Σε ένα νέο ντοκιμαντέρ, με τον τίτλο «The Last Alzheimer’s Patient», ο επικεφαλής ιατρικός ανταποκριτής του CNN, Dr. Sanjay Gupta, παρουσιάζει τις πρωτοποριακές έρευνες στον τομέα της προληπτικής ιατρικής για την αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ στα πρώιμα στάδιά της, οι οποίες δείχνουν ότι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής μπορούν να αντιστρέψουν την εξέλιξη της νόσου όταν αυτή βρίσκεται στα αρχικά στάδια.

«Αυτό που είναι καλό για την καρδιά είναι σχεδόν σίγουρα καλό για τον εγκέφαλο», λέει χαρακτηριστικά ο Dr. Gupta. «Ελπίζουμε να δείξουμε ότι οι ίδιες αλλαγές του τρόπου ζωής που μπορούν να αντιστρέψουν την υψηλή αρτηριακή πίεση, την υψηλή χοληστερόλη, τον διαβήτη τύπου 2, την παχυσαρκία, μπορούν και να αντιστρέψουν την εξέλιξη του Αλτσχάιμερ στα πρώιμα στάδια», συμπληρώνει ο Dr. Dean Ornish από το Ινστιτούτο Έρευνας Προληπτικής Ιατρικής, ο οποίος ηγήθηκε μίας κλινικής δοκιμής σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής πάνω στην πρώιμη άνοια και την ήπια γνωστική έκπτωση εξαιτίας του Αλτσχάιμερ. Τα αποτελέσματα της νέας έρευνας αναμένεται να δημοσιευθούν εντός του Ιουνίου στο ακαδημαϊκό περιοδικό «Alzheimer’s Research & Therapy».

Η ιστορία του Simon Nicholls

Το ντοκιμαντέρ του CNN παρουσιάζει την ιστορία του 55χρονου Simon Nicholls, ο οποίος φέρει δύο αντίγραφα του γονιδίου APOE4, ένα από κάθε γονέα, γεγονός που δεκαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης πρόωρου Αλτσχάιμερ. Όταν διαπίστωσε ότι είχε ανεβασμένες τιμές σε βιοδείκτες για τη νόσο Αλτσχάιμερ, εντάχθηκε, τον Ιανουάριο του 2023, στο πρόγραμμα που εφαρμόζει ο νευρολόγος Dr. Richard Isaacson, του οποίου η έρευνα έχει δείξει ότι υιοθετώντας μία σειρά από εξατομικευμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής (τουλάχιστον 12 ή και παραπάνω), μπορεί να βελτιωθεί η γνωστική λειτουργία, ειδικά στις γυναίκες.

Ο Nicholls αρχικά χρειαζόταν να χάσει βάρος, έτσι άρχισε να λαμβάνει τιρζεπατίδη (το δραστικό συστατικό των φαρμάκων Mounjaro και Zepbound), μια από τις νεότερες ενέσιμες ουσίες, που καταστέλλουν την όρεξη διεγείροντας τις ορμόνες που ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ταυτόχρονα, άρχισε να εντείνει τη σωματική του δραστηριότητα, ενσωματώνοντας προπόνηση ενδυνάμωσης για μια ώρα, τρεις φορές την εβδομάδα. Πρόσθεσε επίσης στο πρόγραμμά του, 45 έως 60 λεπτά την ημέρα άσκησης ζώνης 2, κατά την οποία περπατάς γρήγορα, κάνεις τζόκινγκ ή κάνεις ποδήλατο στο 60% με 70% του καρδιακού παλμού. «Κάνω 10.000 βήματα ή περισσότερα κάθε μέρα. Είμαι πολύ συνεπής σε αυτό», τόνισε ο Nicholls.

Στη διατροφή του, αποφεύγει πλήρως την κατανάλωση ζάχαρης, τεχνητών γλυκαντικών, αλκοόλ και υπερεπεξεργασμένων τροφών. Ακολουθεί μία δίαιτα με βάση τα φρούτα και τα λαχανικά, παρόμοια με τη μεσογειακή διατροφή. Μέσα σε εννέα εβδομάδες, έχασε 21 κιλά, περίπου το 80% του λίπους και αύξησε τη μυϊκή μάζα του.

Η απώλεια βάρους και η αυξημένη μυϊκή μάζα μείωσαν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αποτρέποντας τον κίνδυνο για διαβήτη, ενώ σε συνδυασμό με ορισμένες τροποποιήσεις στα φάρμακά του για τη χοληστερίνη, βελτιστοποίησαν περαιτέρω τις τιμές της καλής και κακής χοληστερόλης.

Τον Αύγουστο του 2023, ο Nicholls επανέλαβε τις εξετάσεις για τους πρώιμους βιοδείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ. Η τιμή στο τεστ APS2 (μία βαθμολογία που ονομάζεται Amyloid Probability Score 2 – APS2 και μετράει την πιθανότητα σχηματισμού πλάκας β-αμυλοειδούς, συνδυάζοντας τα επίπεδα των συγκεντρώσεων β-αμυλοειδούς και φωσφορυλιωμένου ταυ) είχε πέσει από 70 σε 53. Η μείωση ήταν εκπληκτική, αλλά βρισκόταν ακόμη εντός της επικίνδυνης ζώνης. Είχε έρθει η ώρα να προστεθεί στο πρόγραμμά του και μια εξατομικευμένη θεραπεία, με βάση τη δική του βιολογία. «Βελτιστοποιήσαμε τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών, κίνηση ιδιαίτερα σημαντική για τα άτομα με APOE4, καθώς χρειάζονται περισσότερα ωμέγα-3. Προσθέσαμε επίσης βιταμίνες του συμπλέγματος Β για να ελέγξουμε την αυξημένη ομοκυστεΐνη στο αίμα του».

Στο μεταξύ, ο Nicholls έκανε και μερικές δικές του παρεμβάσεις. «Κάνω ατμόλουτρα και σάουνα στο σπίτι μου. Έχω δοκιμάσει βουτιές στο κρύο νερό και έχω λίστες με πράγματα που πρέπει να κάνω». Βελτίωσε επίσης την ποιότητα του ύπνου του, ρυθμίζοντας το πρόγραμμά του και προσθέτοντας ένα φάρμακο για την αϋπνία. Η έλλειψη ύπνου, σύμφωνα με έρευνες, επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση και τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Τον Οκτώβριο του 2023, ο Nicholls είχε πλέον καταφέρει να βγει εκτός επικίνδυνης ζώνης με την τιμή του APS2 να είναι κάτω από 40. Αν και ο Nicholls είναι εκστασιασμένος από τις βελτιώσεις, είναι επίσης πολύ ταπεινός για τις προσπάθειές του να βελτιώσει την υγεία του. «Το μεγαλύτερο κίνητρό μου είναι τα παιδιά μου», τόνισε και πρόσθεσε: «Θα ήθελα πολύ να δω τους γιους μου να παντρεύονται και να έχουν τα δικά τους παιδιά, και για να το κάνω αυτό, πρέπει να δουλέψω για να παραμείνω όπως είμαι τώρα».

Φαίνεται ότι ο Nicholls είναι σε πολύ καλό δρόμο προς αυτόν τον στόχο. Τον Μάρτιο του 2024, η βαθμολογία του στο APS2 είχε πέσει στο 25, ένας απίστευτα χαμηλός αριθμός. Οι δείκτες του ήταν απολύτως φυσιολογικοί, χωρίς διακριτά πρώιμα σημάδια της νόσου. Ακόμα πιο εκπληκτικό αποτέλεσμα: Οι σαρώσεις εγκεφάλου έδειξαν ότι ο ιππόκαμπος, το όργανο που είναι υπεύθυνο για τη μνήμη, είχε αυξηθεί σε όγκο από τότε που ξεκίνησε τις παρεμβάσεις στην καθημερινότητά του. Στα πρώιμα στάδια του Αλτσχάιμερ, ο ιππόκαμπος χάνει ιστό γρήγορα και στη συνέχεια ατροφεί καθώς η νόσος εξελίσσεται.

Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, ο Dr. Isaacson παραμένει προσεκτικός. Εξάλλου, πρόκειται για ένα μόνο άτομο και παρόμοια ευρήματα δεν έχουν αναπαραχθεί σε μεγαλύτερο, πιο ελεγχόμενο δείγμα, και δεν έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικό ύστερα από ομότιμη αναθεώρηση.

«Δεν πιστεύω στον όρο “αντιστροφή” γιατί δεν ξέρω τι θα συμβεί αν το άτομο σταματήσει τις παρεμβάσεις […] ή τι θα συμβεί ύστερα από κάποια χρόνια», είπε o Dr. Isaacson. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί τα εκπληκτικά αποτελέσματα του Nicholls. «Ακόμα δεν μπορώ να το πιστέψω […] Όταν δουλεύεις πάνω σε κάτι και σου λένε όλοι: “Δεν είναι δυνατό να το κάνεις αυτό”, και μετά το βλέπεις να συμβαίνει, είναι εκπληκτικό», κατέληξε.