Η Θεραπεία Σχημάτων, μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση στο 3ο κύμα γνωσιακών συμπεριφορικών ψυχοθεραπειών, αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 90 από τον ψυχολόγο Jeffrey Young, εκκινώντας από τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), το κυρίαρχο θεραπευτικό μοντέλο της εποχής μας. Μη ικανοποιημένος με την ικανότητα της CBT να αντιμετωπίζει κάποια δυσίατα ψυχολογικά ζητήματα, ο Young ενσωμάτωσε στοιχεία άλλων θεραπειών, συμπεριλαμβανομένων της Gestalt, της θεωρίας δεσμού/προσκόλλησης και ψυχοδυναμικών εννοιών, στο συνθετικό μοντέλο της Θεραπείας Σχημάτων (Young, Klosko & Weishaar, 2003).
Η συμβολή της Θεραπεία Σχημάτων
Η σημαντική συμβολή της Θεραπεία Σχημάτων στην ψυχοθεραπεία είναι η ιδιαίτερη εστίασή της στις πρώιμες εμπειρίες της ζωής και στον αντίκτυπό τους σε δυσπροσαρμοστικά γνωστικά και συμπεριφορικά πρότυπα, γνωστά ως σχήματα. Αυτά τα σχήματα είναι σταθερά, διαρκή πρότυπα που αναπτύσσονται κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία, καθίστανται δυσλειτουργικά όταν οδηγούν σε σημαντική δυσφορία στη ζωή ενός ατόμου (Young, Klosko & Weishaar, 2003). Η Θεραπεία Σχημάτων έχει διπλή εστίαση, στοχεύοντας τόσο στις στρατηγικές αντιμετώπισης που προκύπτουν ως απάντηση σε αυτά τα σχήματα όσο και στα ίδια τα σχήματα.
Η μεθοδολογία της Θεραπείας Σχημάτων
Όσον αφορά τη μεθοδολογία της, η Θεραπεία Σχημάτων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη θεραπευτική σχέση, χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως η αντιπαράθεση με ενσυναίσθηση, η εντός ορίων γονεϊκή επανορθωτική φροντίδα και οι βιωματικές ασκήσεις για την τροποποίηση των δυσπροσαρμοστικών σχημάτων. Η θεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει συνήθως τρία στάδια: αξιολόγηση, βιωματικές τεχνικές εστιασμένες στο συναίσθημα και στρατηγικές αλλαγής της συμπεριφοράς. Οι θεραπευτές χρησιμοποιούν τεχνικές που προάγουν τη συναισθηματική ενημερότητα, βοηθούν τους ασθενείς να αναγνωρίσουν και να αμφισβητήσουν τα σχήματά τους και να μάθουν πιο υγιείς τρόπους για να καλύψουν τις ανάγκες τους (Jacob & Arntz, 2013).
Που εφαρμόζεται η Θεραπεία Σχημάτων;
Η Θεραπεία Σχημάτων έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε μια σειρά ψυχολογικών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών προσωπικότητας, της χρόνιας κατάθλιψης και των αγχωδών διαταραχών. Η απόδειξη της αποτελεσματικότητάς της υποστηρίζεται από πολλαπλές ερευνητικές μελέτες. Για παράδειγμα, μια μελέτη των Giesen-Bloo et al. (2006) διαπίστωσε ότι η Θεραπεία Σχημάτων ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματική από την εστιασμένη στη μεταβίβαση ψυχοθεραπεία στη θεραπεία της οριακής διαταραχής προσωπικότητας.
Πιστοποιημένοι Θεραπευτές
Για να βρείτε έναν πιστοποιημένο Θεραπευτή Σχημάτων στην Αθήνα ή οπουδήποτε αλλού, η International Society of Schema Therapy (ISST) παρέχει έναν κατάλογο στον επίσημο ιστότοπο της. Ο κατάλογος επιτρέπει στους χρήστες να αναζητούν θεραπευτές ανά τοποθεσία, γλώσσα και ειδικότητα, διασφαλίζοντας ότι τα άτομα βρίσκουν έναν επαγγελματία που ταιριάζει στις συγκεκριμένες ανάγκες τους.
Συμπερασματικά, η Θεραπεία Σχημάτων προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε επίμονα ψυχολογικά ζητήματα εστιάζοντας στις πρώιμες εμπειρίες της ζωής και στον αντίκτυπό τους στους τρέχοντες μηχανισμούς αντιμετώπισης. Η αποτελεσματικότητά της υποστηρίζεται από εμπειρικά ερευνητικά δεδομένα και πιστοποιημένοι, μέσα από το πολυετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ISST, θεραπευτές μπορούν να βρεθούν σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Έγραψε ο Κιοστεράκης Γιώργος, PhD
Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής
ΓΣΘ & Θεραπεία Σχημάτων
