Αν και στην Ελλάδα πρόσφατα ήταν δύο μικρά παιδιά που πέθαναν ξαφνικά, βυθίζοντας στη θλίψη τις οικογένειές τους, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νεαρών ενηλίκων που χάνουν τη ζωή τους «ανεξήγητα» σε όλο τον κόσμο. Μετά μάλιστα τον κορονοϊό και το στρες που αυξήθηκε λόγω -και των- lockdown, οι αιφνίδιοι θάνατοι νέων ανθρώπων έρχονται και πάλι στην επικαιρότητα.
Οι νέοι με συγκεκριμένο οικογενειακό ιατρικό ιστορικό καλό είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο, ακόμη και αν είναι υγιείς και γυμνασμένοι, καθώς μπορεί να κινδυνεύουν από το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου Ενηλίκων (SADS).
Το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου Ενηλίκων ή Σύνδρομο Αιφνίδιου Αρρυθμικού Θανάτου (SADS) είναι ένας όρος-ομπρέλα για την περιγραφή απροσδόκητων θανάτων σε νέους ανθρώπους» συνήθως κάτω των 40 ετών, όταν η νεκροψία δεν μπορεί να βρει προφανή αιτία θανάτου, σύμφωνα με το Βασιλικό Κολέγιο Γενικής Ιατρικής της Αυστραλίας (RACGP).
Το Ινστιτούτο Καρδιάς και Διαβήτη Baker της Μελβούρνης δημιουργεί το πρώτο μητρώο SADS, το οποίο ελπίζουν να επεκταθεί τελικά σε ολόκληρη τη χώρα. «Στο μητρώο μας, υπάρχουν περίπου 750 περιπτώσεις το χρόνο ατόμων ηλικίας κάτω των 50 ετών στη Βικτώρια, που ξαφνικά σταματά η καρδιά τους (καρδιακή ανακοπή). Από αυτά, σε περίπου 100 νέους ανθρώπους ετησίως δεν θα βρεθεί καμία αιτία, ακόμη και μετά από εκτεταμένες έρευνες, όπως η πλήρης αυτοψία (αυτό ορίζεται ως το φαινόμενο SADS)» εξηγεί εκπρόσωπος του Ινστιτούτου.
Η καρδιολόγος και ερευνήτρια δρ Elizabeth Paratz δήλωσε ότι το μητρώο του Baker είναι το πρώτο στην Αυστραλία και ένα από τα λίγα στον κόσμο που συνδυάζει πληροφορίες για τους ασθενείς από ασθενοφόρα, νοσοκομεία και ιατροδικαστές. «Με αυτό τον τρόπο, διαπιστώνει κανείς ότι οι άνθρωποι αυτοί έπαθαν καρδιακή ανακοπή και στο τέλος δε βρέθηκε καμία αιτία» λέει.
Όσον αφορά στην έλλειψη ευαισθητοποίησης επί του Συνδρόμου Αιφνίδιου Θανάτου Ενηλίκων, η γιατρός εξηγεί ότι αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο ότι «πολλά από τα περιστατικά συμβαίνουν εκτός ιατρικών εγκαταστάσεων». «Η πλειοψηφία των περιστατικών SADS, το 90% περίπου, λαμβάνουν χώρα εκτός νοσοκομείων καθώς ο ασθενής καταλήγει νωρίτερα. Έτσι, στην πραγματικότητα το προσωπικό του ασθενοφόρου και οι ιατροδικαστές φροντίζουν αυτούς τους ασθενείς» εξηγεί η δρ Πάρατζ. «Νομίζω ότι ακόμα και οι γιατροί το υποτιμούμε. Βλέπουμε μόνο το 10% που επιβιώνει και φτάνει στο νοσοκομείο, δηλαδή, την κορυφή απλά του παγόβουνου» συνεχίζει η καρδιολόγος.
Για την οικογένεια και τους φίλους των θυμάτων, το SADS είναι μία κατάσταση πολύ δύσκολη να τη διαχειριστούν γιατί ουσιαστικά είναι μία «διάγνωση του τίποτα».
«Το μόνο που ξέρουν οι άνθρωποι που μένουν πίσω είναι ότι ο δικός τους άνθρωπος δεν πέθανε από ναρκωτικά, αυτοκτονία, τραύμα ή καρδιακή προσβολή. Και απλά αναρωτιούνται “ναι αλλά τι ήταν;”».
Στη συνέχεια, η γιατρός εξηγεί ότι συχνά οι όροι «καρδιακή προσβολή» και «καρδιακή ανακοπή» συγχέονται και εξηγεί ότι η πρώτη αναφέρεται σε απόφραξη των καρδιακών αγγείων, ενώ η καρδιακή ανακοπή σημαίνει ότι η καρδιά έχει σταματήσει».
«Αν κάποιος πάθει καρδιακή προσβολή και κάνετε αυτοψία μπορεί να δείτε έναν μεγάλο θρόμβο, αυτό είναι ένα θετικό εύρημα, αλλά όταν κάποιος πάσχει από SADS, η καρδιά είναι παρθένα. Είναι πραγματικά δύσκολο να ξέρεις τι να κάνεις» εξηγεί η δρ Πάρατζ.
Η περίπτωση της 31χρονης Ιρλανδής που πέθανε στον ύπνο της και τη βρήκαν νεκρή οι συγκάτοικοί της
Μία από τις περιπτώσεις του Συνδρόμου Αιφνίδιου Θανάτου Ενηλίκων είναι και αυτή της νεαρής Ιρλανδής, Catherine Keane, την οποία βρήκαν νεκροί οι συγκάτοικοί της πέρυσι. Η μητέρα της άτυχης 31χρονης, που πέθανε στον ύπνο της, απευθύνει έκκληση στους γονείς να εξετάζουν τα παιδιά τους για SADS εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου.
«Ζούσε με δύο φίλες της στο Rathmines του Δουβλίνου και όλοι εργάζονταν από το σπίτι, οπότε κανείς δεν έδινε σημασία όταν τη μοιραία μέρα η Κάθριν δεν κατέβηκε για πρωινό» περιγράφει η συγκλονισμένη μητέρα της νεαρής, Margherita Cummins στην Irish Mirror.
«Της έστειλαν ένα μήνυμα στις 11.20 το πρωί και όταν δεν απάντησε πήγαν να ελέγξουν το δωμάτιό της και διαπίστωσαν ότι είχε πεθάνει. Η φίλη της άκουσε έναν θόρυβο στο δωμάτιό της στις 3.56 τα ξημερώματα και εκ των υστέρων πιστεύει ότι ήταν η ώρα που ξεψύχησε» λέει συγκινημένη η μητέρα της 31χρονης.
«Πήγαινε γυμναστήριο και έκανε 10.000 βήματα κάθε μέρα. Συνήθως με έπαιρνε τηλέφωνο όταν έβγαινε για περπάτημα και απλά κουβεντιάζαμε όσο περπατούσε. Με παρηγορεί ότι πέθανε στον ύπνο της και δεν πόνεσε και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Πάντα ανησυχούσα για τα παιδιά που οδηγούσαν για παράδειγμα αλλά ποτέ δεν περίμενα ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έχανα ένα παιδί στη ζωή μου» λέει η μητέρα της Κάθριν, που ακόμα δεν μπορεί να συνέλθει από το σοκ.
O 19χρονος Liam Doherty και η νεαρή που πέθανε σε σολάριουμ λίγο μετά το γάμο της
Τον περασμένο Απρίλιο ο Liam Doherty πέθανε ξαφνικά μόλις στα 19 του χρόνια, βυθίζοντας στο πένθος την οικογένειά του. «Τίποτα δεν θα μπορούσε να μας προετοιμάσει γι’ αυτό που συνέβη στις 2 Απριλίου και για όλα αυτά που είναι ακόμα μπροστά μας. Έχουμε ξεκινήσει ένα ταξίδι σε αχαρτογράφητα νερά, μαθαίνοντας τι είναι το SADS και προσπαθώντας να το επεξεργαστούμε και να το κατανοήσουμε» λέει η συντετριμμένη μητέρα του.
Μία άλλη τραγική περίπτωση SADS είναι, όπως αναφέρει το news.com.au, η 30χρονη Piata Tauwhare από τη Νέα Ζηλανδία, την οποία βρήκε νεκρή η πεθερά της σε ένα κέντρο για solarium στο Lextan της Νότιας Ουαλίας, λίγο καιρό μετά το γάμο της.
Εικάζεται ότι έπασχε από SADS, καθώς κατέρρευσε μέσα στο θάλαμο για σολάριουμ, όπου φέρεται να έμεινε χωρίς τις αισθήσεις της για σχεδόν δύο ώρες.
«Η Piata ήταν το πιο υπέροχο, όμορφο πλάσμα στον κόσμο. Φώτισε τη ζωή μου και με έκανε καλύτερο άνθρωπο» δήλωσε ο σύζυγός της, Ifan Jones, 23 ετών, στην εφημερίδα The Sun. «Είχαμε τόσα πολλά σχέδια και τόσα πολλά πράγματα που θέλαμε να κάνουμε στη ζωή μας. Οι καρδιές μας έχουν ραγίσει από το θάνατό της και το γεγονός ότι πέθανε τόσο φρικτά και τραγικά. Το γεγονός ότι έμεινε να κείτεται σε έναν θάλαμο για σχεδόν δύο ώρες ραγίζει την καρδιά μου» συγκλονίζει ο σύζυγός της.
Οι συχνότερες ενδείξεις για SADS και πώς μπορεί να προληφθεί
Το Ίδρυμα SADS, με έδρα τις ΗΠΑ αναφέρει ότι τα περιστατικά αυτά είναι «γενετικές καρδιακές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν αιφνίδιο θάνατο σε νέους, φαινομενικά υγιείς ανθρώπους». Οι συχνότερες ενδείξεις για SADS είναι τα γενετικά σύνδρομα αρρυθμίας, όπως το σύνδρομο μακρού QT, η κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή ταχυκαρδία (CPVT) και το σύνδρομο Brugada, σύμφωνα με το RACGP.
«Το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου ενηλίκων εμφανίζεται επειδή το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς δεν λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα η καρδιά να χτυπά με μη φυσιολογικό ρυθμό. Οι περιπτώσεις αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν και οι θάνατοι μπορούν να προληφθούν» σημειώνει το Ίδρυμα SADS.
Στις ΗΠΑ, περίπου 210.000 άνθρωποι πεθαίνουν ξαφνικά κάθε χρόνο λόγω αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία.
Το Ίδρυμα SADS αναφέρει ότι πάνω από τους μισούς από τους 4000 θανάτους παιδιών, εφήβων ή νεαρών ενηλίκων από SADS κάθε χρόνο έχουν ένα από τα δύο χαρακτηριστικά προειδοποιητικά σημάδια. Αυτά είναι, το οικογενειακό ιστορικό διάγνωσης SADS ή αιφνίδιου ανεξήγητου θανάτου μέλους της οικογένειας και η λιποθυμία ή η κρίση κατά τη διάρκεια άσκησης ή κατά τη διέγερση ή τον αιφνιδιασμό.
Η Δρ Paratz εξηγεί ότι από την άποψη της δημόσιας υγείας, η καταπολέμηση του SADS «δεν είναι τόσο εύκολη όσο το να κάνουν όλοι γενετικό έλεγχο, καθώς οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη 100% σαφή εικόνα για το ποια γονίδια το προκαλούν».
«Η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να δώσω σε κάποιον είναι αν έχει έναν συγγενή πρώτου βαθμού – γονέα, αδελφό, παιδί – που είχε έναν ανεξήγητο θάνατο, να επισκεφθεί έναν καρδιολόγο. Οποιοσδήποτε άλλος καλό θα ήταν να συμβουλευτεί έναν καρδιολόγος εάν έχει καρδιακά συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια ή δεν μπορεί να συμβαδίζει με τους φίλους του που ασκούνται ή περπατούν».
Καρδιολόγοι ερευνητές έχουν προηγουμένως προτείνει ότι οι σύνθετες επιπτώσεις των lockdown λόγω κορονοϊού θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περισσότερους θανάτους από καρδιακές παθήσεις – ένα φαινόμενο που ονομάστηκε «διαταραχή άγχους μετά την πανδημία» από ψυχολόγους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
