Για πρώτη φορά παγκοσμίως μεταμοσχεύθηκε σε άνθρωπο ήπαρ από χοίρο, ένα γεγονός ορόσημο για την ξενομεταμόσχευση, τη μεταμόσχευση δηλαδή οργάνων από ένα είδος σε άλλο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Daily Mail, επιστήμονες από την Κίνα χρησιμοποίησαν το ήπαρ από ένα γουρούνι που ανήκει στη μικρόσωμη ράτσα Bama (η οποία χρησιμοποιείται ευρέως σε ερευνητικές δοκιμές καθώς έχει πολλές ανατομικές και φυσιολογικές ομοιότητες με τους ανθρώπους), το οποίο είχε τροποποιηθεί γενετικά για να μειωθεί ο κίνδυνος της απόρριψης του μοσχεύματος.
Μόλις αφαιρέθηκε, το μόσχευμα διατηρήθηκε «ζωντανό» σε ιατρικό διάλυμα και ψύχθηκε στους 0-4οC. Κατά τη διάρκεια του 9ωρου χειρουργείου, οι γιατροί ένωσαν το μόσχευμα με τα αιμοφόρα αγγεία στην κοιλιά, δίπλα στο κανονικό συκώτι, ενός 50χρονου άνδρα που ήταν κλινικά νεκρός και του οποίου η οικογένεια είχε δώσει έγκριση για την επέμβαση. Μέσα στις επόμενες 10 ημέρες, το όργανο παρήγαγε με επιτυχία χολή και διατηρούσε σταθερή ροή αίματος.
Η ομάδα ελπίζει ότι αυτού του είδους η επέμβαση θα μπορούσε στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί ως προσωρινή θεραπεία σε ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια όσο περιμένουν να βρουν δότη.
Η πρόσφατη έρευνα έρχεται σε συνέχεια μιας σειράς από σημαντικές εξελίξεις στον συγκεκριμένο κλάδο, μεταξύ των οποίων η μεταμόσχευση καρδιάς χοίρου σε έναν άνδρα, αλλά και μία γυναίκα που αυτή τη στιγμή ζει με νεφρό χοίρου.
Ο καθηγητής Lin Wang από το Τέταρτο Στρατιωτικό Ιατρικό Πανεπιστήμιο στη Σιάν της επαρχίας Σαανσί και εκ των συγγραφέων της μελέτης, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το ήπαρ που πήραμε απο τον μεταλλαγμένο χοίρο λειτούργησε πολύ καλά στο ανθρώπινο σώμα. Είναι ένα σπουδαίο επίτευγμα. Το χειρουργείο ήταν πράγματι επιτυχές. Εξετάσαμε τη ροή αίματος σε διάφορα αγγεία και αρτηρίες. Η ροή ήταν πολύ ομαλή. Λειτούργησε πολύ καλά».
Το πείραμα τερματίστηκε ύστερα από 10 ημέρες, κατόπιν αιτήματος των συγγενών του άνδρα.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature, υποδηλώνουν ότι ένα τέτοιο μεταλλαγμένο ήπαρ μπορεί να επιβιώσει και να λειτουργήσει σε ανθρώπινο σώμα, ωστόσο απαιτείται περαιτέρω μελέτη για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
«Έχουμε την ευκαιρία στο μέλλον να λύσουμε το πρόβλημα ενός ασθενούς με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια», προσθέτει ο καθηγητής Wang. «Το όνειρό μας είναι να το καταφέρουμε. Το χοίρειο ήπαρ μπορεί να επιβιώσει μαζί με το κανονικό ήπαρ του ανθρώπου και ίσως να του δώσει επιπρόσθετη υποστήριξη».
Νωρίτερα φέτος, ομάδα απο το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ συνέδεσε ένα κλινικά νεκρό άτομο με ένα μεταλλαγμένο χοίρειο ήπαρ που βρισκόταν έξω από το σώμα. Αυτή είναι η πρώτη φορά, ωστόσο, που ένα χοίρειο ήπαρ μεταμοσχεύεται σε άνθρωπο.
Ο καθηγητής Wang εξέφρασε την επιθυμία πραγματοποίησης περαιτέρω έρευνας σε ανθρώπους που δεν είναι κλινικά νεκροί, ωστόσο τέτοιες διαδικασίες εγείρουν εύλογα πολλούς ηθικούς προβληματισμούς και οφείλουν να υιοθετούνται αυστηροί κανόνες.
«Είναι η πρώτη έρευνα που δείχνει ότι ένα γενετικά τροποποιημένο χοίρειο ήπαρ μπορεί να επιβιώσει και να επιτελέσει βασικές μεταβολικές λειτουργίες -παραγωγή λευκωματίνης και χολής- στο ανθρώπινο σώμα», σχολίασε ο Iván Fernández Vega, καθηγητής Παθολογικής Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Οβιέδο στην Ισπανία.
Η μεταμόσχευση ήπατος είναι η πλέον αποτελεσματική θεραπεία για ασθένειες του ήπατος σε τελικό στάδιο, αλλά η ζήτηση για δότες υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Οι χοίροι θεωρούνται εναλλακτική πηγή οργάνων, εξαιτίας των συμβατών φυσιολογικών λειτουργιών και του μεγέθους. Το μεταλλαγμένο γουρουνάκι που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη επέμβαση περιελάμβανε 6 γονιδιακές τροποποιήσεις – την απενεργοποίηση τριών χοίρειων γονιδίων και την εισαγωγή τριών ανθρώπινων πρωτεϊνών. Η γενετική τροποποίηση ήταν απαραίτητη για να μην απορριφθεί το μόσχευμα από τον οργανισμό, ένα σύνηθες πρόβλημα στις μεταμοσχεύσεις.
Η συγκεκριμένη μεταμόσχευση έρχεται ύστερα από περισσότερα από 10 χρόνια έρευνας, αφού το 2013 επιστήμονες είχαν πραγματοποιήσει την πρώτη μεταμόσχευση ήπατος από χοίρο σε πίθηκο.
Αν και προηγούμενες μελέτες με μοσχεύματα νεφρών και καρδιάς από χοίρους σε ανθρώπους ήταν επιτυχείς, η πολυλειτουργικότητα του ήπατος ήταν «ένα τεράστιο εμπόδιο που έπρεπε να ξεπεράσουμε», τονίζει ο καθηγητής Wang.
Τον Ιανουάριο του 2022, ένας Αμερικανός έγινε ο πρώτος ασθενής παγκοσμίως που δέχθηκε μόσχευμα καρδιάς από έναν γενετικά τροποποιημένο χοίρο. Ο David Bennett, που νοσούσε από τελικού σταδίου καρδιακή ανεπάρκεια, υπεβλήθη σε 9ωρη επέμβαση στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη. Ο 57χρονος έζησε για δύο μήνες μετά το χειρουργείο, με τους γιατρούς να τον περιγράφουν ως ένα «γενναίο και ευγενή ασθενή που πάλεψε μέχρι τέλους».
Εντωμεταξύ, τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, η Towana Looney έγινε το πέμπτο άτομο που δέχθηκε χοίρειο νεφρό και έκτοτε είναι η μακροβιότερη λήπτρια.
