Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που πρέπει να αντέξει κανείς σχετικά με το lockdown στη Σαγκάη, λέει μια επαφή των Financial Times που έχει κλειστεί σε ένα μικρό διαμέρισμα με τον πατέρα της τις τελευταίες δύο εβδομάδες, είναι η αβεβαιότητα.
Περνάει τις μέρες της σε ομάδες μηνυμάτων στο WeChat, προσπαθώντας να συντονίσει τις παραγγελίες χύμα τροφίμων ή κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο για να δει πού έχουν τοποθετήσει οι αρχές τις κόκκινες γραμμές τις οποίες οι κάτοικοι δεν πρέπει να διασχίσουν. Ακόμα και τα κατοικίδια ασθενών με κορονοϊό θανατώνονται.
Υπάρχουν ελάχιστες άλλες πληροφορίες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν μια πόλη στα όρια. Οι κάτοικοι φωνάζουν από τα μπαλκόνια τους και απαιτούν τρόφιμα. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεταδίδουν μηνύματα που απαιτούν να επιστρέψουν στο εσωτερικό. Χιλιάδες άνθρωποι που έχουν βρεθεί θετικοί στοιβάζονται σε κέντρα απομόνωσης.
Πρόκειται για έναν από τους πιο αυστηρούς αποκλεισμούς σε ολόκληρη την πανδημία. Θα επηρεάσει τις οικονομίες της Σαγκάης, της Κίνας και ολόκληρου του κόσμου. Ωστόσο, συμβαίνει σε μια εποχή που, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στον τρίτο ή τέταρτο γύρο μόλυνσης και είναι έτοιμοι να αγνοήσουν το όλο θέμα.
Και το ερώτημα παραμένει: Γιατί στη Σανγκάη υπάρχει τέτοιο σκληρό lockdown ενώ ακόμα και στην υπόλοιπη Κίνα η αντιμετώπιση είναι πιο χαλαρή; Και γιατί άλλαξε η πολιτική αντιμετώπισης του κορονοϊού στη μητρόπολη; Η απάντηση σ’ ένα πρώτο επίπεδο είναι γιατί η πολιτική zero-covid της Κίνας πρέπει να εφαρμοστεί στο βασικότερο οικονομικό γρανάζι της χώρας. Ας δούμε όμως κάποιες λεπτομέρειες της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί.
Τι ακριβώς συμβαίνει στη Σανγκάη;
Οι κάτοικοι της πόλης έχουν περιοριστεί στα σπίτια τους και οι περισσότεροι πρέπει να παραγγείλουν τρόφιμα και νερό και να περιμένουν να τους παραδώσει η κυβέρνηση λαχανικά, κρέας και αυγά. Είναι η πρώτη εμπειρία της Σαγκάης με αποκλεισμό σε ολόκληρη την πόλη. Μέχρι τον περασμένο μήνα, η πόλη αντιμετώπιζε τα αυξανόμενα ποσοστά μόλυνσης με μικρότερα τοπικά lockdowns.
Αυτό συνήθως σήμαινε ότι κλειδώνονταν μεμονωμένα συγκροτήματα κατοικιών, το καθένα από τα οποία φιλοξενούσε αρκετές εκατοντάδες άτομα, αντί για ολόκληρη την πόλη. Και για λίγο, φάνηκε ότι αυτή η μέθοδος είχε αποτέλεσμα. Ακόμη και όταν ο αριθμός των κρουσμάτων κορονοϊού αυξήθηκε σε σχεδόν 1.800 τον Μάρτιο του 2021, η Σαγκάη δεν επέβαλε πλήρη αποκλεισμό.
Συγκριτικά, το Σιάν, όπου ζουν σχεδόν 13 εκατομμύρια άνθρωποι, σφράγισε ολόκληρη την πόλη μετά από λιγότερα από 100 κρούσματα τον Δεκέμβριο του 2021.
Η πόλη Γιουζού, στην επαρχία Χενάν, κλείδωσε πάνω από 1,1 εκατομμύρια ανθρώπους στα σπίτια τους λόγω μόλις τριών κρουσμάτων Covid.
Γιατί η Σανγκάη επιμένει στο σκληρό lockdown ενώ είχε πιο χαλαρή αντιμετώπιση της πανδημίας;
Καθώς όμως τα κρούσματα συνέχισαν να αυξάνονται, οι αξιωματούχοι της Σαγκάης εγκατέλειψαν την ιδέα να κρατήσουν τη μισή πόλη ανοιχτή. Ακολούθησε πλήρης αποκλεισμός της πόλης στις 3 Απριλίου.
Ο καθηγητής Martin Hibberd της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου πιστεύει ότι η προηγούμενη προσέγγιση της Σαγκάης δεν ήταν κατάλληλη για την μετάλλαξη Όμικρον, η οποία είναι πολύ πιο μεταδοτική.
«Τα τοπικά lockdowns σε συγκροτήματα είναι απίθανο να περιορίσουν επαρκώς τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, με τόσο μεγάλο ποσοστό ασυμπτωματικής μετάδοσης», λέει.
Γιατί όμως η Σαγκάη διέφερε από την υπόλοιπη Κίνα μέχρι σήμερα; Ο κύριος λόγος είναι η σημασία της για την κινεζική οικονομία.
Η Σαγκάη έχει συνεισφέρει πάνω από το 3% του ΑΕΠ της Κίνας και αποτελεί πάνω από το 10% του συνολικού εμπορίου της Κίνας από το 2018.
Τα αεροδρόμια της Σαγκάης ήταν επίσης υπεύθυνα για τη μεταφορά σχεδόν του μισού προστατευτικού εξοπλισμού και φαρμάκων που χρειαζόταν η Κίνα κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, σύμφωνα με το τοπικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Caixin.
Το 2020, οι εμπορευματικές πτήσεις στο Διεθνές Αεροδρόμιο Pudong της Σαγκάης αντιπροσώπευαν 3,4 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων – ένα εκατομμύριο περισσότερους από ό,τι τα αεροδρόμια των πόλεων του Πεκίνου, της Γκουανγκζού και της Σενζέν μαζί.
Μελέτες του Κινεζικού Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ δείχνουν ότι ένα lockdown δύο εβδομάδων σε μεγαλουπόλεις όπως το Πεκίνο ή η Σαγκάη θα μπορούσε να κοστίσει στην Κίνα το 2% του μηνιαίου ΑΕΠ της. Το μηνιαίο ΑΕΠ της Κίνας το 2021 ήταν κατά μέσο όρο 9,5 δισ. γιουάν (1,4 δισ. δολάρια), οπότε η χώρα θα έχανε περίπου 190 δισ. γιουάν (29,8 δισ. δολάρια) για κάθε εβδομάδα που θα συνεχιζόταν το lockdown.
Είναι αυτά τα μέτρα αρκετά για να αντιμετωπιστεί η Όμικρον;
Ο καθηγητής Hibberd υποστηρίζει ότι αυτά τα σκληρά μέτρα στη Σαγκάη μπορεί να μην είναι ακόμη αρκετά για την αντιμετώπιση της επιδημίας μιας εξαιρετικά μεταδοτικής παραλλαγής όπως η Όμικρον. Αντ’ αυτού, λέει, η ύψιστη προτεραιότητα για τον μετριασμό των επιπτώσεων του Covid θα πρέπει να είναι η ενθάρρυνση όλων, «ιδίως των ευάλωτων ατόμων, να εμβολιαστούν».
Η Κίνα έχει χορηγήσει περισσότερες από 11 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων Covid και έχει εμβολιάσει πάνω από το 86% του συνολικού πληθυσμού της. Ωστόσο, τα ποσοστά εμβολιασμού μεταξύ των ατόμων άνω των 80 ετών – που είναι από τα πιο ευάλωτα – παραμένουν πολύ χαμηλότερα από άλλες ηλικιακές ομάδες.
Η Σαγκάη έχει πλέον χαλαρώσει ορισμένους περιορισμούς χωρίζοντας την πόλη σε τρεις ζώνες – ζώνη αποκλεισμού, ελεγχόμενη ζώνη και ζώνη προφύλαξης. Οι περιοχές που δεν έχουν νέα κρούσματα σε μια εβδομάδα θα χαρακτηρίζονται ως «ελέγχου», και αν φτάσουν σε δύο εβδομάδες χωρίς νέα κρούσματα, θα υποβαθμιστούν περαιτέρω σε «πρόληψης».
Οι άνθρωποι στις ζώνες με λιγότερα ή καθόλου κρούσματα θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία, όπως το να τους επιτρέπεται να μετακινούνται εντός των οικισμών τους.
