Οι εξετάσεις αίματος αποτελούν βασικό εργαλείο για τη διάγνωση και παρακολούθηση της υγείας μας. Μπορούν να αποκαλύψουν σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία του οργανισμού, όπως η υγεία της καρδιάς, του ήπατος, των νεφρών και πολλά άλλα.
Αν και η συχνότητα των εξετάσεων εξαρτάται από την ηλικία, το ιατρικό ιστορικό και τους παράγοντες κινδύνου, υπάρχουν έξι βασικές εξετάσεις που συνιστώνται για τους περισσότερους ανθρώπους. Ποιες και γιατί είναι σημαντικές, σύμφωνα με το CNET.
1. Γενική Αίματος
Η γενική αίματος είναι μία από τις βασικότερες εξετάσεις που μπορεί να μας δώσει αρκετές πληροφορίες και ενδείξεις για την κατάσταση του οργανισμού. Μετρά βασικά στοιχεία όπως τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, καθώς και τα αιμοπετάλια.
Τι μπορεί να δείξει:
- Αναιμία
- Μόλυνση
- Φλεγμονή
- Λευχαιμία
- Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος
- Ανεπάρκεια σιδήρου
- Καρδιακό νόσημα
- Χαμηλά αιμοπετάλια (μπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος)
- Κίνδυνος θρόμβωσης και αιμορραγίας
- Αλλεργίες
- Ανεπάρκεια βιταμινών
- Ενδείξεις για ορισμένους καρκίνους
Συνιστάται ως μέρος του τακτικού ελέγχου ή όταν υπάρχουν συμπτώματα όπως ανεξήγητη κόπωση, εύκολη εμφάνιση μωλώπων ή συχνές λοιμώξεις.
2. Λιπιδαιμικό Προφίλ (Lipid Panel)
Αυτή η εξέταση μετρά τα λιπίδια στο αίμα, όπως η ολική χοληστερίνη, η HDL (καλή χοληστερίνη), η LDL (κακή χοληστερίνη) και τα τριγλυκερίδια.
Τι μπορεί να δείξει:
- Κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων
- Διαβήτη
- Υπέρταση
Ιδιαίτερα αν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπέρταση ή υπερβολικό βάρος, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τα επίπεδα χοληστερίνης.
3. Βασικό Μεταβολικό Προφίλ (BMP)
Το BMP παρέχει δεδομένα για τη χημεία του σώματος, όπως το σάκχαρο, το ασβέστιο και τους ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο). Επίσης, ελέγχει τη λειτουργία των νεφρών.
Τι μπορεί να δείξει:
- Υπέρταση
- Νεφρική νόσο
- Αφυδάτωση
- Οστεοπόρωση
Ενδείκνυται για ασθενείς με διαβήτη, νεφρικές παθήσεις ή ανισορροπίες ηλεκτρολυτών.
4. Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη (HbA1C)
Η HbA1c μετρά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα για τους τελευταίους 2-3 μήνες, καθιστώντας την σημαντική για τη διάγνωση και παρακολούθηση του διαβήτη.
Τι μπορεί να δείξει:
- Διαβήτη
- Προδιαβήτη
- Κακή ρύθμιση του σακχάρου
Ιδιαίτερα αν είστε υπέρβαροι, άνω των 45 ετών ή έχετε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, αυτή η εξέταση είναι από τις πιο σημαντικές.
5. Έλεγχος Λειτουργίας Θυρεοειδούς
Η λειτουργία του θυρεοειδούς επηρεάζει την ενέργεια, τον μεταβολισμό και την ψυχική υγεία. Η εξέταση μετρά την ποσότητα των ορμονών TSH, T3 και T4.
Τι μπορεί να δείξει:
- Υποθυρεοειδισμό
- Υπερθυρεοειδισμό
- Διαταραχές στις θυρεοειδικές ορμόνες
Συνιστάται ειδικά για γυναίκες άνω των 60 ετών ή όταν εμφανίζονται συμπτώματα όπως κόπωση, αλλαγές στο βάρος ή τριχόπτωση.
6. Βιταμίνη D (25-hydroxy Vitamin D)
Η εξέταση για βιταμίνη D ελέγχει την επάρκεια αυτής της βιταμίνης, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία των οστών και το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ προάγει και την υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου και μειώνει τις φλεγμονές.
Τι μπορεί να δείξει:
- Έλλειψη βιταμίνης D
- Κίνδυνο οστεοπόρωσης
Η βιταμίνη D είναι γνωστή και ως «βιταμίνη του ήλιου», καθώς παράγεται από τον οργανισμό μας κατά τη διάρκεια της έκθεσης μας στον ήλιο. Ωστόσο λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής οι περισσότεροι έχουν έλλειψη. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα, που υπάρχει ηλιοφάνεια τις περισσότερες ημέρες του χρόνου, περίπου 7 στους 10 έχουν έλλειψη βιταμίνης D. Γνωρίζοντας τα επίπεδά της μπορούμε να προχωρήσουμε και στις κατάλληλες αλλαγές στη διατροφή μας ή στη λήψη συμπληρωμάτων.
Ένα σημαντικό εργαλείο
Οι τακτικές εξετάσεις αίματος είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τον έλεγχο της υγείας μας. Συζητήστε με τον γιατρό σας για αυτές που ταιριάζουν στις προσωπικές σας ανάγκες και το ιατρικό σας ιστορικό. Με τη σωστή παρακολούθηση, μπορείτε να εντοπίσετε έγκαιρα πιθανά προβλήματα και να προστατέψετε την υγεία σας.
