Οι οικιακές δουλειές περιλαμβάνουν καθημερινά καθήκοντα όπως το πλύσιμο, το καθάρισμα, το μαγείρεμα, τα ψώνια και τη φροντίδα των παιδιών, αλλά επίσης περιλαμβάνουν τη συχνά αόρατη δουλειά -γνωστή ως «ψυχικό φορτίο»- της διασφάλισης ότι αυτές οι δουλειές θα γίνουν: την πρόβλεψη αναγκών (π.χ. τι χρειάζεται να αγοράσεις στο σούπερ μάρκετ), τον προγραμματισμό (π.χ. να σχεδιάσεις τα γεύματα της εβδομάδας) και την ανάθεση (π.χ. να καθορίσεις ποιος θα πάρει τα παιδιά από την προπόνηση).
Και παρόλο που οι άνδρες αναλαμβάνουν περισσότερα οικιακά καθήκοντα απ’ ό,τι στο παρελθόν, το μεγαλύτερο μέρος του ψυχικού φορτίου συνεχίζει να πέφτει στις γυναίκες.
Σύμφωνα με τη Laura Danger, σύμβουλο από το Σικάγο που διοργανώνει εργαστήρια για ζευγάρια που αναζητούν μια πιο δίκαιη κατανομή των οικιακών καθηκόντων, είναι «εκπληκτικά εύκολο» για τα ζευγάρια να «πέσουν σε παρωχημένους ρόλους φύλου» όταν μετακομίζουν μαζί ή κάνουν παιδιά. Όπως δήλωσε στη HuffPost, «οι γυναίκες δεν κάνουν μόνο περισσότερη δουλειά, η δουλειά που κάνουν είναι ψυχικά και συναισθηματικά κουραστική: προβλέπουν και σχεδιάζουν πώς να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειας. Όταν βλέπετε, σε ετερόφυλα ζευγάρια, ποιος κρατάει συνήθως ημερολόγιο για τις κοινωνικές υποχρεώσεις, εγγράφει τα παιδιά στην καλοκαιρινή κατασκήνωση και εξασφαλίζει ότι η λίστα για τα ψώνια είναι προγραμματισμένη και έτοιμη, συχνά το πρόσωπο αυτό είναι η μαμά. Οι γιατροί, οι δάσκαλοι και οι προπονητές συχνά τηλεφωνούν πρώτα στη μαμά. Ακόμα και ο κτηνίατρος συνήθως τηλεφωνεί πρώτα στη μαμά και μετά στον μπαμπά»!
Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι ειδικοί αναλύουν πώς τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια μοιράζουν τις δουλειές του σπιτιού.
Επικοινωνούν ξεκάθαρα -και με μεγάλη λεπτομέρεια- για το τι πρέπει να γίνει και πώς
Όταν χωρίζουν τις οικιακές δουλειές, η πολύ ξεκάθαρη και ρητή επικοινωνία σώζει τη σχέση, σύμφωνα με τη Danger. Και είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι -ακόμα και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι θέλουν μια ισότιμη σχέση- δεν το κάνουν.
Τα ζευγάρια που το καταφέρνουν με επιτυχία, αναλύουν λεπτομερώς κάθε εργασία στη λίστα τους. Δεν κρύβουν τις απογοητεύσεις τους (που οδηγούν σε πικρία), δεν κάνουν υποθέσεις για το ποιος θα κάνει τι, και δεν συμπεριφέρονται παθητικά-επιθετικά.
Η Danger χρησιμοποιεί τη «Μέθοδο Fair Play» με τα ζευγάρια με τα οποία δουλεύει — ένα σύστημα βασισμένο στο βιβλίο της Eve Rodsky με τον ομώνυμο τίτλο. Περιλαμβάνει την καταγραφή όλων των βημάτων που είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση μιας εργασίας και τη συμφωνία μεταξύ του ζευγαριού σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να γίνει. Αυτή η μέθοδος προσφέρει μια ευκαιρία να συζητηθούν όλα τα «αόρατα» βήματα που εμπλέκονται σε μία εργασία, από το πότε πρέπει να γίνει κάτι μέχρι τον προγραμματισμό του και, στη συνέχεια, την υλοποίησή του, λέει η Danger.
Προγραμματίζουν χρόνο για να κάνουν αυτές τις συζητήσεις κάθε εβδομάδα
Μια μόνο συζήτηση δεν είναι αρκετή. Τα ευτυχισμένα ζευγάρια ορίζουν συγκεκριμένο χρόνο, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, για να συζητούν σχετικά με τις δουλειές του σπιτιού.
«Χρησιμοποιήστε τον χρόνο για να ελέγξετε ότι όλα είναι εντάξει, να χαρείτε με όσα έχετε επιτύχει, και να συζητήσετε ποιος θα αναλάβει ποιες εργασίες για την επερχόμενη εβδομάδα», εξηγεί η Danger. «Να είστε συνεπείς! Όσο περισσότερο εξασκείστε στην ξεκάθαρη επικοινωνία σχετικά με την κατανομή των εργασιών και την επίλυση προβλημάτων με υγιή τρόπο, τόσο πιο εύκολο θα γίνεται και τόσο πιο ευτυχισμένοι θα είστε και οι δύο».
Η προσθήκη ενός ακόμα στοιχείου στον εβδομαδιαίο οικογενειακό προγραμματισμό μπορεί να φαίνεται σαν ταλαιπωρία. Αλλά αξίζει τον κόπο, λέει η Danger. «Η επένδυση χρόνου και ενέργειας στην επικοινωνία σχετικά με την δίκαιη κατανομή των οικιακών εργασιών είναι μια επένδυση στη μακροπρόθεσμη υγεία της σχέσης σας».
Επενδύουν στα δυνατά σημεία του καθενός
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια λαμβάνουν υπόψη τα ατομικά τους δυνατά σημεία και ενδιαφέροντα όταν καθορίζουν ποιος θα αναλάβει κάθε οικιακή εργασία.
Ας πούμε ότι ο σύντροφος Α μισεί να διπλώνει τα ρούχα. Μπορεί να αφήσει καλάθια με ρούχα να στοιβάζονται στη γωνία του υπνοδωματίου, όμως του αρέσει να σχεδιάζει τα γεύματα και να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας. Ο σύντροφος Β, από την άλλη, δεν έχει πρόβλημα να διπλώνει ρούχα -ακούει ένα podcast και μπορεί να διπλώσει ένα (ή τρία) καλάθια γρήγορα-, αλλά μισεί να κάνει ψώνια. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις προτιμήσεις, το όλο σύστημα λειτουργεί πιο ομαλά.
Αναγνωρίζουν ότι η κατανομή των οικιακών καθηκόντων αφορά κάτι περισσότερο από τα ίδια τα καθήκοντα
Δεν είναι μόνο το να κάνεις τα πιάτα στο νεροχύτη, «είναι να δείξεις στον σύντροφό σου ότι εκτιμάς τον χρόνο του και θέλεις να τον φροντίσεις», τονίζει η Danger.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για το ψυχικό φορτίο. Πάρτε, για παράδειγμα, την εγγραφή των παιδιών σας σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις ή εξωσχολικές δραστηριότητες. Δεν είναι μόνο ότι θέλεις ο σύζυγός σου να σε βοηθήσει με τη διαδικασία συμπλήρωσης των εγγραφών, αλλά και ότι θέλεις να εμπλέκεται περισσότερο στην έρευνα και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για να βρει ένα πρόγραμμα που θα ταιριάζει καλύτερα στο παιδί σας.
«Το μοίρασμα είναι κάτι περισσότερο από την εκτέλεση των εργασιών, σημαίνει ότι και οι δύο σύντροφοι αισθάνονται ότι έχουν κίνητρο να συμμετέχουν ενεργά στο σπίτι», λέει η Danger. «Ένας σύντροφος μπορεί να χρειαστεί να προπονήσει τον άλλο καθώς αναλαμβάνει πιο ενεργό ρόλο στο σπίτι, αλλά το αποτέλεσμα είναι λιγότερη πικρία, λιγότερη γκρίνια και περισσότερη αυτοπεποίθηση. Η κατανομή του ψυχικού φορτίου και η ουσιαστική συμμετοχή στην ευθύνη της οικιακής ζωής, ενδυναμώνουν και τους δύο συντρόφους, επιτρέποντάς τους να παρουσιάζονται ως πλήρεις προσωπικότητες τόσο μέσα όσο και έξω από το σπίτι».
Μπορούν να βασίζονται ο ένας στον άλλον για την εκτέλεση των καθηκόντων
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια κατανοούν τη σημασία του να είναι σταθερά παρόντες για τους συντρόφους τους και να το θέτουν ως προτεραιότητα. «Είτε πρόκειται για οικιακές εργασίες είτε για μια κρίση, τα άτομα θέλουν να ξέρουν ότι μπορούν να βασίζονται στον σύντροφό τους για να επικοινωνούν προδραστικά και να ενεργούν με συνέπεια». Αυτό σημαίνει ότι κάθε σύντροφος αναλαμβάνει τις εργασίες του, από τον προγραμματισμό έως την εκτέλεση, χωρίς να χρειάζεται συνεχείς υπενθυμίσεις και παρακολούθηση από τον άλλον.
Δεν παρεμβαίνουν υπερβολικά ο ένας στον άλλον
Ως θεραπεύτρια ζευγαριών, η Tiana Frazier λέει ότι συχνά βλέπει ζευγάρια να κολλάνε σε ένα μοτίβο υπερλειτουργίας/υπολειτουργίας — με τον πρώτο να κάνει περισσότερα από όσα του αναλογούν στις οικιακές εργασίες και τον δεύτερο να κάνει λιγότερα. Εκείνος που κάνει λιγότερα, μπορεί να μην αισθάνεται σίγουρος ότι μπορεί να ικανοποιήσει τα υψηλά πρότυπα εκείνου που κάνει περισσότερα, οπότε είτε παραμελεί τις εργασίες είτε καταβάλλει ελάχιστη προσπάθεια. Αυτό, όπως είναι κατανοητό, προκαλεί απογοήτευση στον άλλον, και μπορεί να οδηγήσει σε γκρίνια και πικρία.
Τα ζευγάρια, που μοιράζουν τις οικιακές εργασίες με επιτυχία, σπάνε αυτόν τον κύκλο. Ο υπερλειτουργικός σταματά να αναλαμβάνει τόσα πολλά, ενθαρρύνει τον σύντροφό του να αναλάβει δράση και τον επαινεί όταν το κάνει. Ο σύντροφός του μπορεί να μην κάνει τα πράγματα ακριβώς όπως θα ήθελε, αλλά ο υπερλειτουργικός κατανοεί ότι μερικές φορές το «αρκετά καλό» είναι, όντως, αρκετό.
Υιοθετούν τη νοοτροπία «εμείς εναντίον του προβλήματος»
Φυσικά, ακόμα και οι πιο αξιόπιστοι σύντροφοι κάποιες φορές αποτυγχάνουν. Τα ευτυχισμένα ζευγάρια θυμούνται ότι είναι στην ίδια ομάδα. Είναι οι δυο τους εναντίον του προβλήματος — όχι ο ένας σύντροφος εναντίον του άλλου.
Όταν υπάρχει διένεξη σχετικά με τις οικιακές εργασίες, αυτά τα ζευγάρια προσεγγίζουν την κατάσταση με περιέργεια αντί με μομφές, αναπνέουν βαθιά και συνεργάζονται για να βρουν μια λύση. «Προσπαθήστε να καταλάβετε τι εμπόδισε την επιτυχία», λέει η Danger. «Τι υποστήριξη μπορεί να χρειάζεστε εσείς ή ο σύντροφός σας για να το καταφέρετε»;
«Για παράδειγμα, αν τα πιάτα δεν πλένονται πάντα, ρωτήστε γιατί. Είναι ζήτημα χρόνου; Είναι πολύ ψηλός για τον νεροχύτη και τον πονάει η πλάτη; Είναι πολύ θορυβώδες για να το κάνετε ενώ τα παιδιά κοιμούνται; Εντοπίστε τη ρίζα του προβλήματος, ώστε να μπορείτε να αλλάξετε τις εργασίες ή να εφαρμόσετε τρόπους -όπως υπενθυμίσεις στο ημερολόγιο, χρονόμετρα, χαρτάκια με σημειώσεις- για να πετύχετε στο μέλλον. Επικεντρωθείτε στο πρόβλημα αντί ο ένας στον άλλον»!
Είναι ευέλικτοι
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια, που μοιράζουν επιτυχώς τις οικιακές εργασίες, ξέρουν ότι τίποτα δεν χρειάζεται να είναι σταθερό. Αν η τρέχουσα κατανομή των εργασιών δεν λειτουργεί ή οι συνθήκες αλλάξουν, είναι ανοιχτοί στο να κάνουν προσαρμογές και επαναδιαπραγματεύονται.
«Τα ζευγάρια, που δίνουν προτεραιότητα στην ευελιξία, αναγνωρίζουν ότι μόνο και μόνο επειδή μια εργασία έχει ανατεθεί σε ένα άτομο, δεν σημαίνει ότι ο άλλος σύντροφος δεν μπορεί να παρέμβει και να βοηθήσει όταν χρειάζεται. Η ευελιξία λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές αλλαγές που μπορούν να συμβούν στο τυπικό μας πρόγραμμα — όπως οι προθεσμίες στη δουλειά ή το να αρρωστήσουμε. Αν κάτι δεν λειτουργεί, τα ευτυχισμένα ζευγάρια επιστρέφουν στο τραπέζι της κουζίνας για να οργανωθούν ξανά με υποστηρικτικό τρόπο».
Ξέρουν ότι «δίκαιο» δεν σημαίνει πάντα ότι χωρίζουν τα πράγματα 50/50
Η πραγματικότητα είναι ότι ένας σύντροφος μπορεί να πρέπει να αναλάβει περισσότερες από τις οικιακές εργασίες, είτε από ανάγκη είτε επειδή προτιμά αυτή την κατανομή.
«Η ζωή κάθε οικογένειας είναι διαφορετική και όταν χωρίζετε τις αρμοδιότητες του σπιτιού, δεν χρειάζεται να στοχεύετε στο 50/50», λέει η Danger. «Μου αρέσει να ενθαρρύνω τους ανθρώπους να στοχεύουν στην ίση ξεκούραση… ποιοτικός χρόνος όπου μπορούν να αφιερωθούν πλήρως σε κάτι που τους φέρνει χαρά».
«Όλοι αξίζουν να απέχουν από τις ευθύνες τους για λίγο», προσθέτει. «Τα σπίτια μας δεν θα είναι ποτέ άψογα, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να προσφέρουμε ο ένας στον άλλον τον απαραίτητο χρόνο για να είμαστε ο εαυτός μας».
