Η Ελληνίδα μάνα έχει γίνει εδώ και χρόνια συνώνυμο της -υπερβολικής πολλές φορές- φροντίδας και του ελέγχου των παιδιών της. Αυτό μπορεί να είναι χαριτωμένο ή και γλυκό, όταν η μάνα φωνάζει στον γιο να πάρει ζακέτα μαζί του αλλά δεν είναι πάντα λειτουργικό.
Τα όρια στις σχέσεις με τους γονείς είναι μια διαδικασία δύσκολη για αρκετούς ενήλικες καθώς είναι δύσκολο να βγουν από τον ρόλο που τους έχει δώσει η οικογένεια.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς προσφέρουν «χρήσιμες οδηγίες» στα ενήλικα παιδιά τους για το τι να φάνε και πότε να κοιμηθούν. Αρκετές φορές αυτή η υπερβολή των γονέων έχει καλή αφετηρία καθώς θέλουν απλά να παραμείνουν μέρος της ζωής των παιδιών τους ακόμα και όταν εκείνα έχουν ανεξαρτητοποιηθεί πλήρως και έχουν φύγει από το σπίτι.
Επίσης, πολλοί γονείς επιμένουν ότι ξέρουν τι είναι καλύτερο για τα παιδιά τους ακόμα και όταν εκείνα αποκτήσουν δικά τους παιδιά επειδή θέλουν πάντα να έχουν τον έλεγχο.
Όταν όμως οι γονείς αμφισβητούν επανειλημμένα τα όρια που θέτουν τα παιδιά ενισχύεται μια δυναμική που δυσκολεύει τη ζωή όλων.
Αν βρίσκετε το να θέσετε όρια στους γονείς σας εντελώς τρομακτική διαδικασία, το healthline.com, δίνει 8 tips για να γίνει αυτή η διαδικασία όσο πιο ομαλά γίνεται
1. Συζητήστε ανοιχτά με τους γονείς για να καταλάβετε τι τους φταίει
Μια ανοιχτή συζήτηση είναι σχεδόν πάντα το καλύτερο σημείο εκκίνησης για την αντιμετώπιση μια σύγκρουσης ή μιας έντασης. Η συζήτηση με τους γονείς σας μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε γιατί προσπαθούν τόσο να κάνουν κουμάντο στη ζωή σας.
Για παράδειγμα, το να σας παίρνουν τηλέφωνο ό,τι ώρα θέλουν ή να εμφανίζονται στο σπίτι σας απρόσκλητοι, μπορεί να αντανακλά την επιθυμία τους να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί σας.
Μπορεί επίσης να παλεύουν με δικά τους θέματα, όπως προβλήματα στη δουλειά ή προβλήματα υγείας και το να ασχολούνται με τη ζωή των παιδιών τους, βοηθά να διαχειριστούν ή να ξεχαστούν από τα δικά τους.
2. Βάλτε τα όριά σας με καλό τρόπο
Το να θέτετε όρια στους γονείς σας δεν είναι ένδειξη ασέβειας απέναντί τους, όπως ίσως σκέφτεστε. Αντιθέτως, είναι υγιές να θέτετε (ευγενικά) τα όριά σας και να περιμένετε από τους γονείς σας να τα σεβαστούν. Τούτου λεχθέντος, το πιθανότερο είναι ότι θα έχετε μεγαλύτερη επιτυχία -και θα προκαλέσετε λιγότερες εντάσεις – αν επιλέξετε τα λόγια σας με προσοχή.
Μια καλή ιδέα είναι να πείτε στους γονείς σας πόσο πολύ τους εκτιμάτε, προτού τους ζητήσετε να αλλάξουν κάποια συμπεριφορά.
Για παράδειγμα, αν έχουν τη συνήθεια να μπαίνουν μόνοι τους στο σπίτι σας με το κλειδί που τους δώσατε για κάποια έκτακτη ανάγκη, μπορείτε να πείτε: «Χαίρομαι που σε βλέπω. Αλλά αυτό το διαμέρισμα είναι ο χώρος μου και δεν έχω πάντα διάθεση για παρέα. Στο μέλλον, θέλω να τηλεφωνείς ή να στέλνεις μήνυμα πριν περάσεις και μετά να χτυπάς το κουδούνι και όχι να μπουκάρεις στο σπίτι. Έτσι, θα βρισκόμαστε όταν είναι καλή στιγμή και για τους δυο μας».
3. Αντιμετωπίστε τα προβλήματα άμεσα
Οι γονείς σας πιθανότατα εξακολουθούν να σας θεωρούν παιδί, ανεξάρτητα από την πραγματική σας ηλικία και μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο για ένα παιδί να τους πείσει να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του ακόμα και αν ζουν μακριά. Τι γίνεται όμως αν έχεις επιστρέψει προσωρινά στο σπίτι των γονιών σου για να αντιμετωπίσεις τον κορονοϊό ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο και τότε οι γονείς σε αντιμετωπίζουν σαν έφηβο;
Το να πείτε στον εαυτό σας ότι είναι κάτι προσωρινό και να αποφασίσετε να αποφύγετε τη σύγκρουση δαγκώνοντας τη γλώσσα σας είναι ένας τρόπος να χειριστείτε την κατάσταση. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει να διατηρηθεί η ειρήνη ειδικά αν οι εντάσεις που αντιμετωπίζετε είναι, στην πραγματικότητα, λόγω του ότι μοιράζεστε τώρα το ίδιο σπίτι.
Συνήθως, όμως, είναι προτιμότερο να αντιμετωπίζετε τις εντάσεις που προκύπτουν αντί να τις αποφεύγετε. Αν οι γονείς σας δυσκολεύονταν ανέκαθεν να αναγνωρίσουν και να σεβαστούν την ανάγκη σας για ιδιωτικότητα και προσωπικό χώρο, αυτό το πρόβλημα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί ως δια μαγείας και έτσι κι αλλιώς στο τέλος, θα αναγκαστείτε να βάλετε τα όριά σας.
4. Να είστε σαφείς και συγκεκριμένοι
Τα ασαφή ή συγκεχυμένα όρια αφήνουν πολλά περιθώρια για παρερμηνείες. Όταν εσείς λέτε φράσεις όπως: «Σε παρακαλώ, μην μου αγοράζεις σκουπίδια που δεν χρειάζομαι» ή «Σας παρακαλώ να δίνετε στα παιδιά μόνο υγιεινά τρόφιμα» εσείς ξέρετε τι ακριβώς εννοείτε, οι γονείς σας, ωστόσο, μπορεί να μην το καταλαβαίνουν. Οπότε είναι πιο λειτουργικό να τους δώσετε συγκεκριμένα παραδείγματα συμπεριφορών που δεν εγκρίνετε μαζί με εναλλακτικές λύσεις, ανάλογα με την κατάσταση.
Για παράδειγμα, πείτε τους: «Τα δώρα σας είναι πάντα τόσο γενναιόδωρα και εκτιμώ ότι με σκέφτεστε αλλά δεν χρειάζομαι καινούργια ρούχα ή παπούτσια. Αν θέλετε πραγματικά να με βοηθήσετε, θα μου ήταν πολύ χρήσιμη μια δωροκάρτα για ψώνια». Ή «δεν δίνουμε στα παιδιά αναψυκτικά ή επεξεργασμένα σνακ, αλλά τρελαίνονται να ψήνουν μπισκότα μαζί σας. Μπορώ επίσης να φέρνω εγώ σνακ και ποτά όταν έρχονται σπίτι σας».
5. Συμβιβαστείτε
Όταν οι γονείς σας εμπλέκονται υπερβολικά στη ζωή σας, το να βάλετε τα όριά σας μπορεί να είναι μια υπενθύμιση ότι μπορείτε (και θα) κάνετε τις δικές σας επιλογές. Αφού τα βάλετε όμως, μπορείτε να κάνετε κι εσείς μια παραχώρηση και να συμβιβαστείτε κάπου στη μέση.
Παραδείγματα
Αν θέλουν να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί σας, πρώτα βάλτε τα όρια σας λέγοντας: «Να θυμάστε ότι πρέπει να επικοινωνείτε μαζί μου πριν έρθετε στο σπίτι μου. Αυτή τη στιγμή έχω παρέα, οπότε δεν γίνεται να βρεθούμε. Στη συνέχεια, προτείνετε μια εναλλακτική λύση: «Γιατί δεν κανονίζουμε μια βόλτα ή ένα γεύμα; Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να βρεθούμε σε μια ώρα που να βολεύει και τους δύο μας».
Ίσως δεν θέλετε να μιλάτε για τη σεξουαλική σας ζωή, αλλά μπορείτε να μιλάτε για τα ραντεβού σας. Το να τους πείτε πράγματα για τις σχέσεις σας, που είστε πρόθυμοι να μοιραστείτε μπορεί να τους βοηθήσει να νιώσουν μέρος της ζωής σας, χωρίς να ξεπερνούν τα όρια σας.
6. Τα όρια είναι υγιή για όλους τους εμπλεκόμενους
Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε λίγες ενοχές όταν θέτετε όρια στους γονείς. Αν ξέρετε ότι σας αγαπούν και πιστεύετε ότι έχουν καλές προθέσεις, είναι λογικό να μην θέλετε να τους πληγώσετε.
Δυστυχώς όμως, εκείνοι μπορεί να εξακολουθούν να αισθάνονται πληγωμένοι, ακόμη και όταν θέτετε όρια με κατανόηση και ωραίο τρόπο. Αν εξακολουθείτε να νιώθετε ενοχές επειδή τους στεναχωρήσατε, μπορεί στο τέλος να υποχωρήσετε, όταν εκείνοι αντιδρούν σε αυτά τα όρια.
Τα ανύπαρκτα όρια μπορεί να κάνουν τους γονείς σας να νιώσουν καλύτερα, αλλά εσείς, αντί να αισθάνεστε ότι σας αγαπούν και σας υποστηρίζουν, μπορεί να αισθάνεστε: θυμωμένος και αγανακτισμένος, αγχωμένος και φοβισμένος για τους καβγάδες που πρέπει να αντιμετωπίσετε.
Το να πιστεύετε ότι οι γονείς σας δεν σέβονται την ικανότητά σας να κάνετε τις δικές σας επιλογές μπορεί επίσης να βλάψει την αίσθηση της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού σας.
Έτσι, όταν αυτά τα ενοχικά συναισθήματα αναβλύζουν, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι με το να είστε σταθεροί και να επαναλαμβάνετε ευγενικά τα όριά σας, υποστηρίζετε την ευημερία σας.
7. Αν δεν καταλαβαίνουν αλλιώς, πάρτε απόσταση
Οι γονείς σας μπορεί να μην ακούνε πάντα αυτά που έχετε να πείτε ή να μην σέβονται τα όρια που θέτετε. Ίσως επιμένουν να σας πειράζουν με τρόπο που σας πληγώνει, προσπαθούν να σας κάνουν να νιώσετε ενοχές για να χαλαρώσετε τα όριά σας, εξακολουθούν να αναφέρουν θέματα που έχετε επισημάνει ως απαγορευμένα μπροστά στα παιδιά σας.
Τότε, ίσως είναι μια καλή στιγμή να απομακρυνθείτε. Μπορείτε να πείτε: «Έχω θέσει σαφή όρια γύρω από συμπεριφορές που βλάπτουν εμένα/τον σύντροφό μου/τα παιδιά. Αν δεν είσαι διατεθειμένος να σεβαστείς αυτά τα όρια, δεν είμαι διατεθειμένος να σε προσκαλέσω στο σπίτι μου ή να περάσω χρόνο μαζί σου».
Αφού περιγράψετε τις συνέπειες, τηρήστε τις. Με αυτόν τον τρόπο θα δείξετε στους γονείς σας ότι σκοπεύετε να επιβάλλετε τα όριά σας, τώρα και στο μέλλον.
8. Μιλήστε με κάποιον ειδικό
Αν δυσκολεύεστε να επικοινωνήσετε τις ανάγκες σας στους γονείς σας ή δεν είστε απόλυτα σίγουροι για το είδος των ορίων που χρειάζεστε, ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να σας βοηθήσει να προετοιμαστείτε για αυτές τις δύσκολες συζητήσεις, βοηθώντας σας να καταλάβετε τι χρειάζεστε από τη σχέση με τους γονείς σας και τι είναι αυτό που πρέπει να αλλάξει.
Οι θεραπευτές μπορούν επίσης να προσφέρουν περισσότερες οδηγίες για τα υγιή όρια και να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε και να αντιμετωπίσετε τοξικές συμπεριφορές.
Εν κατακλείδι, τα όρια σας βοηθούν να εκπληρώνετε τις σωματικές και συναισθηματικές σας ανάγκες και να προστατεύετε τον προσωπικό σας χώρο. Εν ολίγοις, είναι απαραίτητα σε κάθε σχέση.
Τα ισχυρά όρια κάνουν έχουν και μια ακόμα σημαντική λειτουργία: σας βοηθούν να καλλιεργήσετε μια υγιή σχέση με τους γονείς σας. Εξάλλου, εκείνοι θα είναι πάντα οι γονείς σας, αλλά εσείς δεν είστε πια παιδί.
