Η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή είναι μια σχετικά συχνή διαταραχή που αφορά επίμονες αγωνιώδεις ενασχολήσεις με φανταστικά ή ελάχιστα ελαττώματα της εξωτερικής εμφάνισης. Οι πιο συχνές περιοχές ενασχόλησης είναι το δέρμα (ρυτίδες, ακμή, χρώμα, ουλές), οι τρίχες ( αραιώνουν, ασπρίζουν, υπερβολική τριχοφυΐα), η μύτη (σχήμα, μέγεθος), όμως οποιαδήποτε περιοχή του σώματος μπορεί να γίνει εστία της ανησυχίας.

Γράφει στο newsbeast.gr ο ψυχίατρος Δημήτρης Στογιόγλου


Η ενασχόληση προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στην κοινωνική, επαγγελματική ή ακαδημαϊκή λειτουργία του ατόμου. Το 40% των ασθενών σκέφτεται ενεργά τις «ελαττωματικές» περιοχές από 3 έως 8 ώρες κάθε μέρα και το 25% πάνω από 8 ώρες. Η ενασχόληση σχεδόν πάντα είναι αδύνατο να ελεγχθεί ή να περιοριστεί με επίμονα άγχη και ανησυχίες για την εμφάνιση.

Μελέτες δείχνουν ότι η σωματοδυσμορφικές ανησυχίες απασχολούν το 7% του πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι πάσχουν από σωματοδυσμορφική Διαταραχή το 9-12% αυτών που επισκέπτονται δερματολόγο, 3-53% χειρουργούς για κοσμητικούς λόγους, το 13% ατόμων με κοινωνική φοβία, το 26% ατόμων με τριχοτυλομανία και το 14-42% με κατάθλιψη. Έχει αναφερθεί να εμφανίζεται σε παιδιά 5 ετών και ηλικιωμένους 80 ετών. Οι γυναίκες παρουσιάζουν τη διαταραχή κάπως συχνότερα από τους άνδρες. Συχνότερα εμφανίζεται σε διαζευγμένους και άνεργους.

Το 70% των ασθενών αυτών πιστεύουν ότι οι άλλοι τους προσέχουν ιδιαίτερα με αρνητικό τρόπο και ειρωνεύονται την εμφάνιση τους. Έτσι συχνά οδηγούνται σε αισθήματα απόρριψης και θυμού. Συχνά υιοθετούν συμπεριφορές όπως επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι στον καθρέφτη, «σκάσιμο» σπυριών, υπερβολικό χτένισμα, ατελείωτη αναζήτηση διαβεβαιώσεων από τους γύρω ότι η εμφάνιση τους είναι ανεκτή, υπερβολικές αγορές προϊόντων υγείας, συνεχής αλλαγή ρούχων-γυαλιών για την κάλυψη του ελαττώματος, σύγκριση με την εμφάνιση άλλων, αποφυγή κοινωνικών περιστάσεων, εργασιακών υποχρεώσεων. Οι συμπεριφορές αυτές λέγονται «συμπεριφορές ασφάλειας», γιατί η έννοια τους είναι η αποφυγή των επώδυνων αισθημάτων της ντροπής και του εξευτελισμού τους λόγω της εμφάνισης τους. Παρόλα αυτά, σπάνια βελτιώνουν το άγχος και τελικά περισσότερο επιβαρύνουν την κατάσταση σε πόνο και χρονιότητα.

Νευροψυχολογικές έρευνες προτείνουν ότι οι ασθενείς με Σωματοδυσμορφική Διαταραχή υπερεστιάζουν σε λεπτομέρειες των οπτικών ερεθισμάτων και δυσκολεύονται σε μια συνολική αντίληψη τους.

Η πλειοψηφία των ατόμων με Σωματοδυσμορφική Διαταραχή αναζητούν (70-60%) θεραπεία κοσμητικού τύπου για τα ελαττώματα της εμφάνισης τους. Οι θεραπείες αυτές σπάνια βελτιώνουν τις φοβίες. Το 81% των ασθενών αυτών δηλώνουν δυσαρεστημένοι με θεραπεία που έλαβαν στο παρελθόν. Το 40% απειλούν νομικά χειρουργούς για το αποτέλεσμα. Για τους λόγους αυτούς είναι σημαντικό στους ασθενείς αυτούς να μην χρησιμοποιούνται μη ψυχιατρικές θεραπείες.

Η θεραπεία της Σωματοδυσμορφικής διαταραχής εξαρτάται από το κίνητρο και την ενεργή συμμετοχή του ασθενή. Η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση εστιάζει στην βαθύτερη κατανόηση των συναισθημάτων, των σκέψεων, των συγκρούσεων που μετατοπίζονται στην φοβική περιοχή. Επιδιώκει την επιδιόρθωση του τρόπου χειρισμού πιεστικών αγχωτικών καταστάσεων και προωθεί την κοινωνικότητα. Συμπεριφορικές τεχνικές εκπαιδεύουν τρόπους χειρισμού έμμονων συμπεριφορών, όπως ελέγχους στον καθρέφτη ή το σκάψιμο του δέρματος. Οι φαρμακευτικές αγωγές που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως τα νεότερα αντικαταθλιπτικά. Σπάνια η αγωγή απαιτεί το συνδυασμό αντικαταθλιπτικών με αντιψυχωτικές αγωγές.

Info

Στογιόγλου Δημήτριος

Ψυχίατρος

itherapy.gr