Ο καρκίνος ωοθηκών είναι η πιο επιθετική κακοήθεια του γυναικείου γεννητικού συστήματος. Σε αυτά τα πλαίσια, η ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των ασθενών εν μέσω της πανδημίας COVID-19 εγείρει πολλαπλές προκλήσεις και ηθικά διλήμματα για τους Γυναικολόγους Ογκολόγους, ενώ επιδρά αρνητικά στην ήδη επιβαρυμένη ψυχολογία, λόγω της διάγνωσης, των ασθενών. Στόχος όλων πρέπει να είναι η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας, μεγιστοποιώντας, παράλληλα, την ασφάλεια των γυναικών που πάσχουν και των οικογενειών τους. Είναι προφανές πως οι αποφάσεις πρέπει να εξατομικεύονται και να λαμβάνουν υπ’ όψιν την κατάσταση της πανδημίας σε κάθε περιοχή, καθώς και τις δυνατότητες του υγειονομικού συστήματος (π.χ. περιορισμοί χειρουργικών επεμβάσεων, διαθεσιμότητα κρεβατιών ΜΕΘ, αποθέματα αιμοδοσίας σε προϊόντα αίματος κλπ).
Ποιες είναι οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες;
Πριν λίγες ημέρες, η εκδοτική ομάδα της ιατρικής επιθεώρησης International Journal of Gynecological Cancer, του επίσημου δηλαδή περιοδικού της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γυναικολογικής Ογκολογίας (ESGO) και της Παγκόσμιας Εταιρείας Γυναικολογικής Ογκολογίας (IGCS), δημοσίευσε τις συστάσεις ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του καρκίνου των ωοθηκών αποκλειστικά στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Στα κυριότερα σημεία αυτών συγκαταλέγονται:
- Σε περίπτωση μορφώματος στην ωοθήκη που εγείρει την υποψία αρχόμενης κακοήθειας, οι παράμετροι που αξιολογούνται προς λήψη αποφάσεων για άμεση χειρουργική αντιμετώπιση πρέπει να περιλαμβάνουν την ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό της ασθενούς, τα ευρήματα την κλινικής εξέτασης, του διακολπικού υπερηχογραφήματος έσω γεννητικών οργάνων και της μαγνητικής τομογραφίας, καθώς και τα αποτελέσματα της μέτρησης στο αίμα των καρκινικών δεικτών.
- Αν πρόκειται για ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών, η λήψη βιοψίας προς επιβεβαίωση της νόσου και η άμεση έναρξη νεοεπικουρικής (προεγχειρητικής) χημειοθεραπείας θα πρέπει να εξετάζονται σοβαρά, σε σχέση με την άμεση χειρουργική αντιμετώπιση της. Η τελευταία θα πρέπει να πραγματοποιείται μετά τη συμπλήρωση των ενδεικνυόμενων κύκλων χημειοθεραπείας και εφ’ όσον τα δεδομένα από την πανδημία COVID-19 το επιτρέπουν.
- Σε ασθενείς που έχουν, ήδη, ξεκινήσει νεοεπικουρική (προεγχειρητική) χημειοθεραπεία, η πιθανότητα συνέχισής της μέχρι τη συμπλήρωση 6 κύκλων (αντί 3) και η πραγματοποίηση της χειρουργικής επέμβασης αμέσως μετά θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν. Φυσικά, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε ασθενούς (π.χ. καταστολή μυελού των οστών και ευπάθεια σε λοιμώξεις λόγω της χημειοθεραπείας) θα πρέπει να προσμετρώνται πριν την οριστικοποίηση του πλάνου.
- Σε ασθενείς που έχουν ολοκληρώσει την επικουρική (μετεγχειρητική) χημειοθεραπεία, η πιθανότητα ακύρωσης της θεραπείας συντήρησης θα πρέπει να μελετάται προσεκτικά, αν αυτή συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα επιπλοκών και συχνών επισκέψεων στο νοσοκομείο για τη χορήγησή της ή την αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ενεργειών της.
Με αφορμή τα παραπάνω, ο Δρ. Σιούλας, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center, δήλωσε: «Ζούμε εν μέσω μια πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης, η οποία ασφαλώς επηρεάζει άμεσα τις θεραπείες των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών. Απαιτείται, λοιπόν, συνεχής ενημέρωση για τις επιστημονικές εξελίξεις, σχολαστική τήρηση των οδηγιών της Πολιτείας και εξατομίκευση των θεραπευτικών επιλογών με βάση τις ανάγκες της κάθε ασθενούς. Στόχος μας είναι να παρέχουμε στις γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών την πιο αποτελεσματική ογκολογική φροντίδα και την καλύτερη προστασία από τη λοίμωξη με COVID-19. Είμαστε πολύ αισιόδοξοι πως σε αυτή τη διπλή μάχη, στη μάχη για τη συνολική υγεία των ασθενών μας, θα βγούμε νικητές!»
