται μια αθέατη διάσταση, που συχνά επιβαρύνει περισσότερο τις γυναίκες: το νοητικό φορτίο της οικιακής εργασίας.
Πρόκειται για τη σκέψη και το διαρκές ενδιαφέρον να προβλεφθούν ανάγκες, να οργανωθούν εργασίες και να ανατεθούν ευθύνες. Για παράδειγμα, κάποιος πρέπει να θυμάται να αγοράσει σαπούνι για τα πιάτα και να αποφασίσει ποια λαχανικά θα χρησιμοποιηθούν για το δείπνο. Αυτές οι διαδικασίες συνήθως περνούν απαρατήρητες, αλλά είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του σπιτιού.
Αυτό το νοητικό φορτίο, αν και συχνά υποτιμάται, έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των γυναικών, όπως επισημαίνεται σε άρθρο στο The Conversation της Ντάρμπι Σάξμπε, καθηγήτριας ψυχολογίας στο USC Dornsife College, και της Λίζι Αβίβ, υποψήφιας διδάκτορος Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.
Η ανισότητα στο νοητικό φορτίο
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το νοητικό φορτίο είναι ακόμα πιο άνισα κατανεμημένο μεταξύ των ζευγαριών από ό,τι το φυσικό έργο της οικιακής εργασίας. Οι γυναίκες, ιδιαίτερα οι μητέρες, αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος αυτού του φορτίου, κάτι που έχει εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Archives of Women’s Mental Health, με την υπογραφή των Ντάρμπι Σάξμπε και Λίζι Αβίβ, διαπίστωσε ότι οι μητέρες είναι υπεύθυνες για περίπου το 73% της νοητικής εργασίας στο σπίτι, ενώ οι σύντροφοί τους αναλαμβάνουν μόνο το 27%. Επιπλέον, οι μητέρες αναλαμβάνουν το 64% της φυσικής εργασίας, ενώ οι σύντροφοί τους μόλις το 36%.
Υπήρχε μόνο ένα έργο στο οποίο οι πατέρες έκαναν περισσότερο σχεδιασμό και εκτέλεση: να βγάζουν τα σκουπίδια. Οι πατέρες έκαναν επίσης περισσότερες εργασίες συντήρησης στο σπίτι, αλλά οι μητέρες έκαναν περισσότερο τον σχετικό προγραμματισμό.
Οι συνέπειες στην ψυχική υγεία
Το νοητικό φορτίο μπορεί να είναι εξαιρετικά εξαντλητικό και συχνά περνά απαρατήρητο ή δεν εκτιμάται από τους άλλους. Αυτό οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης, δυσαρέσκειας στις σχέσεις και εξάντλησης στις γυναίκες.
Ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ ο άνισος καταμερισμός των σωματικών καθηκόντων συνδέθηκε με χειρότερη ποιότητα στη σχέση του ζευγαριού, ήταν η γνωστική εργασία που είχε πιο βαθύ αντίκτυπο στην ψυχολογική ευημερία των γυναικών.
Κοινωνικές επιπτώσεις και η ανάγκη για αλλαγή
Η ανισότητα στο νοητικό φορτίο δεν είναι μόνο ένα προσωπικό ή οικογενειακό ζήτημα, αλλά έχει και ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις. Η ανισότητα αυτή συμβάλλει στην παγκόσμια έμφυλη ανισότητα, εμποδίζοντας τις γυναίκες να συμμετέχουν πλήρως στην αγορά εργασίας και επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία και την ευημερία τους.
Η έλλειψη αναγνώρισης της νοητικής εργασίας είναι ένας σημαντικός λόγος που οι γυναίκες αισθάνονται καταπιεσμένες. Η επίδραση αυτού του νοητικού φορτίου είναι συχνά παραγνωρισμένη ακόμα και από τους θεραπευτές ζευγαριών και τους συμβούλους ψυχικής υγείας, κάτι που είναι σημαντικό να αλλάξει, όπως σημειώνουν οι Ντάρμπι Σάξμπε και Λίζι Αβίβ.
Η ανισότητα στο νοητικό φορτίο της οικιακής εργασίας είναι μια κρίσιμη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη στη συζήτηση για την ισότητα των φύλων και την ψυχική υγεία των γυναικών. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, είναι επίσης απαραίτητο να υπάρξει συνειδητοποίηση και διάλογος μέσα στις οικογένειες σχετικά με τη σημασία της νοητικής εργασίας. Οι άνδρες θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στον προγραμματισμό και την οργάνωση του σπιτιού, όχι μόνο στην εκτέλεση των εργασιών.
Η αναγνώριση και η κατανομή αυτού του φορτίου με πιο δίκαιο τρόπο μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία των γυναικών. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερη ισότητα στις σχέσεις και να βελτιωθεί η ψυχική υγεία και η ευημερία των γυναικών.
